Table of Contents
De Europese Unie (EU) kan sancties opleggen aan regeringen, organisaties, entiteiten, groeperingen of personen. Het doel: een verandering in het beleid of de activiteiten van de betrokken partij tot stand te brengen. Op die manier tracht ze
- de waarden, kernbelangen en veiligheid van de EU te beschermen
- de vrede te bewaren
- de democratie, de rechtsstaat, de mensenrechten en de beginselen van het internationaal recht te verstevigen en te steunen
De Europese Unie kan de sancties opleggen op eigen initiatief of in uitvoering van resoluties van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Voor de toepassing van de sancties ten aanzien van beide landen heeft de Europese Commissie richtlijnen en FAQ’s opgesteld, die regelmatig bijgewerkt worden.
Maatregelen ten aanzien van Rusland
Dat deed ze sinds 2014 voor Rusland als reactie op de illegale annexatie van de Krim. De economische sancties werden sinds 1 juli 2016 telkens met 6 maanden verlengd.
Op 23 februari 2022 nam de Europese Unie bijkomende maatregelen naar aanleiding van het besluit van Rusland om de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van Donetsk en Loehansk te erkennen als onafhankelijke entiteiten. Die werden op 25 en 28 februari uitgebreid als reactie op de militaire agressie van Rusland in Oekraïne. Op 9 en 15 maart werden opnieuw bijkomende maatregelen genomen. Een vijfde sanctiepakket werd op 8 april aangenomen.
Het gaat daarbij onder andere over
- reisbeperkingen en bevriezing van tegoeden van individuen en entiteiten
- een verbod op de in- en uitvoer van wapens
- een beperking voor de toegang van Rusland tot bepaalde gevoelige technologieën
- een verbod op materiële en financiële steun
- een Swift-verbod voor 7 Russische banken en een volledig transactieverbod voor 4 grote Russische banken
- een verbod op transacties met de Russische Centrale Bank
- de sluiting van het luchtruim en de luchthavens van de EU voor alle soorten Russische luchtvaartmaatschappijen en een sluiting van EU-havens voor schepen onder Russische vlag.
- Verbod op de invoer van
- Ijzer- en staalproducten;
- hout, cement, meststoffen, visserijproducten en alcohol;
- steenkool en andere vaste fossiele brandstoffen
- verbod op de export van
- luxegoederen;
- dual-use goederen (dat zijn goederen die zowel voor militaire als civiele doelen gebruikt kunnen worden),
- goederen in de lucht- en ruimtevaartindustrie en technologie voor zeescheepvaart en radiocommunicatie en vliegtuigbrandstof;
- kwantumcomputers, geavanceerde halfgeleiders, geavanceerde elektronica, software, gevoelige machineonderdelen en vervoersmaterieel
- gerichte economische maatregelen om bestaande maatregelen te versterken en mazen in de wetgeving te dichten, zoals:
- een verbod voor Russische ondernemingen om deel te nemen aan overheidsopdrachten in de lidstaten;
- geen financiële steun voor Russische overheidsorganen;
- een breder verbod op stortingen in cryptowallets en op de verkoop van bankbiljetten en verhandelbare effecten in de officiële valuta's van de EU-lidstaten aan Rusland en Belarus of aan natuurlijke of rechtspersonen, entiteiten of lichamen in Rusland en Belarus.
- een verbod voor Russische wegvervoerondernemingen om binnen de EU-goederen over de weg te vervoeren, ook als ze niet voor de EU bestemd zijn (tenzij enkele uitzonderingen)
Als financiële sancties werden al meerdere pakketten van gerichte beperkende maatregelen goedgekeurd. Die sancties bestaan onder meer uit bevriezingsmaatregelen, het verbod om in bepaalde sectoren te investeren, leningen toe te staan en de import of export van bepaalde goederen te financieren … Uitgebreide informatie over die sancties tegen Rusland vindt u op de website van de FOD Financiën.
Een overzicht van alle maatregelen en de wettelijke teksten van de besluiten en verordeningen vindt u op de sanctiekaart van de Europese Unie. Klik daar op Rusland en vervolgens op “info” in de pop-up voor meer details.
De website van de Europese Raad van de Europese Unie biedt meer informatie over de context van de verschillende maatregelen tegen Rusland.
Maatregelen ten aanzien van Wit-Rusland
Op 2 maart 2022 nam de Europese Unie bijkomende sancties aan ten aanzien van Wit-Rusland wegens de betrokkenheid bij de militaire invasie van Rusland in Oekraïne. In het vijfde sanctiepakket van 8 april werden ook een bijkomende sancties voor Wit-Rusland uitgesproken.
Het gaat onder andere over
- een verbod op de toegang tot het EU-luchtruim
- een verbod op de uitvoer van wapens
- een verbod op de verkoop of levering van bepaalde uitrusting, technologie of software
- een verbod op de invoer van minerale producten (olieproducten, aardgas…) kaliumchlorideproducten ("potas")
- houtproducten, cementproducten, ijzer- en staalproducten, rubberproducten
- een uitbreiding van de financiële sancties tegen individuen en entiteiten
- een Swift-verbod voor 3 Wit-Russische banken
- een verbod op transacties met de Russische Centrale Bank
- een verbod voor Belarussische wegvervoerondernemingen om binnen de EU-goederen over de weg te vervoeren, ook als ze niet voor de EU bestemd zijn (tenzij enkele uitzonderingen)
Een overzicht van alle maatregelen en de wettelijke teksten van de besluiten en verordeningen vindt u op de sanctiekaart van de Europese Unie. Klik daar op Wit-Rusland en vervolgens op “info” in de pop-up voor meer details.
De website van de Europese Raad van de Europese Unie biedt meer informatie over de context van de verschillende maatregelen tegen Wit-Rusland.
Informatie over de financiële sancties tegen Wit-Rusland vindt u op de website van de FOD Financiën.
