Table of Contents
De recente oorlog in Oekraïne, de diverse sancties die vervolgens genomen werden tegen Rusland en de onzekerheden waartoe dit militair conflict aanleiding geeft, hebben ertoe geleid dat heel wat producten en grondstoffen de laatste maanden aanzienlijke tot extreme prijsstijgingen en prijsschommelingen hebben gekend.
Dat alles heeft ertoe bijgedragen dat heel wat opdrachtnemers (ondernemingen) liquiditeitsproblemen ondervinden.
Naar aanleiding van de huidige economische situatie heeft de federale regering beslist dat het aangewezen is dat er een mogelijkheid gecreëerd wordt voor de aanbesteder om zijn opdrachtnemer te ondersteunen met de toekenning van een voorschot.
Die nieuwe mogelijkheid werd, onder leiding van de FOD Kanselarij, gecreëerd via het koninklijk besluit van 29 november 2022 betreffende de toekenning van een voorschot in het kader van overheidsopdrachten omwille van de economische situatie ingevolge de oorlog in Oekraïne.
Het koninklijk besluit treedt in werking op 19 december 2022 en houdt op van toepassing te zijn op 31 december 2023.
Toepassingsgebied
De nieuwe mogelijkheid om voorschotten toe te kennen geldt zowel voor de nog te lanceren en de reeds gelanceerde opdrachten die nog niet in uitvoering zijn, als voor de opdrachten die reeds in uitvoering zijn.
Daarnaast is de nieuwe mogelijkheid van toepassing op overheidsopdrachten in de klassieke sectoren, speciale sectoren en diegene op het vlak van defensie- en veiligheidsgebied.
Overheidsopdrachten van beperkte waarde (een waarde lager dan 30.000 euro) zijn daarentegen niet onderworpen aan de nieuwe regeling aangezien de aanbesteder voor dat type opdrachten vandaag reeds vrij is om te beslissen om al dan niet voorschotten toe te kennen.
Tot slot: indien de uitvoeringstermijn van de overheidsopdracht korter is dan twee maanden kan geen voorschot worden toegekend.
Welke beslissingen heeft de federale regering genomen?
Het koninklijk besluit schept de mogelijkheid voor de aanbesteder om een voorschot van maximaal 20 procent toe te kennen. De aanbesteder is daartoe dus niet verplicht.
Die 20 procent is een maximumpercentage. De aanbesteder beschikt dus over de mogelijkheid om een voorschot met een kleiner bedrag toe te kennen.
Er gelden andere regels voor enerzijds opdrachten die reeds gelanceerd werden en anderzijds opdrachten die nog te lanceren zijn.
Voor opdrachten die op 19 december 2022 reeds werden gelanceerd of op dat moment in uitvoering zijn, moet de opdrachtnemer een schriftelijk, gedateerd en ondertekend verzoek over de toekenning van een voorschot indienen bij de aanbesteder.
Voor opdrachten die na 19 december 2022 worden gelanceerd, is een dergelijk verzoek niet nodig indien de aanbesteder in de opdrachtdocumenten reeds heeft bepaald dat hij een voorschot zal verlenen. De aanbesteder moet immers voor de nog te lanceren opdrachten telkens in de opdrachtdocumenten aangeven of al dan niet een voorschot toegekend zal worden. Die verplichting tot transparantie is van toepassing op alle opdrachten die worden gelanceerd na 19 december 2022.
Wat moet de ondernemer doen?
Voor opdrachten die op 19 december 2022 reeds werden gelanceerd of op dat moment in uitvoering zijn, moet de opdrachtnemer:
- een schriftelijk, gedateerd en ondertekend verzoek over de toekenning van een voorschot indienen bij de aanbesteder,
- dat verzoek moet alle elementen bevatten die nodig zijn voor de betaling, tenzij de aanbesteder er reeds over beschikt.
Zodra het besluit tot toekenning van een voorschot werd genomen, beschikt de aanbesteder over 30 kalenderdagen om het voorschot te betalen.
Voor opdrachten die na 19 december 2022 worden gelanceerd:
- is een dergelijk verzoek niet nodig indien de aanbesteder in de opdrachtdocumenten reeds heeft bepaald dat hij een voorschot zal verlenen,
- de opdrachtnemer moet er echter voor zorgen dat de aanbesteder over de nodige informatie (bankgegevens) beschikt om het voorschot te kunnen betalen.
De betalingstermijn van 30 kalenderdagen gaat in dit geval in vanaf het sluiten van de opdracht.
Voor opdrachten gelanceerd na 19 december 2022 moet de ondernemer dus aandachtig het bestek doornemen om na te gaan of de aanbesteder al dan niet voorziet in voorschotten en volgens welke modaliteiten.
Meer informatie, inclusief een FAQ, is beschikbaar op de website van de FOD BOSA.
