Duurzaam waterverbruik in tijden van water(s)nood

Maar liefst 93% van de Belgen gaat (helemaal) akkoord met de stelling ‘ik verspil zo weinig mogelijk drinkbaar kraantjeswater’, maar doen Belgen dat ook in de praktijk?

Niet minder dan 47% van de Belgen geeft aan thuis op één of andere manier regenwater op te vangen, maar maken gezinnen dan ook daadwerkelijk GEBRUIK van dit regenwater?

Het antwoord op deze en nog vele andere vragen vindt u terug in het BV-OECO-(synthese)rapport ‘duurzaam waterverbruik in tijden van water(s)nood’.

Langdurige droogteperiodes afgewisseld met episodes van overvloedige neerslag worden door voortschrijdende klimaatverstoring steeds meer het nieuwe normaal.

Gezinnen, bedrijven en overheden in de Lage Landen staan m.a.w. voor een steeds urgenter wordende uitdaging: hoe kunnen we in deze (niet meer zo) nieuwe context van klimaatverandering veel duurzamer omgaan met onze schaarse watervoorraden?

Op basis van een bevraging van 1700 Belgen en interviews met enkele experten waterbeleid formuleert de BV-OECO een aantal beleidsaanbevelingen.

Beleidsaanbevelingen

Transparanter communiceren over wat duurzaam waterverbruik concreet betekent

Uit ons onderzoek blijkt dat het voor een relevant deel van de bevolking op dit moment nog onvoldoende duidelijk is wat duurzaam of milieuverantwoord waterverbruik nu precies betekent. Duurzaam (direct) waterverbruik moet m.a.w. veel scherper en duidelijker afgebakend en omschreven worden, zodat gezinnen ook transparanter en eenduidiger kunnen geïnformeerd worden over wat een duurzamer waterverbruik thuis in de dagdagelijkse praktijk betekent.

Actiever en assertiever stimuleren van regenwaterverbruik door gezinnen

Door het aandeel regenwater binnen hun totale waterverbruik op een doordachte manier te verhogen kunnen gezinnen hun autonomie t.o.v. de drinkwaterbedrijven versterken.

Dit zal echter alleen maar lukken als alle relevante actoren (overheden, lokale besturen, consumentenorganisaties én waterbedrijven) een gecoördineerde inspanning doen om regenwatergebruik sterker te promoten en de voordelen ervan beter bekend te maken bij de bevolking.

Aan reeds bestaande verplichtingen tot regenwateropvang kan een gebruiksplicht van regenwater worden gekoppeld en in een aantal (sub)urbane woonomgevingen wordt wellicht best prioritair ingezet op collectieve regenwateropvang op wijkniveau (cf. SERV, 2020 ).

Waterbesparend gedrag en technologie optimaal op elkaar afstemmen, bij uitstek binnen gezinnen met bescheiden inkomens

Gezinnen die moeite hebben om financieel rond te komen, streven vaker dan andere gezinnen naar zuinig watergebruik (gedrag), terwijl uitgerekend deze categorie huishoudens minder dan andere Belgen thuis beschikt over waterzuinige voorzieningen en minder vaak toegang heeft tot regenwater.

Naar de toekomst toe moet dan ook veel sterker pro-actief ingezet worden op de adoptie van waterbesparende voorzieningen binnen huishoudens met bescheiden inkomens.

Productbeleid: volgehouden streven naar meer waterefficiëntie

Elke expert waterbeleid onderschrijft dat het steeds waterzuiniger worden van huishoudelijke toepassingen en toestellen de voorbije decennia onmiskenbaar heeft bijgedragen tot een gevoelige afname van het gemiddelde drinkwaterverbruik binnen Belgische huishoudens. Het verdient dan ook aanbeveling dat consumentenorganisaties en overheden uit de verschillende EU-lidstaten blijven streven naar het verder aanscherpen van productnormen i.v.m. zuinig waterverbruik van (zoveel mogelijk) huishoudelijke toestellen en voorzieningen.  

Naar een waterprestatiescore van elke woning

Naar analogie met de energieprestatie(score) van een woning kan werk gemaakt worden van een methodologie voor het berekenen van de waterprestatie(score) van een woning (zie ook SERV, 2020 & OVAM, 2022). Kandidaat-kopers of kandidaat-huurders kunnen op die manier niet alleen accurater geïnformeerd worden over de kwaliteit van hun toekomstige woning, het zichtbaar vermelden van deze score heeft aanvullend ook een sensibiliserend effect.

Een performant beleid gericht op woningkwaliteit: noodzakelijke voorwaarde voor het welslagen van elk waterbeleid

Elk streven naar verduurzaming van ons waterverbruik riskeert te verzanden in toenemende ongelijkheid, indien de verschillende Belgische overheden er te weinig in slagen de basiskwaliteit van ELKE woning in België omhoog te tillen, dus inclusief en prioritair de (huur)woningen van gezinnen met (zeer) bescheiden inkomens.