Table of Contents
Dankzij de beschermde oorsprongsbenamingen en de beschermde geografische aanduidingen heeft de Europese Unie een systeem ontwikkeld om de agrovoedingsproducten te valoriseren en te beschermen. Het is bedoeld om de diversifiëring van de landbouwproductie te bevorderen en de productbenamingen te beschermen tegen onrechtmatige inbezitneming en namaak. Namaakproducten vormen immers een oneerlijke concurrentie tegenover de producenten en zijn voor de consument misleidend. De bedoeling van het systeem is ook om de consumenten te informeren over de specifieke kenmerken van producten.
De Economische Inspectie voert regelmatig controles uit om na te gaan of deze aanduidingen en benamingen op de producten zijn aangebracht.
Alle controles kunnen aanleiding geven tot de vaststelling van inbreuken. Die inbreuken worden indien nodig ter kennis van het parket gebracht in de vorm van een pro justitia.
Beschermde oorsprongsbenaming en beschermde geografische aanduiding
Oorsprongsbenamingen worden communautair beschermd. Onder “beschermde oorsprongsbenaming” (BOB) wordt verstaan de naam van een streek, van een bepaalde plaats of, in uitzonderlijke gevallen, van een land, die wordt gebruikt in de benaming van een landbouwproduct of levensmiddel. Een BOB is de benaming van een product waarvan de productie, de verwerking en de bereiding in een bepaald geografisch gebied moeten geschieden, met erkend en vastgesteld vakmanschap.
In het geval van een beschermde geografische aanduiding (BGA) moet de band met het geografische gebied blijven bestaan in minstens een van de stadia van de productie, de verwerking of de bereiding. Het product kan grote faam genieten.
Om in aanmerking te komen voor het verkrijgen van een BOB of een BGA, moet een product overeenstemmen met een productdossier. Alleen groeperingen, natuurlijke personen of rechtspersonen mogen een aanvraag om registratie indienen bij de Europese Commissie.
De Economische Inspectie verricht onderzoeken naar Belgische of buitenlandse oorsprongsbenamingen.
Gegarandeerde traditionele specialiteit
De vermelding “gegarandeerde traditionele specialiteit” (GTS) verwijst niet naar een geografische oorsprong, maar heeft tot doel de nadruk te leggen op de traditionele samenstelling van het product of op de traditionele productiewijze ervan.
In het kader van de plattelandsontwikkeling moet de diversificatie van de landbouwproductie worden bevorderd door het valoriseren van bepaalde specifieke producten. In dat verband hoort men regels vast te stellen om een GTS-vermelding te verlenen aan landbouwproducten of levensmiddelen. Onder GTS wordt verstaan een traditioneel landbouwproduct of levensmiddel waarvan de Gemeenschap de specificiteit heeft erkend door het registreren ervan in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 1151/2012.
Die registraties worden opgenomen in een register dat door de Europese Commissie wordt bijgehouden, voor zover het landbouwproduct of het levensmiddel
- ofwel op basis van traditionele grondstoffen is geproduceerd;
- ofwel door een traditionele samenstelling wordt gekenmerkt;
- ofwel volgens een traditionele productie- en/of verwerkingsmethode wordt geproduceerd of verwerkt.
Enkel groeperingen die een productdossier hebben samengesteld, zijn gerechtigd een aanvraag tot registratie van een gegarandeerde traditionele specialiteit in te dienen. Dat productdossier moet de volgende gegevens bevatten:
- de verkoopbenaming,
- de productiemethode,
- de beschrijving van de het landbouwproduct of het voedingsmiddel en de hoofdkenmerken ervan,
- de gegevens ter staving van het traditionele karakter,
- de minimumeisen en de procedures voor de controle van de specificiteit.
Volgens Verordening (EG) nr. 97/C21/03 genieten de biersoorten Oude Kriek, Kriek, Oude Geuze, Geuze Faro en Lambiek de erkenning als GTS. Ze moeten dan ook voldoen aan een aantal vereisten qua bereiding, samenstelling en etikettering. Deze bescherming is slechts geldig als de producten vergezeld gaan van het logo GTS.
Ingevolge het akkoord van 17 juli 2006 tussen de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, het Vlaams Gewest en het VLAM treedt de Algemene Directie Economische Inspectie als controleorgaan op voor de dossiers ingediend bij het VLAM ter uitvoering van Verordening (EU) nr. 1151/2012.
Op vraag van buitenlandse instanties worden er door de Economische Inspectie ook controles uitgevoerd.