Als een overeenkomst buiten verkoopruimte of op een andere plaats dan de verkoopruimte wordt gesloten, wordt de consument in het bijzonder beschermd door
- een informatieverplichting van de onderneming, vóór de sluiting van de overeenkomst;
- een verplichting tot bevestiging van de gesloten overeenkomst;
- een herroepingsrecht.
Toepassingsgebied
Die bescherming is enkel van toepassing als de verkoop wordt gesloten:
- in gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de consument en de onderneming op een plaats die niet de verkoopruimte van de onderneming is (voorbeelden: op het werk, op de woonplaats, op publieke plaatsen zoals straten, inkomhallen, galerijen, vervoer, enz.);
- ten gevolge van een aanbod gedaan door de consument, in een ruimte die niet de verkoopruimte van de onderneming is;
- in de verkoopruimte van de onderneming of door middel van een techniek voor communicatie op afstand onmiddellijk nadat de consument persoonlijk is aangesproken in fysieke aanwezigheid van de onderneming en de consument, op een plaats die niet de verkoopruimte van de onderneming is;
- tijdens een excursie die door de onderneming is georganiseerd met een handelsdoel of met als doel de verkoop van goederen of diensten aan de consument.
Bovendien geldt die bescherming ook wanneer een onderneming digitale inhoud op een niet-materiële drager of een digitale dienst levert en de consument als tegenprestatie persoonsgegevens verstrekt aan de onderneming, tenzij die persoonsgegevens:
- uitsluitend worden verwerkt door de onderneming voor het leveren van de digitale inhoud op een niet-materiële drager of de digitale inhoud, of
- de onderneming in staat stellen om te voldoen aan haar wettelijke verplichtingen, en die gegevens voor geen enkel ander doel worden verwerkt.
De verkoopruimte is:
- een onverplaatsbare ruimte voor detailhandel waar de onderneming (voorbeelden: winkel, frietkraam, enz.) op permanente basis haar activiteiten uitvoert
- een verplaatsbare ruimte waar de onderneming (seizoenswinkel, enz.) gewoonlijk haar activiteiten uitvoert.
Opgelet!
Die bescherming is niet van toepassing op:
- overeenkomsten opgesteld door een notaris of door een gerechtsdeurwaarder in hun hoedanigheid van openbaar ambtenaar;
- overeenkomsten met betrekking tot juridische bijstand geleverd door een advocaat met toepassing van Boek III bis van het Gerechtelijk Wetboek.
- verkopen van voedingsmiddelen, dranken of andere goederen die bestemd zijn voor dagelijkse huishoudelijke consumptie en die op basis van frequente en regelmatige rondes bij de woon- of verblijfplaats, dan wel de arbeidsplaats van de consument worden afgeleverd;
- verkopen georganiseerd in het raam van manifestaties zonder handelskarakter en met een uitsluitend menslievend doel voor zover de verkoopsom 50 euro niet overschrijdt;
- overeenkomsten inzake consumentenkrediet onderworpen aan de wetgeving betreffende consumentenkrediet;
- verzekeringsovereenkomsten;
- Beurzen
Een beurs is/ wordt als verkoopruimte beschouwd als de uiterlijke verschijningsvorm en de informatie in de ruimten waar de beurs wordt gehouden, maken dat de gemiddelde consument kan verwachten dat hij er aangesproken kan worden door een onderneming, met de bedoeling van deze onderneming om goederen/diensten te verkopen. Voor overeenkomsten gesloten op dergelijke beurzen is er geen bijzondere bescherming en dus geen herroepingsrecht.
Beschermingsmaatregelen
Informatie voor de sluiting van de overeenkomst
De onderneming informeert de consument, in een duidelijke en begrijpelijke taal, op papier of met instemming van de consument op een duurzame gegevensdrager, over:
- de identiteit van de onderneming (ondernemingsnummer en handelsnaam), haar geografisch adres (geen postbus!), haar telefoonnummers, haar e-mailadres en eventuele andere vormen van online communicatie;
- de voornaamste kenmerken van de goederen of diensten;
- de totale prijs van het goed of de dienst met inbegrip van alle belastingen en eventuele extra kosten (vracht-, leverings-, portokosten, enz.), of bij gebreke daaraan, de berekeningswijze ervan of indien deze kosten redelijkerwijs niet vooraf kunnen worden berekend, het feit dat er eventueel dergelijke extra kosten verschuldigd zijn;
- de wijze van betaling, levering of uitvoering van de overeenkomst en de termijn waarbinnen de levering of uitvoering voorzien wordt door de onderneming;
- de voorwaarden, de termijn en de modaliteiten van het herroepingsrecht alsook het modelformulier voor herroeping (PDF, 253.7 KB);
- de redelijke kosten te betalen aan de onderneming, in geval van herroeping, wanneer de consument uitdrukkelijk heeft gevraagd aan de onderneming, de levering van een dienst of de levering van water, gas of elektriciteit, die niet gereed voor verkoop zijn gemaakt in een beperkt volume of in een bepaalde hoeveelheid, of van stadsverwarming, tijdens de herroepingstermijn;
- de wettelijke waarborg voor conformiteit van goederen, digitale inhoud en digitale diensten.
De overige informatie moet, desgevallend, eveneens verstrekt worden aan de consument voor de sluiting van de overeenkomst buiten verkoopruimten: de volledige lijst van precontractuele informatie (PDF, 143.23 KB).
Die informatie vormt een integraal onderdeel van de overeenkomst buiten verkoopruimten en wordt niet gewijzigd tenzij de partijen bij de overeenkomst uitdrukkelijk anders overeenkomen.
Als de onderneming niet voldaan heeft aan de informatievoorschriften betreffende extra lasten en andere kosten inbegrepen in de totale prijs, of betreffende de kosten voor het terugzenden van de goederen, draagt de consument die kosten niet.
De bewijslast voor de naleving van deze informatievoorschriften ligt bij de onderneming.
Standaardopties (vooraf aangeduid)
Voordat de consument gebonden is door een overeenkomst of een aanbod, mag de onderneming geen gebruik maken van standaardopties om zijn uitdrukkelijke toestemming te krijgen voor elke extra betaling boven de vergoeding voor de contractuele hoofdverbintenis van de onderneming.
Voorbeeld: het is elke onderneming verboden om bijvoorbeeld bij de aankoop van een reis op internet, een vooraf aangevinkt vakje te voorzien voor een annulatieverzekering dat de consument moet afvinken om te vermijden dat hij een supplement moet betalen boven op de prijs voor zijn reis.
Wanneer de onderneming niet de uitdrukkelijk toestemming van de consument heeft verkregen, maar die toestemming heeft afgeleid door het gebruik van standaardopties die hij moet afwijzen om extra betaling te vermijden, heeft de consument recht op terugbetaling van die betaalde bedragen.
Gedeeltelijke uitvoering van de overeenkomst tijdens de herroepingstermijn
Als de consument wenst dat de verrichting van een dienst aanvangt tijdens de herroepingstermijn, moet hij daar uitdrukkelijk om verzoeken op een duurzame gegevensdrager aan de onderneming.
Die bepaling geldt eveneens wanneer de consument wil dat de levering van water, gas of elektriciteit die niet gereed voor verkoop zijn gemaakt in een beperkt volume of in een bepaalde hoeveelheid, of van stadsverwarming, begint tijdens de herroepingstermijn.
Bevestiging van de gesloten overeenkomst
De precontractuele informatie vormt een integraal onderdeel van de overeenkomst buiten de verkoopruimten wordt niet gewijzigd, tenzij de partijen bij de overeenkomst uitdrukkelijk anders overeenkomen.
De onderneming verstrekt de consument een kopie van de ondertekende overeenkomst of de bevestiging van de overeenkomst op papier of, indien de consument hiermee instemt, op een andere duurzame gegevensdrager, desgevallend met inbegrip van de bevestiging van:
- de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de consument met de uitvoering van de online levering van digitale inhoud (niet geleverd op een materiële drager),
- en de erkenning van de consument van het verlies van zijn herroepingsrecht.
Levering en risico-overdracht
Tenzij de overeenkomst het uitdrukkelijk voorziet, moet de onderneming de goederen leveren door fysieke overdracht van deze goederen aan de consument ten laatste 30 dagen na de sluiting van de overeenkomst.
Het verzenden van de goederen gebeurt op risico van de onderneming, tenzij het vervoer wordt verzekerd door een vervoerder aangeduid door de consument en deze keuze niet was aangeboden door de onderneming.
Voor de overeenkomsten waarbij de onderneming de goederen opstuurt naar de consument, gaat het risico op verlies over op de consument:
- bij de levering van het goed aan de vervoerder die niet aangeboden was door de onderneming, onverminderd de rechten van de consument ten aanzien van deze vervoerder;
- wanneer de consument of een door hem aangewezen derde en die niet de vervoerder is, het goed fysiek in bezit neemt.
Kosten van telefoonoproepen die betrekking hebben op een reeds gesloten overeenkomst
Als de telefoonoproepen van de consument betrekking hebben op een reeds gesloten overeenkomst, mag de onderneming hem niet de inhoud van de oproep aanrekenen boven op de prijs van de oproep.
Herroepingsrecht
Voor elke overeenkomst buiten verkoopruimte, tenzij bijzondere omstandigheden, beschikt de consument over een herroepingsrecht (PDF, 244.46 KB).
Het boek VI van het Wetboek voorziet:
- een herroepingstermijn van 14 kalenderdagen;
- een formulier (PDF, 253.7 KB) dat gebruikt kan worden om gemakkelijker te herroepen;
- de mogelijkheid om te herroepen wanneer de uitvoering van de dienstenovereenkomst werd aangevat tijdens de herroepingstermijn;
- de modaliteiten en eventuele kosten voor het terugzenden van de goederen;
- de modaliteiten van terugbetaling;
- de situaties waarin het herroepingsrecht niet kan worden uitgeoefend;
- ...
Kosten voor betaalmiddelen
Voor het gebruik van een bepaald betaalmiddel, mag de onderneming de consument voor het gebruik van een bepaald betaalmiddel geen vergoedingen aanrekenen die de kosten voor de onderneming als gevolg van het gebruik van dit middel overschrijden.
Levering van elektriciteits-en gascontracten
Bijkomende beschermingsmaatregelen bij verkoop buiten verkoopruimten zijn opgenomen in het akkoord “de consument in de vrije elektriciteits- en gasmarkt”.
Het is belangrijk te onderstrepen dat het akkoord iedere verkoop in een ruimte die niet de verkoopruimte van de onderneming is, viseert: de verkoop ten huize van de consument, de verkoop buiten of juist binnen de winkelinrichting van een andere verkoper, de verkoop in private of publieke zalen die niet aan de onderneming toebehoren.
Er worden specifieke informatieverplichtingen opgelegd, en er wordt herhaald dat de consument binnen 14 kalenderdagen na ontvangst van de bevestiging van de leverancier de overeenkomst kan herroepen.
Geschillen en klachten
Inbreuken op de wetgeving
De Algemene Directie Economische Inspectie controleert de naleving van de toepassing van het Wetboek van economisch recht. U kunt een onwettelijke of oneerlijke handelspraktijk melden op:
Uw geschil minnelijk beslechten?
De consumentenombudsdienst kan u helpen. U moet vooraf getracht hebben tot een minnelijke schikking te komen met de verkoper.
Consumentenombudsdienst
NG II
Koning Albert II-laan 8 bus 1
1000 Brussel
Tel.: +32 2 702 52 00
Fax: +32 2 808 71 20
E-mail: contact@consumentenombudsdienst.be
Website: http://www.consumentenombudsdienst.be/nl
U vindt het formulier voor de consumenten op: http://www.consumentenombudsdienst.be/nl/klachtenformulier
Grensoverschrijdende klachten en geschillen
Het Europees Centrum voor de Consument biedt aan consumenten informatie en begeleiding aan bij een aankoop of een geschil met een verkoper die gevestigd is in een andere lidstaat van de Europese Unie, Noorwegen of IJsland.
Europees Centrum voor de Consument
Hollandstraat 13
1060 Brussel
Tel.: +32 2 542 33 46
Fax: +32 2 542 32 43
E-mail: info@eccbelgie.be
Website: http://www.eccbelgie.be/
