Table of Contents
Boek VI WER - art. VI.82 e.v. WER
Wanneer u als consument een overeenkomst met een onderneming sluit, moet u doorgaans ook de contractvoorwaarden aanvaarden die de onderneming van toepassing verklaart voor het contract.
Vooraleer u door een overeenkomst gebonden bent, moet de onderneming u duidelijke en begrijpelijke informatie geven over
-
de voornaamste kenmerken van het product (goed of dienst) dat u wenst aan te schaffen,
-
de totale prijs,
-
de betalingswijzen,
-
enz.
-
de algemene voorwaarden.
Deze verplichting is vervat in boek VI van het Wetboek van economisch recht.
Ondernemingen, voor overeenkomsten:
- andere dan op afstand of buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten (art. VI.2 WER),
- op afstand (art. VI.45 WER),
- buiten verkoopruimten gesloten overeenkomsten(art. VI.64 WER).
De contractvoorwaarden moeten bovendien duidelijk en begrijpelijk zijn. Is een beding of voorwaarde dubbelzinnig, dan geldt in ieder geval de voor de consument gunstigste interpretatie. De interpretatie kan onder meer afhangen van handelspraktijken die rechtstreeks met het contract verband houden.
Aangezien de consument in de regel geen enkele invloed kan uitoefenen op de toepasselijke contractvoorwaarden van het contract, worden misbruiken wettelijk tegengegaan.
Wat zijn onrechtmatige bedingen?
Een onrechtmatige beding is gedefinieerd als :
"elk beding of elke voorwaarde in een overeenkomst tussen een onderneming en een consument die, alleen of in samenhang met een of meer andere bedingen of voorwaarden, een kennelijk onevenwicht schept tussen de rechten en plichten van de partijen ten nadele van de consument."
De onrechtmatigheid van een contractueel beding wordt beoordeeld rekening houdende met alle omstandigheden rond de sluiting van de overeenkomst, met de aard van de producten (goederen en diensten) die het voorwerp zijn van de overeenkomst, en met alle andere bedingen van de overeenkomst of een andere met die overeenkomst samenhangend contract. Men stelt zich voor deze beoordeling op het ogenblik waarop de overeenkomst is gesloten.
Voor zover deze bedingen helder en begrijpelijk zijn opgesteld heeft de beoordeling van de onrechtmatigheid van de bedingen geen betrekking op:
- de definitie van het eigenlijke voorwerp van de overeenkomst;
- de gelijkwaardigheid tussen de prijs en de vergoeding enerzijds, en de goederen of als tegenprestatie te leveren diensten anderzijds.
Een beding geldt dus als onrechtmatig als het de onderneming op juridisch vlak duidelijk bevoordeelt ten koste van de consument. Het beoogt dus niet de economische gelijkheid.
Algemene norm van kennelijk onevenwicht en lijst met op zich verboden bedingen
Naast de algemene definitie van “onrechtmatige bedingen”, is er ook een lijst met op zich verboden bedingen. Deze lijst bevat een 30-tal onrechtmatig geachte bedingen.
Zijn bijvoorbeeld onrechtmatig, en bijgevolg verboden en nietig:
-
bedingen waarbij de onderneming zich het recht toekent om in overeenkomsten van bepaalde of onbepaalde duur eenzijdig, zonder objectieve maatstaven, de prijs te verhogen;
-
bedingen waarbij de onderneming zich het recht toekent om eenzijdig de leveringstermijn te bepalen of te wijzigen;
-
bedingen waarbij de onderneming zijn aansprakelijkheid bij een eventuele wanprestatie al te zeer uitsluit of beperkt;
-
“schadebedingen”, dit zijn bedingen die een onredelijk hoog bedrag opleggen bij onder meer niet-tijdige betaling door de consument, die niet redelijkerwijze overeenstemmen met het nadeel dat door de onderneming kan worden geleden;
-
Schadebedingen moeten daarenboven wederkerig en gelijkwaardig zijn: bedingt de onderneming bijvoorbeeld een bedrag bij niet-tijdige betaling door de consument, dan moet daartegenover ook een beding staan dat een gelijkwaardig bedrag aan de consument toekent bij het niet-naleven van een verbintenis van de onderneming die hieraan beantwoordt. Bijvoorbeeld de niet-tijdige uitvoering van een dienst;
-
...
Wat is de weerslag ervan op de geldigheid van de overeenkomst?
Het WER bepaalt dat elk onrechtmatig beding in de zin van de bepalingen van deze afdeling verboden is en dus nietig.
Er wordt echter wel verduidelijkt dat de overeenkomst bindend blijft voor de partijen, indien de overeenkomst zonder de onrechtmatige bedingen kan voortbestaan. De consument kan niet afzien van de rechten die hem bij de wet worden toegekend.
Zoals hoger verduidelijkt, betreffen onrechtmatige bedingen niet de bepaling van het voorwerp van de overeenkomst, noch het vraagstuk of de prijs redelijk is in verhouding tot het voorwerp. Het gaat niet om de economische gelijkheid, maar om de "juridische" gelijkheid van de modaliteiten van het contract.
In principe moet dus enkel het betrokken beding buiten beschouwing worden gelaten, en blijft de essentie van de overeenkomst overeind, tenzij de consument kan aantonen dat hij onder die voorwaarden niet gecontracteerd zou hebben.
Raadpleeg onze richtlijnen
- Contractuele bedingen in de overeenkomsten voor huishoudhulp die dienstencheque-ondernemingen aan de consument aanbieden (PDF, 180.15 KB)
- Algemene voorwaarden en onrechtmatige bedingen in de renovatiesector (PDF, 237.01 KB)
Geschillen en klachten
Inbreuken op de wetgeving
De Economische Inspectie controleert de naleving van de toepassing van het Wetboek van economisch recht. U kunt een onwettelijke of oneerlijke handelspraktijk melden op: meldpunt.belgie.be.
Uw geschil minnelijk beslechten?
De consumentenombudsdienst kan u helpen. U moet vooraf getracht hebben tot een minnelijke schikking te komen met de verkoper.
Consumentenombudsdienst
NG II
Koning Albert II-laan 8 bus 1
1000 Brussel
Tel.: +32 2 702 52 00
Fax: +32 2 808 71 20
E-mail: contact@consumentenombudsdienst.be
Website: https://consumentenombudsdienst.be
U vindt het formulier voor de consumenten op:
https://mediationconsommateur.be/nl/klachtenformulier
Grensoverschrijdende klachten en geschillen
Het Europees Centrum voor de Consument biedt aan consumenten informatie en begeleiding aan bij een aankoop of een geschil met een verkoper die gevestigd is in een andere lidstaat van de Europese Unie, Noorwegen en IJsland.
Europees Centrum voor de Consument
Hollandstraat 13
1060 Brussel
Tel.: +32 2 542 33 46
Fax: +32 2 542 32 43
E-mail: info@eccbelgie.be
Website: http://www.eccbelgie.be
Commissie voor Onrechtmatige Bedingen