Table of Contents
Heel wat producten die wij gebruiken en verbruiken, of onderdelen daarvan, komen tot bij ons via de internationale handel.
Het verband tussen duurzame ontwikkeling en internationale handel wordt duidelijk gesteld in de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen die in 2015 werden aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
Sinds 2011 bevat ieder door de EU onderhandeld vrijhandelsakkoord een hoofdstuk over handel en duurzame ontwikkeling. Dat hoofdstuk omvat verbintenissen over arbeidsrecht en milieubescherming, alsook bepalingen over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen.
De opdracht van de FOD Economie bestaat erin de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.
In dat kader draagt de FOD Economie bij tot de ontwikkeling van het Europese en internationale handelsbeleid. Daarbij is er ook aandacht voor duurzame ontwikkeling in de vrijhandelsakkoorden.
De door de EU onderhandelde vrijhandelsakkoorden
Vrijhandelsakkoorden handelen niet alleen over de uitwisseling van goederen en diensten, maar ook over het respecteren van bepaalde normen en waarden.
De handelsstrategie van de Europese Commissie "Handel voor iedereen: naar een meer verantwoord handels- en investeringsbeleid" toont het streven van de EU om beter in te spelen op de nieuwe economische, maatschappelijke en milieuomstandigheden op het gebied van handelsbeleid.
Traditioneel had een vrijhandelsakkoord tot doel om tarifaire handelsbelemmeringen, dat wil zeggen douanerechten tussen landen, te verlagen om de handel te bevorderen. Vandaag streven de vrijhandelsakkoorden van de “tweede generatie” naar het wegnemen van tarifaire handelsbelemmeringen, maar ook naar een vermindering van andere handelsbelemmeringen van niet-tarifaire aard. Ze bevatten meer bepaald bepalingen over de bescherming van intellectuele eigendom, de vereenvoudiging van douaneprocedures, of verbintenissen voor duurzame ontwikkeling.
Het eerste akkoord van dat type was het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Zuid-Korea, ondertekend in 2011 en in werking getreden in 2015.
Het onderdeel duurzame ontwikkeling in vrijhandelsakkoorden
Het onderdeel over handel en duurzame ontwikkeling in vrijhandelsakkoorden heeft als bedoeling te garanderen dat ondernemingen in partnerlanden zodanig handelen dat de geldende internationale akkoorden over arbeidsrecht en milieubescherming gerespecteerd worden.
Die aanpak laat toe om de uitvoering van bestaande akkoorden en internationale normen te versterken, eerder dan een parallel normensysteem te ontwikkelen.
Zo wordt tussen landen een regelmatige dialoog gecreëerd over handel en duurzame ontwikkeling en wordt er een raadplegingsmechanisme van de burgermaatschappij ingevoerd. Actoren uit het maatschappelijke middenveld komen samen in nationale adviesraden die bestaan uit vertegenwoordigers van milieuorganisaties, vakbonden en werkgeversorganisaties.
Doel is om de handel te gebruiken als hefboom voor duurzame ontwikkeling. Het verzekert ook dat de handel verloopt op voet van gelijkheid (level playing field) wanneer het gaat om de naleving van de internationale arbeids- en milieunormen.
In 2018 heeft de Europese Commissie zich ertoe verbonden de integratie van het luik over handel en duurzame ontwikkeling in de vrijhandelsakkoorden te verbeteren.
