Diamant: administratieve verplichtingen en procedures

Registratie als handelaar in diamant en/of synthetische diamant

Toepassingsgebied

Het koninklijk besluit van 20 november 2019 bepaalt dat elke handelaar in diamant en/of synthetische diamant gevestigd in België, zich verplicht moet laten registreren bij de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant) te Antwerpen. Dat houdt in dat hij het bewijs levert dat hij alle voorwaarden vervult om het beroep van handelaar in diamant en/of synthetische diamant uit te oefenen.

Zijn onderworpen aan dit koninklijk besluit:

• alle handelaars in diamant en/of synthetische diamant;
• makelaars en producenten die gebruikmaken van diamant en/of synthetische diamant bij het vervaardigen van toestellen, zelfstandigen;
• vennootschappen naar Belgisch recht als naar buitenlands recht in aanmerking, mits ze een bijkantoor of filiaal in België hebben.

Zijn niet onderworpen aan dit koninklijk besluit:

• de verzekering en financiering van de diamanthandel.

Voor reeds geregistreerde handelaren in diamant en/of synthetische diamant voorziet het KB van 20 november 2019 overeenkomstig artikel 18 een overgangsperiode van één jaar vanaf de inwerkingtreding van dit besluit.

Te vervullen formaliteiten

De handelaar in diamant en/of synthetische diamant (persoon of firma) biedt zich aan bij de:

Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie
Dienst Vergunningen – Diamant
AMCA gebouw 
Entrepotplaats 1 bus 5
2000 Antwerpen

Hij moet de volgende documenten overleggen:

• Een vermelding van het rijksregisternummer (identiteitsbewijs) van alle zaakvoerders/bestuurders.
• Een vermelding van het ondernemingsnummer toegekend door de Kruispuntbank van Ondernemingen (via de ondernemingsloketten).
• Voor vennootschappen, een kopij van de notariële akte van oprichting en/of uittreksel uit het Belgisch Staatsblad.
• Een recent uittreksel uit het strafregister (max 3 maanden) van iedere zaakvoerder/bestuurder, alsook van de rechtspersoon. Aan te vragen bij de FOD Justitie (Kopie van de ID bijvoegen)
• Een bewijs van vakbekwaamheid (hetzij aan de hand van een diploma/getuigschrift van een diamantopleiding, of aan de hand van het lidmaatschap bij een van de 32 beurzen aangesloten bij de WFDB, of aan de hand van een overzicht van de eerder uitgeoefende beroepsactiviteiten en -ervaring) van ten minste één zaakvoerder/bestuurder.
• Een deelnamecertificaat, van de door de dienst van de FOD Economie, belast met het toezicht op de diamantsector, goedgekeurde anti-witwasopleiding, op naam van ten minste één natuurlijke persoon die de werkzaamheden van de onderneming permanent en daadwerkelijk leidt (anti-witwasverantwoordelijke). Die opleiding wordt momenteel o.a. georganiseerd door de Private Stichting Antwerp World Diamond Center (AWDC) (aanvraag via www.awdc.be/en/antwerp-diamond-events)
  Om goedgekeurd te worden door de dienst van de FOD Economie, moet de anti-witwasopleiding voldoen aan een aantal voorwaarden (PDF, 131.76 KB).
• Een bewijs van volmacht (voor degenen die de zaakvoerder vertegenwoordigt) ondertekend door beide partijen + het identiteitsbewijs van de gevolmachtigde.

Na registratie wordt de betrokken persoon of firma erkend als handelaar in diamant en/of synthetische diamant en ontvangt hij hiervan een schriftelijk bevestiging. Dat bewijs kan voorgelegd worden aan de dienst boekhouding van het AWDC.

Na de registratie kan de handelaar in diamant en/of synthetische diamant transacties van ongezette diamant verrichten (aan- en verkoop, invoer, uitvoer, …).

Elke wijziging aan de administratieve hoedanigheid van de zaakvoerder(s) of de vennootschap wordt zo snel mogelijk en binnen de drie maanden na de wijziging meegedeeld aan de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen -Diamant)

Meer informatie

De website registereddiamondcompanies.be kan geraadpleegd worden om na te gaan of een handelaar in diamant en/of synthetische diamant al dan niet geregistreerd is bij de FOD Economie.

De website van het Antwerp World Diamond Centre bevat nuttige informatie over handel drijven in diamant in België en de verplichtingen: https://www.awdc.be/en/your-diamond-business-guide

Aangifte bij de FOD Economie van de in- en uitvoerzendingen van diamant

Iedere geregistreerde handelaar in diamant en/of synthetische diamant moet bij de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant), aangifte doen voor iedere extra-Unie in- en uitvoer van diamant, van

• de waarde,
• het gewicht,
• de kwalificatie en
• de gedocumenteerde oorsprong of herkomst.

Het betreft de HS-codes 71021000, 71022100, 71023100, 71022900, 71023900, 71041000, 7104.21, 7104.29, 7104.91, 7004.99, 71051000.

De aangiften gebeuren in de lokalen van Diamond Office (van de Private Stichting AWDC) – Hoveniersstraat 22 te 2018 Antwerpen.

Voor intra-Unie zendingen kan aangifte gedaan worden bij dezelfde dienst, maar dat is niet verplicht. Dezelfde modaliteiten als voor de controle van de extra-Unie zendingen worden dan toegepast. 

De aan te geven waarde, het gewicht en de kwalificatie van de in- of uitgevoerde diamanten worden vastgesteld door de erkende deskundigen onder het toezicht van ambtenaren van de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant) van de FOD Economie. De deskundigen worden erkend door de minister van Economie, na het slagen van een bekwaamheidsproef.

In de lokalen van Diamond Office zijn ambtenaren van de Federale Overheidsdienst Financiën aanwezig (Douane) voor het vervullen van de in- en uitvoerformaliteiten van alle soorten diamant.

Uitvoer synthetische diamant – dual-use goederen

Zoals hierboven vermeld valt synthetische diamant (GN-code 7104201000 en 7104901000) onder het KB van 20 november 2019 houdende maatregelen betreffende het toezicht op de diamantsector en moeten die goederen aangegeven te worden via het Diamond Office.

Een bepaalde categorie van synthetische diamant valt echter onder EU-verordening 428/2009 die de controle op de handel in goederen van tweeërlei gebruik regelt op Europees niveau. Goederen voor tweeërlei gebruik, ook wel dual-use goederen genoemd, zijn producten die eigenlijk in de civiele industrie worden gebruikt, maar die ook een militaire bestemming kunnen hebben doordat ze mogelijk ingezet kunnen worden voor de ontwikkeling van kernwapens, chemische en biologische wapens en de raketten waarmee dergelijke massavernietigingswapens naar hun doel worden geleid.

Die categorie van synthetische diamant is terug te vinden in de lijst van goederen in bijlage (laatste update: 30 december 2019) van die verordening onder subcategorie 6C004 – optische materialen:

6C004.f. “'kunstmatig geproduceerd diamantmateriaal met een absorptie van minder dan 10-5 cm-1 bij een golflengte groter dan 200 nm doch niet groter dan 14 000 nm”.

De controle op de handel in die dual-use goederen valt in België onder de bevoegdheid van de gewesten. Volgens de hierboven vermelde EU dual-use verordening is een vergunning van de gewesten vereist bij uitvoer (en in sommige gevallen bij tussenhandeldienst/technische bijstand) van synthetische diamant die aan 6C004.f. voldoet.

Indien u synthetische diamant die beantwoordt aan bovenvermelde specificatie zou willen uitvoeren, moet u een uitvoervergunning aanvragen bij de bevoegde gewestelijke dienst (zie hieronder) alvorens uw goederen aan te bieden op het Diamond Office. Bij uitvoer van synthetische diamant moet u bij uw douaneaangifte, een ondertekende verklaring toevoegen waaruit blijkt of de synthetische diamant al dan niet onder de dual-use regelgeving valt.

Departement van het Antwerp World Diamond Centre (AWDC)
Hoveniersstraat 22
2018 Antwerpen

Meer informatie vindt u ook op de website van de gewesten en op de website van het Antwerp World Diamond Center.

Douanerechten - btw

De in- en de uitvoer van diamant is vrijgesteld van taksen en invoerrechten.

Om van de btw-vrijstelling te kunnen genieten moet de handelaar in diamant en/of synthetische diamant voldoen aan de voorwaarden vermeld in artikel 42, § 4 van het btw-wetboek. Die vrijstelling geldt enkel voor handelaren in diamant en/of synthetische diamant die bij de FOD Economie geregistreerd zijn en die uitsluitend handelaar zijn in ongezette diamant.

In combinatie met juwelen is er geen vrijstelling van btw.

Kimberley Proces Certificatenschema voor de internationale handel in ruwe diamant

In- en uitvoer van ruwe diamant

De invoer en de uitvoer van ruwe diamant (HS-codes 71021000, 71022100, 71023100) is enkel toegestaan wanneer die diamanten :

• vergezeld zijn van een geldig Kimberley Process Certificaat (KP-certificaat) en
• de ruwe diamanten verpakt zijn in een fraudebestendige houder aangebracht door de bevoegde autoriteit bij export.

De handel van ruwe diamant is enkel toegestaan tussen de landen die deelnemer zijn aan het Kimberley Certificatenschema voor ruwe diamant.

Zie hiervoor de verordening (EG) n° 2368/2002 van 20 december 2002 met betrekking tot het Kimberley Certificatenschema voor de internationale handel in ruwe diamant.

De FOD Economie, Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant) is een van de zeven autoriteiten in de Europese Unie bevoegd voor de controle op de ruwe diamanten die de Europese Unie binnenkomen of buitengaan. De andere Unie-autoriteiten zijn gevestigd in

• Idar-Oberstein (Duitsland),
• Praag (Tsjechië),
• Boekarest (Roemenië)
• Lissabon (Portugal),
• Dublin (Ierland),
• Torino (Italië).

Met het oog op het verkrijgen van een Kimberley Certificaat voor de export van ruwe diamant moet de exporteur:

• aan de hand van overtuigende bewijsstukken ("conclusive evidence"), aantonen hoe hij de ruwe diamanten in zijn bezit gekregen heeft (aankoopfacturen, KP-certificaten, …) en
• die stukken voorleggen aan de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant) te Antwerpen die bevoegd is om het Kimberley Certificaat op te maken en geldig te maken.

De handelaar in diamant en/of synthetische diamant krijgt steeds een gewaarmerkte kopie van het KP-certificaat (zowel bij invoer als bij uitvoer), die hij gedurende drie jaren moet bewaren samen met een kopie van de factuur van de betreffende transactie.

• http://www.kimberleyprocess.com
• https://ec.europa.eu/fpi/what-we-do/kimberley-process-fight-against-%E2%80%98conflict-diamonds%E2%80%99_en

Zelfregulering van de sector

Met betrekking tot de internationale handel in ruwe diamant (Kimberley Proces) voorziet de Europese verordening nr. 2368/2002 een systeem van zelfregulering van de diamantsector. Volgens verordening (EG) nr. 762/2003 zijn de vier Antwerpse diamantbeurzen opgenomen in de lijst van diamantorganisaties die het systeem van garanties en zelfregulering van de bedrijfstak toepassen.

Handelaars in ruwe diamant die lid zijn van een van die erkende organisaties dienen:

• een door de exporteur ondertekende verklaring op de factuur aan te brengen als bewijs van de legale invoer of aankoop;
• jaarlijks opdracht te geven aan een onafhankelijke controleur te certificeren:

• dat kopieën van alle facturen van leveranciers en klanten zorgvuldig worden bewaard gedurende ten minste drie jaar en
• dat alle transacties voldeden aan de voorwaarden zoals voorgeschreven door de verordening, of dat de transacties die daar niet aan voldeden, aan de bevoegde autoriteit zijn gemeld.

Een onafhankelijke controleur is een boekhouder, revisor of accountant, die werkt voor rekening van derden en die wettig erkend is om het beroep te kunnen uitoefenen.

Die verklaring (KP-verklaring) moet samen met de aangifte van de voorraad en de bedrijvigheid (zie hierna) ingediend worden bij Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant).

Indien de handelaar in diamant en/of synthetische diamant in het referentiejaar geen handel in ruwe diamant verricht heeft, moet hij dit persoonlijk verklaren.

De handelaars in diamant en/of synthetische diamant die een omzet in ruwe diamant realiseren van minder dan 6,25 miljoen euro, moet slecht eens in de drie jaar een KP-verklaring door een onafhankelijk controleur bezorgen. De Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant) heeft evenwel het recht om een jaarlijkse verklaring op te vragen indien daartoe redenen zouden zijn.

De KP-verklaringen worden per post aan de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen - Diamant) te Antwerpen bezorgd samen met de aangifte van de voorraad en de bedrijvigheid (zie hieronder).

Een model van deze verklaringen is eveneens kosteloos te bekomen via Diamond@economie.fgov.be of is in elektronische vorm beschikbaar:

• Kimberley Process-verklaring model 1 (DOC, 43 KB)
• Kimberley Process-verklaring model 2 (DOC, 41.5 KB)
• Kimberley Process-verklaring model 3 (DOC, 43.5 KB)
   

Aangifte van de voorraad en de bedrijvigheid in de diamantsector

Alle geregistreerde handelaars in diamant en/of synthetische diamant moeten jaarlijks bij de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen -Diamant) te Antwerpen, een aangifte van de voorraad diamant en de bedrijvigheid indienen.

Deze aangifte wordt vanaf boekjaar 2023 alleen nog online ingediend, via het portaal Diamondsupervision. De voorraadaangifte van het boekjaar 2022, kunt u ook nog indienen via het oude systeem.

De aangifte voor een bepaald jaar (jaar x) moet uiterlijk ingediend zijn op 31 maart van het daaropvolgende jaar (jaar x+1).

Voorraadaangifte indienen

De toegang tot het portaal Diamondsupervision verloopt via CSAM, de toegangspoort tot de onlinediensten van de overheid. De FOD Economie voorziet een veilige toegang via eID, de Itsme-app of sms.
In bijlage vindt u een handleiding die u wegwijst maakt in het gebruik van CSAM.

Handleiding CSAM raadplegen (PDF, 641.93 KB)

Voor bijkomende informatie, contacteer ons via: diamond@economie.fgov.be

De blanco formulieren zijn in elektronische vorm (XLS, 67 KB) beschikbaar:

• Aangifte voorraad: inlichtingen (DOC, 31.5 KB)
• Aangifte voorraad: toelichting (PDF, 106.69 KB)
• Formulier voorraadaangifte (XLS, 67 KB)

De ingevulde formulieren "aangifte van de voorraad en de bedrijvigheid" worden per e-mail aan de Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie (dienst Vergunningen) te Antwerpen terugbezorgd uiterlijk op 31 maart van het volgend jaar.

Beroepskaarten

Iedere zaakvoerder/bestuurder met een vreemde nationaliteit, moet een beroepskaart hebben voor de uitoefening van een zelfstandige beroepsactiviteit.

De aanvraag voor een beroepskaart wordt ingediend via de bevoegde Belgische diplomatieke of consulaire vertegenwoordiger in het land waar de aanvrager verblijft, tegelijk met de aanvraag tot verblijf of bevestiging.

De aanvraag tot verlengen, wijzigen, hernieuwen wordt ingediend bij het bestuur van de gemeente waar de aanvrager verblijft en waarvan hij een geldig getuigschrift van inschrijving in het vreemdelingenregister of een geldige verblijfsvergunning bezit.

Meer informatie in verband met beroepskaarten kan verkregen worden bij de bevoegde diensten van:

• het Vlaamse Gewest:

  Departement Werk en Sociale Economie
  Team beroepskaarten
  Koning Albert II laan 35 (bus 20)
  1030 Schaarbeek

  Tel: 02 553 08 80 of via e-mail: beroepskaarten@vlaanderen.be).
   

• het Waalse Gewest:

  Service Public de Wallonie
  Département de l'Emploi et de la Formation professionnelle
  Place de la Wallonie 1
  5100 Jambes

  Tel.: 081 33 43 00
  Website: http://emploi.wallonie.be

Algemene juridische basis

De Programmawet van 2 augustus 2002 voert een toezicht in op de handelingen gesteld in de diamantsector op het Belgische grondgebied. Het gaat hier om de controle op

• de transacties van diamanten en
• het aanleggen van diamantvoorraden door handelaren in
  • ongezette en geslepen diamant,
  • ruwe diamant,
  • industriediamant,
  • boart,
  • synthetische diamant,
  • diamantpoeder.

Het koninklijk besluit van 20 november 2019, geeft uitvoering aan de bepalingen in artikel 169, §§ 1 en 2 van de Programmawet van 2 augustus 2002.

Anti-witwaswetgeving

De wet van 18 september 2017 (gewijzigd door de wet van 20 juli 2020) tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten (anti-witwaswet) is van toepassing op de geregistreerde handelaren in diamant en/of synthetische diamant.. Het koninklijk besluit van 1 juli 2020 bevat het reglement met de toepassingsmodaliteiten in uitvoering van de antiwitwaswetgeving.

Dit KB bepaalt dat elke handelaar in diamant en/of synthetische diamant binnen zijn onderneming een anti-witwasverantwoordelijke moet aanwijzen die toeziet op de naleving van de in het reglement opgelegde verplichtingen:

• identificatie van cliënten (met specifieke maatregelen voor verrichtingen op afstand, voor politiek prominente personen of voor het bepalen van de uiteindelijke begunstigden),
• een waakzaamheidsplicht (actualisatie van de gegevens - aandacht besteden aan atypische verrichtingen),
• een bewaringsplicht (vijf jaar voor de bewijsstukken),
• een meldingsplicht (melding van verdachte transacties) en
• de plicht tot opleiding en sensibilisering van de werknemers.

Artikel 5, §2 van het KB van 1 juli 2020 bepaalt dat de anti-witwasverantwoordelijke jaarlijks een schriftelijk activiteitenverslag moet opstellen over de toepassing van de anti-witwaswet binnen de onderneming.

Dat activiteitenverslag moet uiterlijk op 31 maart van ieder jaar, ingediend worden bij de:

FOD Economie
Algemene Directie Economische Analyses en Internationale Economie
Dienst Vergunningen – Diamant
AMCA gebouw 
Entrepotplaats 1 bus 5
2000 Antwerpen.

Dien uw activiteitenverslag anti-witwas online in. Na inloggen kunt u het formulier (beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels) online invullen, waarna het automatisch verzonden wordt naar de FOD Economie.

Als u geen inloggegevens hebt, contacteer dan diamond@economie.fgov.be.

Activiteitenverslag anti-witwas
online indienen

Voor meer informatie over deze regelgeving kunt u de wet van 18 september 2017, gewijzigd door de wet van 20 juli 2020, raadplegen.