Afronden van cashbetalingen: FAQ voor consumenten

De verplichting tot afronding geldt voor alle ondernemingen, zoals vastgelegd in boek VI van het Wetboek van economisch recht. Dat is elke natuurlijke- of rechtspersoon die op duurzame wijze een economisch doel nastreeft.

Niet enkel ondernemingen in de gebruikelijke zin van het woord zijn dus voortaan verplicht om cashbetalingen af te ronden, maar ook vrije beroepen en alle personen, verenigingen, administraties,… die op regelmatige basis economische interacties hebben met consumenten.

Een gemeente die bijvoorbeeld een zwembad, bibliotheek of cultureel centrum uitbaat, wordt voor die activiteiten beschouwd als "onderneming". Dat is echter niet het geval wanneer die gemeente de kosten voor het afleveren van een identiteitskaart aanrekent. Dat soort activiteit maakt deel uit van de opdracht van openbare dienstverlening en is niet van "economische" aard.

Ook verenigingen die regelmatig economische activiteiten beoefenen (bijvoorbeeld de verkoop van producten aan consumenten) worden beschouwd als onderneming, of ze nu wel of niet een winstoogmerk hebben.

De verplichte afronding is niet van toepassing op verkoop op afstand, tussen particulieren onderling of in het kader van b2b-verkoop.

De onderneming moet het totaalbedrag dat de consument cash betaalt (munten en bankbiljetten) afronden.

Afzonderlijke artikelen mag ze in geen geval afronden.

Als de consument een enkel artikel aankoopt en cash betaalt, wordt het bedrag van de betaling ook afgerond, tenzij het minder is dan 5 cent. 

Een onderneming mag de afronding alleen maar toepassen voor betalingen waarbij de (particuliere) klant fysiek aanwezig is. Zij mag dus geen afronding toepassen bij verkopen op afstand of via het internet.

Betalingen met maaltijdcheques, ecocheques of waardebonnen mogen nooit afgerond worden.

Ja.

Als een onderneming echter afrondt op niet-cashbetaalmiddelen, moet ze dat toepassen op alle betaalmiddelen die ze hanteert.

Bovendien moet ze haar klanten informeren door de volgende tekst duidelijk zichtbaar op te hangen: "Het totaalbedrag wordt altijd afgerond."

Betalingen met maaltijdcheques, ecocheques of waardebonnen mogen echter nooit afgerond worden.

Alleen bankbiljetten en munten worden als cashgeld beschouwd.

Betalingen met maaltijdcheques, ecocheques of een waardebon mogen nooit worden afgerond, ook niet als de ondernemer heeft beslist om altijd af te ronden.

Nee.

De afronding wordt niet verplicht toegepast op overschrijvingen, want het is geen betaling in cash. Maar als de onderneming beslist de afronding op alle betaalwijzen toe te passen, wordt de betaling per overschrijving toch afgerond als ze plaatsvindt in de fysieke en gelijktijdige aanwezigheid van verkoper en consument (bv. via smartphone).

Nee.

Alleen het deel dat u cash betaalt (munten en bankbiljetten) moet worden afgerond.

De onderneming kan de afronding uitbreiden naar andere betaalmiddelen dan cashgeld, maar in dat geval moet ze dat doen voor alle betalingen die de consumenten doen wanneer ze in de zaak zijn. Zij beslist of ze alle betaalmiddelen al dan niet afrondt.

Als dat het geval is, moet ze haar klanten duidelijk informeren door de volgende tekst op te hangen: "Het totaalbedrag wordt altijd afgerond."

Betalingen met maaltijdcheques, ecocheques of waardebonnen mogen nooit afgerond worden.

Ja.

Voor een artikel waarvan u de terugbetaling in cash vraagt, moet een onderneming de prijs afronden, zelfs als u dat artikel eerst met een ander betaalmiddel heeft aangekocht.

Nee.

U kunt niet eisen om het juiste niet-afgeronde bedrag te betalen. Cash betaalde bedragen moeten altijd, en voor alle consumenten, worden afgerond.

In principe niet.

Uit studies van het Prijzenobservatorium en van de Nationale Bank van België blijkt dat als gevolg van de toepassing van symmetrische afrondingen er geen of een verwaarloosbare weerslag zou zijn op de inflatie.

Het Prijzenobservatorium zal controleren of die voorspelling wordt bevestigd in de jaren na de inwerkingtreding van de verplichte afronding.

Zie:
Gevolgen van de invoering in België van afronding van cashbetalingen.

Cashbetalingen worden afgerond naar het dichtste veelvoud van 5 cent.

Het cash te betalen totaalbedrag dat eindigt op x,x1 euro of x,x2 euro wordt afgerond naar het lagere x,x0 euro. Voorbeeld: 12,92 euro wordt 12,90 euro.

Het cash te betalen totaalbedrag dat eindigt op x,x3 euro of x,x4 euro wordt afgerond naar het hogere x,x5 euro. Voorbeeld: 12,93 euro wordt 12,95 euro.

Het cash te betalen totaalbedrag dat eindigt op x,x6 euro of x,x7 euro wordt afgerond naar het lagere x,x5 euro. Voorbeeld: 12,97 euro wordt 12,95 euro.

Het cash te betalen totaalbedrag dat eindigt op x,x8 euro of x,x9 euro wordt afgerond naar het hogere x,(x+1)0 euro. Voorbeeld: 12,98 euro wordt 13,00 euro.

De afrondingsregel geldt voor alle cashbetalingen, ongeacht de geleverde producten of diensten.

Ja.

De apotheker is een ondernemer zoals alle andere (verkopers, artsen, advocaten, enz.). Hij is dus ook verplicht om het totaalbedrag van de producten die hij aan u verkoopt en die u cash betaalt, zonder enig onderscheid, af te ronden.

Nee.

De afronding mag alleen worden toegepast in fysieke aanwezigheid van de consument én de onderneming. Dat is hier niet het geval.

De bank of bpost zijn niet de bestemmeling van het factuurbedrag; zij spelen slechts een intermediaire rol tussen de consument en de dienstverlener (verkoper) door de verschuldigde som over te schrijven.

Nee.

Ondernemingen zijn wettelijk verplicht om de bedragen die u cash betaalt, af te ronden. U hebt niet het recht om te weigeren dat ze het cash totaalbedrag op uw kassabon of factuur afronden.

Hetzelfde geldt als een onderneming heeft gekozen voor de uitbreiding van de afronding naar niet-cashbetaalmiddelen.

Het is aan de onderneming om daarover te beslissen. Vanaf dat moment geldt de afronding voor alle betalingen die de consumenten doen wanneer ze in de zaak zijn. De onderneming is verplicht haar klanten te informeren door in haar zaak duidelijk de volgende tekst aan te brengen: "Het totaalbedrag wordt altijd afgerond".

De afronding kan alleen maar toegepast worden voor verkopen die plaatsvinden in fysieke aanwezigheid van de consument en de onderneming. De afronding is dus niet toegestaan voor verkopen op afstand of via internet (e-commerce). Ook betalingen met maaltijdcheques, ecocheques of waardebonnen mogen nooit afgerond worden.

Neen. De afronding heeft alleen betrekking op betalingen in verband met handelstransacties (economische activiteiten).

Als u naar bpost of een bank gaat om een assignatie of een circulaire cheque in contanten te innen, is dat geen betaling die verband houdt met een economische activiteit. U moet dus het exacte bedrag uitbetaald krijgen dat op het document staat.

Nee.

De stukken van 1 en 2 cent blijven wettige betaalmiddelen en worden niet afgeschaft.

Het afgeronde totaalbedrag kunt u nog altijd betalen met stukken van 1 en 2 cent.

Nee.

De stukken van 1 en 2 cent blijven wettige betaalmiddelen en worden niet afgeschaft.

U hoeft ze dus niet naar de bank te brengen.

Wil u het toch doen, dan helpt uw bankier daarbij.

Voor het inwisselen van eurobiljetten en euromunten kunt u ook terecht bij de loketten van de Nationale Bank in Brussel. Dat kan gratis onder bepaalde voorwaarden.

Zie: Omwisselen van euromunten en -biljetten

Ja.

De bank kan kosten in rekening brengen wanneer u muntstukken deponeert.

Voor het inwisselen van eurobiljetten en euromunten kunt u ook terecht bij de loketten van de Nationale Bank in Brussel. Dat kan gratis onder bepaalde voorwaarden.

Zie: Omwisselen van euromunten en -biljetten

De stukken van 1 en 2 cent blijven geldig. Over een eventuele afschaffing van munten beslist uitsluitend de Europese Unie.

Er werd nog geen enkele beslissing in die richting genomen. Dat cashbetalingen in België afgerond worden, verandert daar niets aan.

Nee.

Een onderneming kan niet weigeren dat u met muntstukken van 1 en 2 cent betaalt.

Als dat toch gebeurt, aarzel niet om de verkoper erover aan te spreken. Als hij blijft weigeren om de wetgeving na te leven, kunt u steeds overwegen om uw aankoop elders te doen. U kunt het ook melden via ons Meldpunt: https://meldpunt.belgie.be (kiezen voor domein 'Geen van deze').

Houd er evenwel rekening mee dat geen enkele onderneming verplicht is voor een betaling meer dan vijftig muntstukken te aanvaarden.

Nee.

Het is nooit toegelaten om kosten aan te rekenen voor cashbetalingen.

Ja, voor zover u betaalt met maximaal 50 muntstukken. Geen enkele onderneming is verplicht voor één betaling meer dan vijftig muntstukken te aanvaarden.

Ondernemingen mogen u altijd muntstukken van 1 en 2 cent teruggeven.

U kunt die niet weigeren. 

Nee.

Enkel cashbetalingen in het kader van een verkoop van een onderneming (of gelijkgesteld) aan een consument (particuliere klant) vallen onder de afrondingsregels.

Als de chauffeur ook de verkoper is (ambulante handelaar), dan is afronden verplicht als u cash betaalt.

Als de chauffeur daarentegen als tussenpersoon de bestelling enkel levert en het saldo int zonder verkoper te zijn, dan is de wet op de afronding niet van toepassing.

De munten van 1 en 2 cent zijn erg duur om te produceren (kost van grondstoffen, het slaan van de munten, transport, enz.). Bovendien worden ze weinig gebruikt. Veel consumenten laten ze in hun portemonnee zitten of sparen ze thuis op.

Daarom moeten er voortdurend nieuwe munten van 1 en 2 cent worden geslagen.

Door de verplichte afronding voor alle cashbetalingen wil de Belgische regering het aantal munten van 1 en 2 cent dat in ons land in omloop is, doen afnemen. Een enquête toonde begin 2018 aan dat 8 op de 10 detailhandelaars en 7 op de 10 consumenten voorstander zijn van de afronding.

België kan niet op eigen houtje beslissen om de munten van 1 en 2 cent niet meer te gebruiken: enkel de Europese regelgever is daarvoor bevoegd.