Merken

Table of Contents

    Wat is een merk?

    Een merk is een teken dat door een onderneming wordt gebruikt ter identificatie van haar producten en diensten. Door dat teken kan het publiek deze onderscheiden van producten en diensten die een ander bedrijf op de markt brengt.

    Een merk is dus een "teken". Dit teken kan verschillende vormen aannemen, zoals woorden, afkortingen, cijfercombinaties, slogans, afbeeldingen, vormen en kleuren, of zelfs geluidsfragmenten. Zie types en voorbeelden van merken.

    Het is niet moeilijk om voorbeelden van bekende merken aan te halen. Denk aan Vittel, Duracell, Armani, Coca-Cola, Google, Apple, Microsoft of Colruyt, waarvan niet enkel de naam maar ook het figuratieve element (het logo) onmiddellijk herkenbaar zijn.

    Merk op dat er ook twee speciale vormen van merken zijn die niet als individuele merken dienen: collectieve merken en certificeringsmerken. Dat zijn tekens die niet dienen ter onderscheiding van de producten of diensten van één bepaald bedrijf, maar die verschillende bedrijven kunnen gebruiken voor hun producten of diensten. Collectieve merken kunnen gebruikt worden door de leden van een bepaalde beroepsvereniging die toestemming hebben gekregen om ze te gebruiken; certificeringsmerken daarentegen dienen ter onderscheiding van een of meerdere gemeenschappelijke kenmerken (bv. de kwaliteit) van bepaalde producten of diensten. De houder van een certificeringsmerk mag het merk niet zelf gebruiken voor zijn eigen producten of diensten. Op eenzelfde product (bv. bier) of voor een bepaalde dienst (bv. de online verkoop van boeken) kan men soms andere tekens aantreffen die niet noodzakelijk allemaal "merken" zijn en het is belangrijk om dit onderscheid te maken, omdat voor deze andere tekens andere juridische regels gelden. Dit is bijvoorbeeld het geval voor geografische aanduidingen of  kwaliteitslabelsdomeinnamen of handels- en vennootschapsnamen.

    De functie van een merk

    Merken vervullen een onderscheidingsfunctie. Door merkaanduidingen weten consumenten, maar ook andere bedrijven (producenten, handelaars, dienstverleners) van welk bedrijf de producten of diensten afkomstig zijn, en dus welk bedrijf verantwoordelijk is voor de producten en diensten in kwestie. De kwaliteitsfunctie is hier nauw mee verbonden. Consumenten verwachten dat producten van hetzelfde merk aan dezelfde kwaliteitsnormen voldoen.

    Uiteraard kan een merk ook een belangrijke reclamefunctie vervullen. Via merkaanduiding wordt de keuze van de consument beïnvloed, maar het is belangrijk dat de consument de link kan leggen tussen het merk en een bepaald bedrijf. Kortom, het is voor bedrijven uiterst belangrijk dat ze hun merken registreren en beschermen.

    Hoe verkrijg ik een merk?

    Als u voor een teken een merkrecht wilt verkrijgen, volstaat het niet om dit teken (als eerste) te gebruiken voor bepaalde waren of diensten. U moet dit teken in de eerste plaats laten registreren voor bepaalde categorieën van waren en diensten. Merkbescherming ontstaat dus niet automatisch, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het auteursrecht. Afhankelijk van het grondgebied waar u merkbescherming wenst, moet u de procedure voor een Beneluxmerk of een Uniemerk volgen. Als u buiten de Europese Unie of slechts in bepaalde landen van de Europese Unie bescherming wenst, kunt u eventueel de internationale procedure volgen, om te vermijden dat u afzonderlijke aanvragen moet indienen bij de merkenbureaus van de betreffende landen.

    Voordat u besluit over te gaan tot het deponeren van een merk, doet u er goed aan te onderzoeken of uw teken voldoet aan de beschermingsvoorwaarden: het onderscheidend vermogen, de beschikbaarheid en de toelaatbaarheid van het merk, die in de meeste landen op een vergelijkbare wijze gelden.

    Waarom een merk registreren?

    Zodra uw merk geregistreerd is, beschikt u over een aantal exclusieve rechten op het gebruik van het voortaan beschermde teken. Het belangrijkste kenmerk van deze rechten is het "verbodsrecht". U kunt anderen verbieden om een identiek of gelijkaardig merk te gebruiken voor identieke of gelijkaardige waren of diensten. Zodra uw merk bekendheid geniet, kunt u zich er zelfs tegen verzetten dat anderen het teken voor niet-gelijksoortige waren of diensten gebruiken (d.w.z. buiten de categorieën waarvoor het merk is ingeschreven).

    Merkenbescherming garandeert u ook de vrijheid om het beschermde teken zelf te gebruiken. Als u een teken niet als merk registreert, loopt u het risico dat anderen dat wel doen. Zij zouden u dan nadien in de regel – er zijn uitzonderingen - kunnen verbieden om het merkteken nog te gebruiken!

    Het exclusieve recht dat een merkregistratie verleent, kunt u ook aanwenden om extra inkomsten te genereren. Dat kan bijvoorbeeld door het toekennen van licenties of door overdracht.

    Tot slot, indien derden uw merk zonder toestemming gebruiken of profiteren van de bekendheid van uw merk, kunt u op basis van uw merkregistratie bepaalde acties en procedures ondernemen.

    Laatst bijgewerkt
    22 februari 2024