Het landschap van alternatieve geschillenregeling in een notendop

Business mediationIn België bestaan diverse vormen van buitengerechtelijke regeling van commerciële geschillen.

Zo zijn er onder meer ombudsdiensten, die over een apart statuut beschikken en doorgaans gratis zijn voor de consument. Er bestaan ombudsdiensten voor:

Zij brengen een advies uit, na kennisname van de standpunten van de partijen betrokken in het geschil. Dit advies is evenwel niet bindend voor de partijen.

Naast deze ombudsdiensten hebben ook bepaalde beroepsverenigingen uit de privésector in samenwerking met verbruikersorganisaties organen opgericht voor de alternatieve regeling van consumentengeschillen. Zo zijn er de

Verzoeningscommissie Bouw en de Verzoeningscommissie AUTOMOTO. Via een verzoeningsprocedure wordt gepoogd een oplossing te vinden voor het geschil.

Gaat het om een geschillenbeslechting via de arbitragecommissie, dan spreken wij van geschillencommissies. Op heden zijn er 3 geschillencommissies actief:

De geschillen worden beslecht door een arbitragecollege dat paritair is samengesteld uit vertegenwoordigers van de consumentenorganisaties en vertegenwoordigers van de bedrijfssector. Hun beslissingen zijn bindend voor de partijen. Bij de Geschillencommissie Reizen kunt u ook terecht voor een verzoening alvorens de stap naar arbitrage te zetten.

Komt het tot een akkoord dan kunt u dit laten homologeren door de rechtbank. Het akkoord heeft dan dezelfde juridische waarde als een vonnis en wordt bindend. Homologatie kan overbodig zijn wanneer de partijen zonder problemen uitvoeren wat beslist werd.

Erkende bemiddelaars en genotificeerde entiteiten

De ombudsdiensten, verzoeningscommissies en geschillencommissies moeten aan bepaalde wettelijke voorwaarden voldoen om aangemeld te kunnen worden aan de Europese Commissie en zich 'gekwalificeerde entiteit' te noemen. Deze gekwalificeerde entiteiten worden in artikel 19 boek I: Definities van het Wetboek van economisch recht omschreven als: “elke private of door een publieke overheid opgerichte entiteit die aan buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen doet en die voorkomt op de lijst die de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie opstelt en notificeert aan de Europese Commissie in uitvoering van de Richtlijn 2013/11/EU van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004 en Richtlijn 2009/22/EG.” 

Zo moeten zij voldoen aan de wettelijke criteria

  • onafhankelijkheid,

  • onpartijdigheid,

  • deskundigheid,

  • vrijheid van de partijen,

  • billijkheid van de procedure en

  • transparantie.

De Economische Inspectie van de FOD Economie staat in voor het auditeren van deze entiteiten zodat de genoemde voorwaarden ook steeds worden nageleefd.

Naast deze klassieke organen voor de alternatieve geschillenregeling bestaan er ook onafhankelijke bemiddelaars . Zij kunnen  erkend worden door de FOD Justitie 

als ze voldoen aan bepaalde voorwaarden van opleiding en bijscholing. Hun tussenkomst gebeurt tegen marktconforme voorwaarden. Zij bemiddelen tussen de partijen en helpen die vooral om zelf een oplossing te zoeken.

Het bereikte akkoord kan op verzoek gehomologeerd worden door de rechtbank, wat niet kan indien beroep is gedaan op een niet-erkende bemiddelaar. Ook de verjaring wordt geschorst vanaf het ondertekenen van de bemiddelingsovereenkomst als er een erkende bemiddelaar wordt aangesteld. U bent niet verplicht om een beroep te doen op een erkend bemiddelaar. In dat geval is echter geen homologatie mogelijk en wordt ook de verjaring niet geschorst. De FOD Justitie houdt een lijst van erkende bemiddelaars volgens hun specialiteit en woonplaats.

De erkende bemiddelaars komen tussen op individuele basis. Zij vormen geen gekwalificeerde entiteit in de zin van de wet en worden niet genotificeerd aan de Europese Commissie. Zij moeten wel voldoen aan de wettelijke eisen vernoemd in de wet op de bemiddeling.

Op de website van de Federale Bemiddelingscommissie, die instaat voor de erkenningen, vindt u de voorwaarden waaraan een bemiddelaar moet voldoen om erkend te worden.

Een aantal erkende bemiddelaars heeft een samenwerkingsprotocol afgesloten met Belmed, het online platform voor de alternatieve regeling van geschillen van de FOD Economie.

Wie kan u nu helpen met uw geschil?

Via onze zoekmotor kunt u snel nagaan bij wie u terechtkunt voor de buitengerechtelijke regeling van uw geschil.

Laatst bijgewerkt
23 juli 2021