Table of Contents
Door de huidige geopolitieke omstandigheden en de nieuwe Europese verplichtingen voor het vullen van de aardgasopslagfaciliteiten, versterkt ons land het toezicht op het verbruik en de bevoorradingszekerheid van aardgas in België.
Die monitoring bestaat uit een onderzoek van de levering van aardgas in de afgelopen kalendermaand. Het gaat om maandelijks bijgewerkte gegevens over de belangrijkste concepten voor het toezicht op de bevoorradingszekerheid.
Een jaarlijks overzicht van de belangrijkste gegevens over de Belgische energiemarkt vindt u ook in onze publicatie Belgian Energy Data Overview.
Infografiek 1: Een overzicht van de belangrijkste maandelijkse indicatoren van de Belgische aardgasbevoorradingszekerheid
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Energie.
Vullen van gasopslaginstallaties in België
Volgens de EU-verordening van 29 juni 2022 over aardgasopslag moeten de opslaginstallaties in elke lidstaat elk jaar op 1 november tot ten minste 90 %, met tussentijdse streefdoelen, van hun commerciële capaciteit gevuld zijn.
In België is er één ondergrondse gasopslaginstallatie, namelijk in Loenhout. Die installatie heeft een capaciteit tussen 8,4 en 8,9 TWh (Working Volume), waarvan 7,6 TWh is toegewezen aan vaste commerciële capaciteit (Golden SBU). De doelstellingen worden op deze basis berekend.
Net als in 2022 waren op 1 november 2023 de Belgische opslagfaciliteiten voor 100 % van hun vaste commerciële capaciteit gevuld.
Infografiek 2 toont het huidige opslagniveau. Op 1 december 2024 was het volume van het in Loenhout opgeslagen gas 7,5 TWh of 97,9 % van de vaste commerciële capaciteit.
Infografiek 2. Niveau van de Belgische gasvoorraden (commerciële capaciteit)
Bron: Fluxys Belgium
Maandelijks overzicht van de aardgasbevoorrading in België
Tussen 2017 en 2021 werd gemiddeld 56 % van het gas dat België binnenkwam, doorgevoerd naar de buurlanden. Om de sterke daling van de Russische gasinvoer naar Europa op te vangen, is sinds 2022 meer gas naar het oosten doorgevoerd, tot een doorvoer van 70 % in 2023. België is een aardgashub met directe pijpleidingverbindingen met zijn buurlanden (Frankrijk, Nederland, Luxemburg, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk) en met Noorwegen. De terminal van Zeebrugge maakt het mogelijk om ook vloeibaar aardgas (lng) in en uit te voeren via tankschepen en vrachtwagens.
Infografiek 3 toont de netto fysieke aardgasstromen per maand tussen België en elk van zijn buurlanden, alsook de lng-stromen. Een positieve waarde betekent een netto-import naar België, terwijl een negatieve waarde een netto-export uit België betekent. Die stroom wordt uitgedrukt in TWh.
Sinds oktober 2021 is door de daling van de Russische gasinvoer in Europa een verandering zichtbaar in de gasstromen op Belgisch niveau. Terwijl het gas vroeger voornamelijk van het noorden naar het zuiden stroomde, van Noorwegen en Nederland naar Frankrijk, gaan de stromen nu van west naar oost, van Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk (lng-terminal Duinkerken) en de lng-terminal van Zeebrugge naar Duitsland en Nederland. Ook de hoeveelheid gas die door België stroomt, is sterk toegenomen.
In november 2024 voerde België voornamelijk aardgas in uit Noorwegen (14,3 TWh). Het meeste aardgas werd uitgevoerd naar Duitsland (10,4 TWh), waar de invoer van Russisch gas via Nord Stream 1 is stopgezet. De daling van de doorvoer sinds juni 2023 kan te wijten zijn aan factoren zoals een verminderde vraag, de bouw van nieuwe lng- terminals en de hoge gasvoorraden in Europa.
De afgelopen zes maanden was 63 % van het lng dat per tankschip in Zeebrugge aankwam afkomstig uit Rusland, 35 % uit Qatar en 2 % uit de Verenigde Staten. Een groot deel van het Russische lng dat in Zeebrugge aankomt, is echter bestemd voor overslag, en vertrekt onmiddellijk per schip naar andere bestemmingen. In dezelfde periode werd 32 % van het lng dat in Zeebrugge aankwam per schip of vrachtwagen opnieuw uitgevoerd.
Infografiek 3. Netto fysieke stromen van aardgas en lng, per buurland (TWh)
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Energie.
Aardgasverbruik in België
Infografiek 4 toont het maandelijkse aardgasverbruik van residentiële en industriële afnemers, en van de elektriciteitscentrales in België. Het omvat ook het aardgasverbruik buiten het Fluxys-net. Het aardgasverbruik wordt uitgedrukt in TWh.
Op 5 augustus 2022 werd een Europese verordening aangenomen om de vraag naar aardgas tussen 1 augustus 2022 en 31 maart 2023 vrijwillig met 15 % te verminderen. België bereikte zijn doelstelling.
De verminderingsdoelstelling werd op 30 maart 2023 verlengd. De vermindering van het aardgasverbruik met 15 % was gepland tussen 1 april 2023 en 31 maart 2024 Hier ook bereikte België zijn doelstelling.
Op 25 maart 2024 werd een aanbeveling aangenomen die de lidstaten aanmoedigt om de vermindering van het aardgasverbruik met 15% verder te verlengen tot 31 maart 2025, in vergelijking met het gemiddelde verbruik tijdens de referentieperiode van 1 april 2017 t.e.m. 31 maart 2022.
De aan België toegekende beperkingen brengen de vermindering van het aardgasverbruik echter terug tot ongeveer 13,7 %. Infografieken 4 en 5 tonen die doelstellingen. In infografiek 4 geven de rode stippen aan wat het maandelijkse verbruik zou moeten zijn als de vermindering van 13,7% gelijkmatig wordt verdeeld over de periode van 1 april 2024 tot 31 maart 2025.
In november 2024 was het totale aardgasverbruik voor België 17,4 TWh. Dit komt overeen met een daling van 14,7 % vergeleken met het gemiddelde voor dezelfde maand tijdens de referentieperiode.
Infografiek 4: Maandelijks aardgasverbruik in België (TWh)
Bron: FOD Economie – Algemene Directie Energie.
Om de vrijwillige vermindering van de vraag naar aardgas met 13,7 % ten opzichte van de referentieperiode te bereiken, moet België tussen 1 april 2024 en 31 maart 2025 de maximale verbruiksdoelstelling van ongeveer 166 TWh halen. Infografiek 5 toont de gerealiseerde en verwachte vorderingen op weg naar die doelstelling.
Infografiek 5. Vooruitgang op weg naar de doelstelling van een maximaal verbruik van 166 TWh tussen 1 april 2024 en 31 maart 2025 (TWh)
Bron : FOD Economie – Algemene Directie Energie.
Maandelijks overzicht van de evolutie van de groothandelsprijzen voor aardgas
De evolutie van de maandelijkse gasprijzen wordt in België gevolgd door verschillende dataplatforms. Gegevens zijn bijvoorbeeld te vinden via de volgende links:
