Table of Contents
Waar moet ik op letten bij de aankoop van een nieuw meetinstrument voor professionele doeleinden?
Reeds bij de aanschaf en het in gebruik nemen van een meetinstrument moet u ervoor zorgen dat het meetinstrument voldoet aan de wettelijke eisen en als een geijkt meetinstrument kan worden beschouwd.
Voor de meest gangbare meetinstrumenten werd een reglementair kader op Europees niveau uitgewerkt zodat de wettelijke eisen voor het verkopen en in gebruik nemen van deze meetinstrumenten dezelfde zijn in al de lidstaten van de Europese Unie. De tabel geeft een overzicht van de types van meetinstrumenten die opgenomen zijn in dit Europees reglementair kader.
|
Type of familie van meetinstrumenten |
Voorbeeld |
|
|---|---|---|
|
Niet-automatische weeginstrumenten (NAWI) |
Balans in retail (supermarkt, slager) |
|
|
Automatische weeginstrumenten (AWI) |
Gewichts- en prijsetiketteermachine in de supermarkt Controleweger voor verpakkingen Weegmachine voor het afwegen (doseerinstallatie) |
|
|
Watermeters |
Watermeter geplaatst door de drinkwatermaatschappij |
|
|
Gasmeters |
Gasmeter voor gasdistributie |
|
|
Kilowattuurmeters |
Meter aangesloten op het elektriciteitsnet |
|
|
Debietmeters voor thermische energie |
Verbruiksmeter aangesloten op een verwarmingsnet |
|
|
Meters voor andere vloeistoffen dan water |
Brandstofpomp Meter voor bevoorrading via tankwagen |
|
|
Taximeters |
Meter aan boord van een taxi voor het bepalen van de prijs op het einde van een rit |
|
|
Stoffelijke maten |
Vouwmeter Meetlint Glazen met merk- of vulstreep gebruikt in horecazaken |
|
|
Dimensionale meetinstrumenten |
Meetinstrument voor het bepalen van de lengte van kabels tijdens het oprollen Meetinstrument voor het bepalen van het oppervlak van leer |
|
|
Uitlaatgasanalysatoren |
Meetinstrument voor het bepalen van het gehalte CO en CO2 in de uitlaat van verbrandingsmotoren. |
|
Dergelijke meetinstrumenten mogen in principe niet te koop aangeboden worden indien zij niet voldoen aan de wettelijke eisen. De regelgeving voorziet eveneens in een procedure voor het keuren van een meetinstrument en voor het aantonen van de overeenstemming met de voor dit instrument geldende regels. Deze Europese conformiteitsbeoordeling dekt de aspecten van de model- of typegoedkeuring en de eerste ijk.
U kunt er als koper dan ook van uitgaan dat het meetinstrument voldoet aan de eisen en dat het na levering en na een eventuele finale controle door de fabrikant of verdeler op de plaats van de installatie, als geijkt meetinstrument in gebruik mag worden genomen.
Belangrijke elementen om rekening mee te houden bij de aankoop of het gebruik van een nieuw meetinstrument
Het is aan te raden om onderstaande elementen in rekening te brengen als u een nieuw meetinstrument wilt aanschaffen of in gebruik nemen:
- Gebruiksdoeleinden: Beschrijf zo gedetailleerd mogelijk de doelstelling van het gebruik van het meetinstrument. Vermeld de redenen waarvoor u het meetinstrument wilt gebruiken en geef daarbij aan of er hiervoor een wettelijke verplichting of voorschrift bestaat.
- Bepaal de nauwkeurigheid: In vele gevallen wordt de vereiste meetnauwkeurigheid (in termen van “maximaal toegelaten fout”) vastgesteld in de toepasselijke wetteksten. Ga na in welke mate dit van toepassing is voor het door u beoogde gebruik van het meettoestel. In bepaalde gevallen moet u kiezen tussen verschillende nauwkeurigheidsklassen.
Indien de regelgeving die toepasselijk is op uw toepassing geen bepalingen heeft over de nauwkeurigheid, dan moet u de vereiste meetnauwkeurigheid afleiden uit de gebruiksdoelstellingen die u hierboven beschreven hebt. - Meetbereik: Bepaal het verwachtte meetbereik voor het gebruik van het meetinstrument. Geef hierbij de onder- en bovengrens aan. In bepaalde gevallen wordt het meetinstrument ingezet om processen of voorvallen te controleren of te sturen, en is er een vooraf ingestelde of gekende waarde waarrond het meetresultaat zal schommelen. Geef in zulke gevallen de statistiek van de te verwachten meetresultaten.
Het kan zijn dat de vereiste meetnauwkeurigheid varieert in functie van het domein in het meetbereik. - Gebruiksomstandigheden: Beschrijf zo gedetailleerd mogelijk de omstandigheden waarin het meetinstrument gebruikt zal worden. Welke temperaturen en temperatuurschommelingen kan ik verwachten? Wordt het instrument buiten opgesteld? Is het meetinstrument voorzien om mobiel gebruikt te worden? Wordt het meetinstrument blootgesteld aan mechanische trillingen, aan schokken of aan elektromagnetische interferenties? Zijn er andere, eventueel storende, invloedfactoren te verwachten bij normaal gebruik?
Bundel al de bovenstaande informatie om ze over te maken aan de verdeler of de fabrikant. Vraag hem te bevestigen, op basis van deze gegevens, dat het aangeboden of voorgestelde meetinstrument wel degelijk geschikt is voor het beoogde gebruik.
De fabrikant moet ten laatste na het voltooien van de conformiteitsbeoordeling, de CE-markering en de aanvullende metrologische markering op het meetinstrument aanbrengen. Samen met de metrologische markering moeten, naargelang het type van meetinstrument, eveneens specifieke gegevens gemeld worden om bijvoorbeeld de nauwkeurigheidsklasse van het meetinstrument ondubbelzinnig aan te geven. Voor complexe meetinstrumenten is het niet uitgesloten dat een fijnregeling en controle na installatie nodig zijn. In bepaalde gevallen is het zelfs niet uitgesloten dat er een beroep moet worden gedaan op een extern deskundig organisme om bepaalde controles en keuringen uit te voeren. Deze handelingen maken in principe deel uit van de conformiteitsbeoordeling die onder de verantwoordelijkheid van de fabrikant/verdeler valt.
Voor de bestelling van een meetinstrument
Voor de bestelling van een meetinstrument is het belangrijk om aan de verdeler te vragen welke handelingen voor de conformiteitsbeoordeling (eerste ijk) uitgevoerd moeten worden na de installatie of op de plaats van installatie van het meetinstrument. Het is aan te raden om uitdrukkelijk te eisen dat al de handelingen in de bestelling inbegrepen zijn en dat er hiervoor nadien geen bijhorende kosten aangerekend worden.
Na de levering en installatie van een meetinstrument
Na de levering en installatie, is de fabrikant/verdeler verplicht om behalve de documentatie ook een zogeheten “EU-conformiteitsverklaring” voor het betreffende meetinstrument, correct ingevuld en ondertekend, af te leveren.
Wij raden u aan om de levering en installatie maar als voltooid te beschouwen nadat u de EU-conformiteitsverklaring correct hebt ontvangen.
Door het aanbrengen van de CE-markering en de aanvullende metrologische markering bevestigt de fabrikant/verdeler dat het meetinstrument voldoet aan al de wettelijke en reglementaire eisen. U kunt het instrument dan ook in gebruik nemen als een geijkt meetinstrument. Voor elk nieuw meetinstrument dat u in gebruik neemt, geldt bovendien een aangifteplicht.
Na de ingebruikname van een meetinstrument
Na de ingebruikname raden we u aan om na te gaan welke de verplichtingen zijn voor de periodieke herijk van het meetinstrument (periodiciteit, bevoegde instantie, …), en om desgevallend reeds de nodige praktische schikkingen te treffen.
Opmerking: het hierboven beschreven proces is bedoeld voor meetinstrumenten die vallen onder de Europese regelgeving. Voor de meetinstrumenten in het toepassingsdomein van de nationale Belgische regelgeving zijn er andere regels voor de modelgoedkeuring en de eerste ijk. Voor dergelijke meetinstrumenten raden we u aan om onze dienst te contacteren (Metrology.Regulation@economie.fgov.be).
