Table of Contents

    Een octrooi biedt geen eeuwige bescherming. Niet alleen is de geldigheidsduur beperkt, het kan ook vervallen bij het niet betalen van de instandhoudingstaksen. Bovendien kan een octrooi worden nietig verklaard wanneer blijkt dat de uitvinding ten tijde van de verlening toch niet aan alle voorwaarden voor octrooieerbaarheid voldeed. Ten slotte kan de octrooihouder op elk moment zijn octrooi ook geheel of gedeeltelijk herroepen, of er geheel of gedeeltelijk afstand van doen.

    Duur van een octrooi

    De exclusieve rechten van een octrooi gelden slechts voor een bepaalde termijn. Die bedraagt 20 jaar vanaf de indiening van de octrooiaanvraag.

    In uitzonderlijke gevallen, voor geneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen, kan een octrooi langer geldig zijn: tot maximaal 25 jaar en 6 maanden via een aanvullend beschermingscertificaat voor geneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen.

    Nietigverklaring van het octrooi

    Iedere belanghebbende kan de rechtbank vragen om een octrooi nietig te verklaren.

    Wordt u bijvoorbeeld vervolgd wegens inbreuk op het octrooi waarvan iemand anders de houder is, dan kunt u van deze mogelijkheid gebruik maken als u vindt dat het octrooi in kwestie niet verleend had mogen worden.

    Een octrooi kan slechts nietig verklaard worden op de volgende gronden:

    • de uitvinding voldoet niet aan alle octrooieerbaarheidsvoorwaarden namelijk nieuw, inventief, industrieel toepasbaar en geoorloofd zijn;
    • de uitvinding is in het octrooi niet duidelijk en volledig genoeg beschreven opdat een deskundige ze kan toepassen;
    • het verleende octrooi is ruimer dan wat oorspronkelijk in de aanvraag stond;
    • de octrooihouder heeft geen recht op de uitvinding. Zie in dat verband "aan wie komt een uitvinding of octrooi toe?".

    Ook een gedeeltelijke nietigverklaring van het octrooi kan worden uitgesproken. Het octrooi kan echter via een nietigverklaring niet zodanig worden gewijzigd dat het voorwerp ervan verder zou reiken dan de inhoud van de octrooiaanvraag zoals zij werd ingediend of dat de beschermingsomvang wordt uitgebreid ten opzichte van de laatste van kracht zijnde versie van het octrooi.

    De nietigverklaring van een octrooi werkt met terugwerkende kracht, wat betekent dat zij het octrooi nietig verklaart vanaf de indiening van de octrooiaanvraag. Het octrooi wordt dus geacht nooit te hebben bestaan. Wel moet de uitvoering van overeenkomsten die over het octrooi zijn afgesloten nageleefd worden, mits ze vóór de nietigheidsverklaring moest gebeuren en zulks niet indruist tegen de billijkheid.

    Opgelet: voor Europese octrooien of octrooien die zijn afgeleverd via het Patent Cooperation Treaty en die rechtsgevolgen hebben in België, heeft een nietigverklaring door een Belgische rechter alleen gevolgen in België.

    Verval

    Om een octrooi in stand te houden, moeten jaarlijks de geldende instandhoudingstaksen betaald worden. Gebeurt dat niet, dan vervalt het octrooi.

    Herstel in rechten na niet-betaling van de geldende instandhoudingstaksen

    Het is mogelijk een octrooirecht te herstellen indien men kan aantonen dat men de nodige zorgvuldigheid aan de dag heeft gelegd om de termijn voor het betalen van een instandhoudingstaks na te leven en dat er dus buitengewone omstandigheden zijn waardoor de termijn niet is nageleefd. Daartoe moet de octrooihouder een verzoek tot herstel van rechten indienen overeenkomstig de voorwaarden en modaliteiten van de algemene herstelprocedure (inclusief de betaling van een hersteltaks).

    Dit herstel zal echter geen afbreuk doen aan rechten op het gebruik van de uitvinding die derden in de tussentijd hebben verworven.

    Afstand

    De octrooihouder kan op elk moment afstand doen van zijn octrooi of zijn octrooiaanvraag. Hij moet daartoe een schriftelijk en ondertekend verzoek richten aan de minister van Economie. Het kan gaan om een gehele afstand of om een gedeeltelijke afstand, waarbij de afstand wordt beperkt tot één of meerdere conclusies of tot een gedeelte van een conclusie.

    De afstand werkt niet met terugwerkende kracht, en heeft dus het verval van het octrooi of de octrooiaanvraag tot gevolg op de datum van de inschrijving van de verklaring van afstand in het register. Wanneer het gaat om een gehele afstand van een octrooi waarvan de jaartaks nog niet betaald is op moment van de inschrijving, dan treedt het verval in werking bij het einde van de periode gedekt door de laatst betaalde instandhoudingstaks.

    Ook hier moet er rekening mee worden gehouden dat het octrooi via een afstand niet zodanig kan worden gewijzigd dat het voorwerp ervan verder zou reiken dan de inhoud van de octrooiaanvraag zoals zij werd ingediend, of dat de beschermingsomvang wordt uitgebreid ten opzichte van de laatste van kracht zijnde versie van het octrooi.

    Herroeping

    De octrooihouder kan zijn octrooi of zijn octrooiaanvraag op elk moment herroepen. Hij moet daartoe een schriftelijk en ondertekend verzoek richten aan de minister van Economie. Het kan gaan om een gehele herroeping of om een gedeeltelijke herroeping via een wijziging van de conclusies en desgevallend van de beschrijving of van de tekeningen.

    De herroeping wordt ingeschreven in het register en werkt met terugwerkende kracht tot op het moment van de aanvraag. Als de herroeping gebeurt in de loop van een gerechtelijke procedure met betrekking tot het octrooi, moet de houder de verklaring eerst bij de Dienst indienen. Het op die manier gewijzigde octrooi dient dan als basis voor de gerechtelijke procedure.

    Ook hier moet er rekening mee worden gehouden dat het octrooi via een herroeping niet zodanig kan worden gewijzigd dat het voorwerp ervan verder zou reiken dan de inhoud van de octrooiaanvraag zoals zij werd ingediend, of dat de beschermingsomvang wordt uitgebreid ten opzichte van de laatste van kracht zijnde versie van het octrooi.

    Niet-gebruik

    De octrooihouder heeft de plicht zijn uitvinding te exploiteren. Gebeurt dat niet, dan riskeert hij dat op de uitvinding dwanglicenties wegens niet-gebruik worden toegekend aan derden.

    Laatst bijgewerkt
    21 februari 2023