Bronnen van Statbel

Als Belgisch statistiekbureau verzamelt, produceert en verspreidt Statbel cijfers over de Belgische economie, de Belgische maatschappij en het Belgische grondgebied. Statbel maakt deel uit van de Algemene Directie Statistiek van de FOD Economie.

De databanken van Statbel die deze publicatie voornamelijk gebruikt, gaan over btw-plichtigen en faillissementen.

Gegevens over btw-plichtigen

De bron van de databank van de btw-plichtigen is het ondernemingsregister DBRIS van Statbel dat de ondernemingsgegevens uit de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen) en de gegevens van de btw-aangiften van de ondernemingen die onderworpen zijn aan de FOD Financiën, bundelt.

Activiteiten vrijgesteld van btw komen dan ook niet voor in die databank. Vaak gaat het om activiteiten van sociale, culturele of medische aard (artsen of verpleegkundigen) of sommige financiële activiteiten, en over ondernemingen met een omzet onder 25.000 euro. Ook buitenlandse ondernemingen moeten zich kenbaar maken als zij in België handelingen uitvoeren die onder het Btw-Wetboek vallen. Zij worden bijgevolg eveneens in de databank opgenomen.

De databank bevat het aantal btw-plichtigen alsook het aantal oprichtingen en stopzettingen van btw-plichtige bedrijven. Het aantal oprichtingen komt overeen met de som van de nieuwe btw-plichtigen, de ondernemingen die dit statuut voor het eerst verwerven, en de opnieuw-btw-plichtigen, de ondernemingen die reeds eerder aan de btw onderworpen waren. De stopzettingen wijzen op het einde van de btw-plicht, wat niet noodzakelijk een stopzetting van de activiteit of een faillissement inhoudt.

De statistieken over de btw-plichtigen en de faillissementen zijn beschikbaar per bedrijfssector. De sectoren worden opgesplitst volgens de NACE-BEL 2008 nomenclatuur, de Belgische versie van de Statistische indeling van economische activiteiten in de Europese Gemeenschap.

De bedrijven kunnen ook worden ingedeeld naar grootte. De grootte van een onderneming wordt gedefinieerd op basis van het aantal werknemers die ingeschreven zijn bij de RSZ. De grootteklassen die in de databank van de btw-plichtigen worden gebruikt, maken het mogelijk een onderscheid te maken tussen micro-, kleine of middelgrote ondernemingen, zoals gedefinieerd door het Kmo-observatorium.

Het is mogelijk om de gegevens te analyseren op basis van de rechtsvorm van de onderneming, de locatie van de hoofdzetel van de onderneming en het geslacht van hun bestuurders dat kan worden afgeleid uit de gegevens van het ondernemingsregister van Statbel.

Het begrip "bestuurder" omvat de volgende functies:

• oprichter van een individueel bedrijf
• bestuurder
• permanente vertegenwoordiger van een rechtspersoon
• manager
• gedelegeerd bestuurder

Gegevens over de overlevingskansen van bedrijven

Tot slot publiceert Statbel een statistiek over de overlevingsgraad van btw-plichtige ondernemingen met een follow-up van alle primo btw-plichtigen gedurende de vijf jaar na de start van hun activiteiten. Als een onderneming onderhevig is aan een schrapping en een daaropvolgende hernieuwde onderwerping aan de btw, dan wordt ze in het jaar van haar eerste schrapping verwijderd. Primo btw-plichtigen zijn van toepassing op alle ondernemingen die voor het eerst onderworpen worden aan btw. De overlevingsgraad in T + X geeft, uitgedrukt in procent, het aandeel van deze primo btw-plichtigen die nog tijdens het eerste referentiejaar actief zijn. De beschrijvende variabelen (gewest, omvang en activiteitensectoren) zijn die gerelateerd aan de onderneming in het jaar van eerste onderwerping aan de btw.

Faillissement gegevens

Voor de statistieken van de databank over de faillissementen gebruikt Statbel gegevens uit het Belgische ondernemingsregister. Die informatie wordt aangevuld met de aangiften van de handelsrechtbanken. De populatie omvat alle ondernemingen die onderworpen zijn aan het faillissementsrecht.

Een onderneming wordt failliet verklaard wanneer er enerzijds staking van betaling is en anderzijds er wankelend krediet is, wat betekent dat er bij de schuldeisers geen vertrouwen meer is dat de betaling van hun schuldvordering nog zal geschieden. Beide voorwaarden moeten vervuld zijn.

Sinds de inwerkingtreding van de nieuwe insolventiewet op 1 mei 2018, kunnen verenigingen zonder winstoogmerk (vzw’s) en vrije beroepen ook failliet gaan, wat voorheen onmogelijk was.

Statbel berekent het banenverlies ten gevolge van een faillissement op basis van de recentste informatie die beschikbaar is bij de RSZ.

Gegevens over de digitalisering van bedrijven

Voor de gegevens over de digitalisering van bedrijven organiseert Statbel jaarlijks een enquête over het gebruik van ICT en e-commerce in bedrijven. Een module van deze enquête, gewijd aan "ICT-veiligheid", wordt om de twee jaar uitgevoerd.

De steekproef beperkt zich tot bedrijven die ten minste twee werknemers in dienst hebben. Alle sectoren van economische activiteit worden geanalyseerd, met uitzondering van de landbouw, het openbaar bestuur, de activiteiten van de huishoudens als werkgever en de extraterritoriale activiteiten (respectievelijk de secties A, O, T en U volgens de NACE-code rev. 2.). De gegevens over de micro-ondernemingen gaan dus over ondernemingen met twee tot negen werknemers voor dat specifieke deel.

Statbel organiseert ook jaarlijks een enquête over het gebruik van ICT bij huishoudens en personen. Die enquête is gekoppeld aan de arbeidskrachtenenquête van Eurostat: ze is dus gericht op dezelfde populatie.  Zie voor meer informatie de pagina over bronnen van Europese organisaties.