De vennootschapsvormen

U heeft besloten een onderneming op te richten en heeft het juridische statuut van uw toekomstige vennootschap gekozen. Het volgende wat u dan moet doen, is een passende juridische vorm kiezen. Die keuze is cruciaal voor de verdere toekomst van uw vennootschap. U doet er dan ook goed aan om bij de oprichting van uw onderneming advies te vragen aan deskundigen zoals een notaris, een advocaat, een jurist, een boekhouder, een fiscalist, een bedrijfsrevisor, ...

Welke zijn de meest voorkomende vennootschapsvormen?

De besloten vennootschap (bv)

De besloten vennootschap (bv) wordt over het algemeen beschouwd als de meest geschikte rechtsvorm voor een klein of middelgroot bedrijf.

• Een bv kan worden opgericht door een of meer personen.
• De bv heeft een eigen rechtspersoonlijkheid en is dus als rechtspersoon een andere persoon dan de aandeelhouders of de enige aandeelhouder. Ze heeft ook een eigen vermogen.
• Het is in principe een besloten vennootschap: de aandelen zijn in principe op naam (de houder is geregistreerd, zodat kan worden nagaan aan wie de aandelen behoren) en de mogelijkheden om deze aandelen over te dragen zijn, tenzij de statuten anders bepalen, beperkt.
• De bv is beperkt aansprakelijk. Dat houdt in dat de aandeelhouders zich enkel verbinden tot hun inbreng. In geval van faillissement kunnen de schuldeisers het privévermogen van de aandeelhouders niet aanspreken. Op dat principe bestaan er echter uitzonderingen voor de aandeelhouders die de oprichtende vennoten zijn.
• De statuten moeten bij notariële akte worden opgemaakt.
• Er is geen minimumvereiste voor het aanvangskapitaal, maar het moet voldoende zijn rekening houdend met de activiteit van de vennootschap.

De naamloze vennootschap (nv)

De naamloze vennootschap (nv) wordt gekozen als vennootschapsvorm voor grote ondernemingen, maar ook voor kmo's. Deze vennootschapsvorm is te verkiezen wanneer veel kapitaal nodig is, want de nv kan beroep doen op nieuw, vreemd kapitaal of kan de spaarders aanspreken. De onderneming kan zo snel groeien.

• Bij de naamloze vennootschap ligt het accent voornamelijk op de kapitaalsinbreng van de aandeelhouders. 
• Die vennootschapsvorm biedt het voordeel dat de onderneming volledig gescheiden is van haar aandeelhouders. Hun aansprakelijkheid is dus beperkt tot hun inbreng. De aandelen kunnen over het algemeen gemakkelijk en zonder beperking overgedragen worden. Het is een vennootschapsvorm die minder een familiaal karakter heeft.
• De nv moet bij notariële akte opgericht worden. Haar startkapitaal is minstens 61.500 euro. Maar weinig ondernemers beschikken van bij de start van hun bedrijvigheid echter over een dergelijk bedrag. Bovendien kunnen de administratieve verplichtingen te zwaar zijn voor kleine structuren.

De coöperatieve vennootschap (cv)

De cv is een vennootschapsvorm waarvoor minimaal drie oprichters vereist zijn. De cv heeft een beperkte aansprakelijkheid: de aandeelhouders zijn enkel aansprakelijk voor het bedrag van hun inbreng.

In het geval dat het geplande ondernemingsproject kadert in de sociale economie, is de coöperatieve rechtsvorm de enige die de aanvraag voor een erkenning als sociale onderneming toelaat, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.  De coöperatieve vennootschap kan ook worden erkend als coöperatieve vennootschap, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Een dubbele erkenning, erkend als coöperatieve vennootschap en als sociale onderneming is ook mogelijk.

Meer informatie over de coöperatieve vennootschappen.

De vennootschap onder firma

• De wet legt geen minimumkapitaal op.
• Het bestaan ervan is gebonden aan het lot van de vennoten.
• Het is een vennootschapsvorm met weinig formaliteiten
• De vennoten blijven hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de verbintenissen van de vennootschap.

De commanditaire vennootschap

De commanditaire vennootschap heeft werkende en stille vennoten.

• De gecommanditeerde vennoten nemen deel aan het bestuur.
• De commanditaire vennoten zijn geldschieters maar hebben geen inspraak in het bestuur.
• De wet legt geen minimumkapitaal op.
• Alleen de gecommanditeerde vennoot is met zijn vermogen onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden en verliezen van de vennootschap. De commanditaire vennoot is alleen aansprakelijk ten belope van zijn inbreng, tenzij hij de vennootschap heeft (mee)bestuurd.

De maatschap

• De maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid.
• Om te kunnen bestaan, moeten twee of meer personen die maten genoemd worden (mondeling of schriftelijk) overeenkomen om hun middelen te bundelen met het oog op het delen van eventuele directe of indirecte winsten.
• De maten van een maatschap zijn onbeperkt aansprakelijk ten aanzien van derden voor de verbintenissen van de maatschap.

We merken op dat, hoewel ze zijn vrijgesteld van veel van de juridische formaliteiten die gelden voor vennootschappen met rechtspersoonlijkheid, maatschappen zich sinds 1 november 2018 in de KBO moeten laten inschrijven met de hoedanigheid van inschrijvingsplichtige onderneming, vooraleer ze met hun activiteiten mogen beginnen. Die inschrijving wordt uitgevoerd door een ondernemingsloket. 

Meer informatie?

Federale Overheidsdienst Justitie
Dienst Economische Rechten
Waterloolaan 115
1000 Brussel

Tel.: +32 2 542 65 11
E-mail: info@just.fgov.be
Website: FOD Justitie

Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat
Bergstraat 30 - 34
1000 Brussel

Tel.: +32 2 505 08 50