Table of Contents
Tot de instrumenten om de toepassing van het gemeenschappelijk kwaliteitskader van het Europees statistisch systeem (ESS) en daarmee de kwaliteit van de Europese statistieken te waarborgen, behoren audits, "peer reviews" genaamd.
Kwaliteit is het handelsmerk van Europese statistieken. Om de kwaliteit van hun statistieken te waarborgen, heeft het ESS een gemeenschappelijk kwaliteitskader gecreëerd. De Praktijkcode voor Europese statistieken (de code) vormt de hoeksteen van dit kwaliteitskader.
Doel van de peer reviews is na te gaan in hoeverre de ESS-partners de beginselen en indicatoren van de code in acht nemen. De daaruit voortvloeiende aanbevelingen moeten de statistische instanties ook helpen bij de verdere verbetering en ontwikkeling van hun statistische systemen.
Het gemeenschappelijk kwaliteitskader van het ESS is gebaseerd op de Praktijkcode Europese statistieken, een reeks van 16 beginselen die betrekking hebben op het institutionele kader, de statistische processen en de statistische output.
De beginselen worden aangevuld met een reeks van 84 indicatoren van beste praktijken en normen die als leidraad en referentie dienen bij de beoordeling van de uitvoering van de code. Beginsel 1 over professionele onafhankelijkheid bepaalt bijvoorbeeld dat Europese statistieken op onpartijdige en onafhankelijke wijze moeten worden geproduceerd, vrij van enige politieke of andere externe invloed.
Ontdek meer informatie over de 16 beginselen en 84 indicatoren van de code.
De laatste peer review dateert van december 2021. Daarvoor werden twee rondes van peer reviews uitgevoerd in 2006-2008 en 2013-2015, ook in België. Zij leverden waardevolle kennis op die in deze nieuwe ronde is verwerkt om het proces zelf te verbeteren.
Alle leden van het ESS worden beoordeeld. Het gaat om Eurostat, de nationale statistische instanties en enkele andere nationale autoriteiten van de lidstaten van de EU en de EVA-landen.
Voor de ronde van peer reviews die in december 2021 is gestart, is besloten om bijzondere aandacht te besteden aan “Overige Nationale Autoriteiten” (ONA). Zo werden het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR), de Vlaamse Statistische Autoriteit, de FOD Binnenlandse Zaken en de Algemene Directie Energie van de FOD Economie onder de loep genomen. Naast deze vier ONA's was uiteraard ook Statbel, in haar hoedanigheid van “Nationaal Statistische Instantie” (NSI), aan die peer review onderworpen.
De teams van deskundigen voor de peer review van de nationale statistische instanties en ONA’s bestaan uit vier Europese deskundigen op het gebied van statistiek, audit en governance. Een deskundigenteam van de Europese Adviescommissie voor statistische governance (ESGAB) beoordeelt Eurostat.
De peer reviews worden per land uitgevoerd volgens de volgende stappen:
- Elke nationale en andere statistische instantie van het ESS beoordeelt zichzelf in een zelfbeoordelingsvragenlijst aan de hand van de beginselen van de Praktijkcode voor Europese statistieken en verstrekt uitgebreide documentatie over haar functioneren.
- Die documenten worden gecontroleerd en geanalyseerd door een team van deskundigen, dat vervolgens een bezoek brengt aan het land waar een grondigere evaluatie wordt uitgevoerd.
- Het team van deskundigen stelt een eindverslag op met aanbevelingen voor verbeteringen.
- Dat rapport wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de nationale en andere statistische instanties, die verbeteringsmaatregelen uitwerkt.
Eurostat controleert jaarlijks de uitvoering van de verbeteracties in de EU-lidstaten en de EVA-landen. De ESGAB ziet erop toe dat Eurostat zijn verbeteringsacties uitvoert.
In de ronden van peer reviews 2006-2008 en 2013-2015 waren de toetsingen vooral gericht op de naleving van de Praktijkcode Europese statistieken.
De ronde van peer reviews die in december 2021 is gestart gaat een stap verder en helpt de partners van het Europees statistisch systeem (ESS) daarnaast om verbeteringen door te voeren door toekomstgerichte aanbevelingen te doen die verder gaan dan de huidige code. Bovendien kunnen toekomstgerichte elementen in deze ronde van ESS-peer reviews resulteren in een herziening van de code om rekening te houden met nieuwe verschijnselen en ontwikkelingen die de collegiale toetsingsdeskundigen in deze ronde vaststellen.
Meer informatie over de peer reviews van het ESS in de periode 2021-2023 vindt u op de website van Eurostat.
