Maandelijkse elektriciteitsproductie per energiebron in GWh

Bron : FOD Economie – Algemene Directie Energie.
* Thermisch - hernieuwbaar omvat vaste en vloeibare biomassa, biogas en hernieuwbaar afval. Thermisch - niet-hernieuwbaar omvat vaste en vloeibare fossiele brandstoffen, aardgas en niet-hernieuwbaar afval. Andere omvat waterstof en de recuperatie van chemische warmte.

In de 12 maanden van januari 2023 tot december 2023 varieerde de maandelijkse bruto-productie van elektriciteit tussen 5.359 GWh (in september 2023) en 8.486 GWh (in januari 2023). De productie in september 2023 (5.359 GWh) is de laagste maandelijkse bruto elektriciteitsproductie sinds eind 2018

De elektriciteitsproductie op basis van wind- en zonne-energie kent een sterke schommeling (tussen 664 GWh en 2.024 GWh voor windenergie, en tussen 111 GWh en 1.185 GWh voor zonne-energie voor het lopende jaar) vanwege hun afhankelijkheid van de weersomstandigheden. De wintermaanden kennen doorgaans een piek in de productie van windenergie vanwege een hogere gemiddelde windsnelheid. Voor zonne-energie bevindt de productiepiek zich in het late voorjaar tot de zomer vanwege de langere periodes van zonneschijn.

Vanaf april 2023 wordt een sterke daling van de bruto-productie opgemerkt. Dat is het gevolg van een combinatie van de permanente sluiting van, ondertussen 2 nucleaire installaties, en ook van de tijdelijke sluiting van diverse productie-eenheden.

Bevorrading van de Belgische elektriciteitsmarkt in GWh

Bron : FOD Economie – Algemene Directie Energie

Sinds juli 2019 wordt regelmatig een productieoverschot waargenomen in vergelijking met het Belgische verbruik, wat resulteert in een negatieve netto-invoer, wat aangeeft dat er meer elektriciteit wordt geëxporteerd dan geïmporteerd. Vanaf april 2023 is na 18 maanden, de netto-invoer opnieuw positief, behalve in juli en augustus 2023. Gelet op de zeer hoge interconnectiviteit van het Belgische elektriciteitsnet, kunnen vele factoren deze veranderde positie verklaren. We kunnen met name een daling van de binnenlandse productie noemen, evenals een hogere productie in Frankrijk door een betere beschikbaarheid van hun nucleaire productiepark ten opzichte van de winter van 2022-2023.

Het verschil tussen de beschikbare hoeveelheid elektriciteit (nettoproductie + netto-invoer) en de berekende finale consumptie is te wijten aan enerzijds de hoeveelheid elektriciteit verbruikt in de pompcentrales, en anderzijds de verliezen op het net. Beide factoren zitten niet vervat in de berekende finale consumptie.

De consumptie van elektriciteit bereikte in september 2023 een historisch dieptepunt (5.404 GWh) sinds het begin van de officiële records (2008). Die daling van de consumptie kan deels worden toegeschreven aan de energiecrisis ten gevolge de geopolitieke situatie in Oekraïne.

Verloop consumptie elektriciteit in GWh

In vergelijking met voorgaande jaren was het Belgische elektriciteitsverbruik in 2022 relatief laag en is vanaf september 2022 aanzienlijk lager geworden in vergelijking met dezelfde maanden van de voorbije jaren. In de zomer van 2023 wordt een historisch laag niveau van het elektriciteitsverbruik waargenomen  en blijft dit tot dit moment merkbaar, ondanks de gedaalde energieprijzen, die momenteel gestabiliseerd zijn. 

Deze structurele daling van het elektriciteitsverbruik wordt niet enkel waargenomen in de industrie, maar ook in andere economische sectoren en is deels te wijten aan de hoge prijzen, die resulteren in een lagere economische activiteit.

​Netto-import met de buurlanden in GWh

Bron: FOD Economie – Algemene Directie Energie.

België is verbonden met al zijn grenslanden (Frankrijk, Luxemburg, Duitsland, Nederland), en het Verenigd Koninkrijk voor een maximale commerciële importcapaciteit van 6.500 MW. Na vele maanden van aanzienlijke noord-zuidstromen, deels als gevolg van de uitzonderlijk lage beschikbaarheid van Franse kerncentrales, is de historische trend van positieve netto-importen uit Frankrijk sinds april 2023 weer relevant.

.

Hernieuwbare energiebronnen

Elektriciteitsproductie in GWh op basis van hernieuwbare energiebronnen voor november 2023

Bron : FOD Economie – Algemene Directie Energie

In december 2023 bedroeg de elektriciteitsproductie op basis van hernieuwbare energiebronnen 2.389 GWh, ofwel 34,6 % van de totale bruto-elektriciteitsproductie. De voornaamste bijdragen zijn afkomstig van windenergie (2.024 GWh) en zonne-energie (111 GWh).

Vanaf april 2023 beperkt de productie van elektriciteit op basis van vaste biomassa zich door het stilleggen van de centrale Rodenhuize, de belangrijkste biomassa centrale in België.

Elektriciteitsproductie in GWh op basis van windenergie

Bron : FOD Economie – Algemene Directie Energie

De recordproductie, geregistreerd in de maand februari 2022 (1.843 GWh), werd in december 2023 overschreden (2.024 GWh).

De tweede golf van de bouw van offshore windmolenparken werd eind december 2020 afgerond en brengt het geïnstalleerd vermogen van de offshore-windmolenparken op 2.261 MW.

Elektriciteitsproductie in GWh op basis van zonne-energie

Bron: FOD Economie – Algemene Directie Energie.

Het geïnstalleerde vermogen van zonnepanelen is de afgelopen jaren fors toegenomen, en sinds 2015 (3,1 GW) zelfs verdubbeld tot 6,5 GW eind 2022. In bovenstaande grafiek wordt de spreiding van de minimum- en maximumproductie van elektriciteit op basis van zonne-energie per maand gedurende de periode 2015-2021 weergegeven in het lichtgroen.

Bovenop de stijging van het geïnstalleerd vermogen, kent het jaar 2022 een zeer hoog aantal zonne-uren (bij de 3 hoogste waarden sinds 1991). Dit vertaalt zich in een recordproductie van zonne-energie in 2022. Het geïnstalleerd vermogen blijft stijgen in 2023 (circa +25 % tussen 2022 en 2023) maar aangezien het aantal zonne-uren begin 2023 lager is, blijft de productie van zonne-elektriciteit in dezelfde grootteorde als die van 2022.

Contact  E2-EMES@economie.fgov.be

Laatst bijgewerkt
5 maart 2024