Wat houden de OESO-richtlijnen in?
De richtlijnen van de OESO voor multinationale ondernemingen zijn aanbevelingen voor verantwoord ondernemen, onder meer op het gebied van werkgelegenheid, mensenrechten, ketenverantwoordelijkheid, milieu, consumentenbelangen en mededinging.
Ze werden in 1976 goedgekeurd en maken deel uit van de OESO-Verklaring over internationale investeringen en multinationale ondernemingen. Ze zijn een politiek engagement van de landen die de Verklaring hebben ondertekend om
- een transparant en open beleid te voeren voor internationale investeringen,
- de positieve bijdrage van multinationale ondernemingen aan de economische en sociale vooruitgang te bevorderen.
De rode draad doorheen die richtlijnen is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen doorheen hun volledige toeleveringsketen.
De richtlijnen zijn normen voor verantwoord gedrag in overeenstemming met de toepasselijke wetgeving. 51 landen (waaronder België) hebben die richtlijnen aangenomen en beloven daarmee de naleving ervan door hun ondernemingen te bevorderen en te controleren.
Daarnaast zijn er nog twee andere belangrijke internationale instrumenten rond maatschappelijk verantwoord ondernemen:
- de richtlijnen van de Verenigde Naties over bedrijven en mensenrechten (2011) en
- de Driepartijenverklaring van de Internationale Arbeidsorganisatie over de beginselen in verband met multinationale ondernemingen en het sociaal beleid (6e editie - 2022).
De herziening van de OESO-richtlijnen voor 2023 weerspiegelt tien jaar ervaring sinds de laatste herziening in 2023. Zij speelt in op dringende sociale, ecologische en technologische prioriteiten waarmee bedrijven en ondernemingen worden geconfronteerd. De belangrijkste herzieningen richten zich op belangrijke gebieden zoals
- klimaatverandering,
- biodiversiteit,
- technologie,
- zakelijke integriteit,
- due diligence in de toeleveringsketen.
De implementatieprocedures voor de nationale contactpunten voor maatschappelijk verantwoord ondernemen werden ook bijgewerkt
Doelstellingen van de OESO-richtlijnen
De nagestreefde doelstellingen van de richtlijnen zijn onder andere:
- ervoor zorgen dat multinationale ondernemingen hun activiteiten op een duurzame en verantwoorde manier uitoefenen;
- het wederzijdse vertrouwen tussen ondernemingen en de samenleving waarin ze actief zijn versterken;
- de bijdrage van multinationale ondernemingen aan duurzame ontwikkeling en welzijn verhogen.
De landen die de OESO-richtlijnen onderschrijven, moeten erop toezien dat bovengenoemde principes wereldwijd en lokaal door hun ondernemingen worden toegepast.
Hoewel de richtlijnen gericht zijn op multinationale ondernemingen, geven ze de aan te bevelen praktijken voor alle ondernemingen weer, ongeacht hun plaats in de toeleveringsketen (het "due diligence"-principe).
Het "due diligence"-principe (gepaste zorgvuldigheid)
"Due diligence" (gepaste zorgvuldigheid) is een continu proces van geleidelijke verbetering van de activiteiten van ondernemingen. Het gaat uit van een analyse van de risico's in de hele toeleveringsketen op het vlak van milieu, maatschappij en bestuur.
De FOD Economie, Belgische schakel van de OESO-richtlijnen
België heeft via de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie een voortrekkersrol gespeeld in het tot stand komen van de richtlijnen in 1976 en daarna bij de actualisering ervan. De laatste herziening dateert van 2023.
België ziet toe op de wereldwijde toepassing van die richtlijnen door zijn grote en kleine ondernemingen met activiteiten in België of in het buitenland.
Nationaal Contactpunt
De richtlijnen worden in stand gehouden door één enkel mechanisme in de landen die de richtlijnen hebben goedgekeurd, namelijk het Nationaal Contactpunt (NCP).
Elk land dat heeft beloofd om de richtlijnen na te leven, moet zo'n NCP oprichten. In België werd een Nationaal Contactpunt opgericht in de FOD Economie.
Het NCP houdt toezicht op de naleving van de OESO-richtlijnen. Het vervult een voorlichtings- en promotiefunctie bij ondernemingen, het maatschappelijk middenveld en andere NCP's in de landen die de Verklaring hebben onderschreven. Het werkt bovendien mee aan de bemiddeling en verzoening tussen ondernemingen en leden van het maatschappelijk middenveld.
Voor meer info verwijzen we naar de webpagina van het Nationaal Contactpunt (NCP) voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.
General presentation of the Belgian NCP (PDF, 1.62 MB)
Bijkomende informatie
Meer informatie over de OESO-richtlijnen en het Nationaal Contactpunt (NPC) vindt u op de webpagina met veelgestelde vragen (FAQ) over de OESO-richtlijnen
Praktische gidsen van de OESO
De OESO heeft verschillende praktische gidsen opgesteld om ondernemingen te helpen bij hun due diligence. Sommige van die gidsen zoomen specifiek in op een sectorale insteek.
OESO (2023), OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen (keuze uit verschillende taalversies)
OESO (2016), OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains of Minerals from Conflict-Affected and High-Risk Areas
OECD Due Diligence Guidance for Meaningful Stakeholder Engagement in the Extractive Sector
OECD-FAO Guidance for Responsible Agricultural Supply Chains
OECD due diligence guidance for responsible supply chains in the garment and footwear sector
Responsible business conduct for institutional investors
