Table of Contents
Om een zelfstandige activiteit te mogen uitoefenen, moet u aan bepaalde voorafgaande voorwaarden voldoen:
Persoonsgebonden voorwaarden
Voorafgaand aan eender welke vestiging moeten er bepaalde wettelijke eisen vervuld zijn:
- de wettelijk meerderjarige leeftijd van 18 jaar hebben;
- niet wettelijk onbekwaam zijn verklaard of onder juridisch toezicht staan;
- zijn burger- en politieke rechten genieten;
- geen beroepsverbod hebben gekregen.
Nationaliteitsvoorwaarde
Beroepskaart
Als u niet de Belgische nationaliteit heeft, noch de nationaliteit van een van de lidstaten van de Europese Economische Ruimte (Europese Unie, IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) of van Zwitserland, moet u een beroepskaart hebben om een zelfstandige activiteit te kunnen uitoefenen. Vrijstelling is echter mogelijk.
Een vrijstelling wordt voorzien voor de begunstigden van het akkoord over de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk (van Groot-Brittannië en Noord-Ierland) uit de Europese Unie.
De vrijstelling is vastgelegd in het Koninklijk besluit van 24 december 2020 dat een wijziging aanbrengt in het koninklijk besluit van 8 oktober 1981 over de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen.
De gewesten zijn bevoegd voor de beroepskaarten.
U moet uw aanvraag voor een beroepskaart indienen via:
- een erkend ondernemingsloket naar keuze als u reeds in België verblijft en:
- een geldig “attest van immatriculatie model A” heeft of
- een geldig “bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister” heeft en als u uw activiteit in het Waalse Gewest wilt uitoefenen;
- een erkend ondernemingsloket naar keuze als u reeds in België verblijft en u er over een verblijfsrecht of een tijdelijke, beperkte of permanente machtiging tot verblijf beschikt, met uitzondering van een kort verblijf en als u uw activiteit wilt uitoefenen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
- een specifieke online applicatie als u reeds legaal in België verblijft en uw activiteit in het Vlaamse Gewest wilt uitoefenen;
- de Belgische diplomatieke of consulaire post van uw land van verblijf, als u in het buitenland woont.
Erkenning van beroepskwalificaties
Als u een professional bent uit een lidstaat van de EU, de Europese Economische Ruimte of Zwitserland, hebt u geen beroepskaart nodig om uw activiteit in België uit te oefenen. Aangezien sommige beroepen echter gereglementeerd zijn, moet u eerst nagaan of uw beroepskwalificaties er erkend worden.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met “Be Assist”, het Belgische assistentiecentrum voor de erkenning van beroepskwalificaties.
Nationale coördinatie van de Europese richtlijn over de erkenning van beroepskwalificaties
De FOD Economie werd belast met de nationale coördinatie van de Europese richtlijn betreffende de erkenning van beroepskwalificaties.
Activiteitgebonden voorwaarden
Naast de algemene verplichtingen die gelden voor alle zelfstandigen, bestaan er nog bijzondere formaliteiten voor bepaalde categorieën van zelfstandigen. Die formaliteiten houden verband met:
- te bewijzen ondernemersvaardigheden (basiskennis van bedrijfsbeheer en eventueel de beroepsbekwaamheid);
- de voorwaarden voor het uitoefenen of het voeren van een titel van een vrij beroep of een dienstverlenend intellectueel beroep;
- het verkrijgen van een aantal specifieke vergunningen en machtigingen.
Ondernemersvaardigheden
De gewesten zijn bevoegd voor de toegang tot bepaalde beroepen.
In het Vlaamse Gewest zijn de vereisten over basiskennis bedrijfsbeheer en beroepsbekwaamheid afgeschaft. De vereisten voor de basiskennis bedrijfsbeheer zijn afgeschaft in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sinds 15 januari 2024. De voorwaarden kunnen dus verschillen van gewest tot gewest.
U kunt terecht bij de ondernemingsloketten voor meer informatie over de geldende wetgeving.
Vrije en intellectuele beroepen
Onder vrije beroepen verstaan we in het algemeen zelfstandige beroepen die intellectuele diensten verlenen of bepaalde goederen leveren.
De toegangsvoorwaarden verschillen al naargelang het beoogde vrije of intellectuele beroep.
- De vastgoedmakelaars
- De landmeters-experten
- De gecertificeerd accountants
- De gecertificeerd belastingadviseurs
- De bedrijfsrevisoren
- De psychologen
- De architecten
- De auto-experts
Er bestaan ook nog andere vrije en intellectuele beroepen, met name van juridische, medische en paramedische aard, waarvan de reglementering onder de bevoegdheid van de FOD Justitie en Volksgezondheid ressorteert.
Specifieke licenties en machtigingen
Voor sommige activiteiten zijn specifieke machtigingen of toelatingen nodig:
- Huwelijksbemiddeling
- De verkoop van timeshares
- De kredietbemiddelaar
- Registratie van de aanbieders van vennootschapsrechtelijke diensten
Het voeren van de beroepstitel
In België zijn sommige beroepen gereglementeerd en is het voeren van bepaalde beroepstitels beschermd. Dat betekent dat alleen wie aan de gestelde voorwaarden voldoet, de titel in kwestie mag gebruiken.
Meer informatie over het voeren van de beroepstitel.
Meer informatie?
De overheidsdiensten bieden verschillende websites aan om uw project toe te lichten en de administratieve handelingen, financieringsmogelijkheden, steunmaatregelen, eventuele risico’s… te verduidelijken.
Het federale portaal belgium.be beschikt over gedetailleerde rubrieken voor de oprichting van een onderneming.
Bijkomende informatie - specifiek voor de gewesten - kunt u vinden op de verschillende portaalsites van de gewestelijke instellingen:
U kunt voor informatie en gespecialiseerd advies ook de hulp inroepen van talrijke beroepsorganisaties uit de privé- of de openbare sector. Zo hebben de interprofessionele federaties en beroepsverenigingen van zelfstandigen en kmo's bijvoorbeeld diensten die helpen bij het oprichten van ondernemingen.
Daarnaast zijn er ook nog de ondernemingsloketten. Zij zijn zeer geschikte gesprekspartners van de kandidaat-ondernemers: ze vormen uw uniek toegangspunt voor de antwoorden op de vragen die u zich kunt stellen en om de administratieve formaliteiten voor de opstart van uw activiteit te regelen.
