Ondernemingen kunnen een afwijking van de boekhoudkundige verplichtingen individueel vragen op basis van artikel III.94 van het Wetboek van economisch recht  en het artikel 3:42, § 1, van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen.

Voor welke materies kunt u een afwijking aanvragen?

De afwijkingen verleend op basis van artikel III.94 van het Wetboek van economisch recht gaan over:

  • de minimumindeling van het algemene rekeningenstelsel;
  • de mogelijkheid tot het houden van de boekhouding in een andere munt dan de euro.

De afwijkingen verleend op basis van artikel 3:42, § 1, van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen gaan over:

  • de vorm en inhoud van de jaarrekening (bv. vermelding van de omzet in het volledig schema, een ander jaarrekeningenschema) en de geconsolideerde jaarrekening;
  • het opmaken en publiceren van de jaarrekening in een andere munt dan de euro.

Artikel 3:42, § 1, van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen is niet van toepassing voor de door de Koning toegelaten verzekeringsondernemingen.

Het houden van de boekhouding en het opmaken alsook openbaar maken van de jaarrekening in een andere munt dan de euro

Voor het voeren van de boekhouding en opstellen van de jaarrekening in een andere munt dan de euro wordt verwezen naar het CBN-advies 117-3 -Voeren van de boekhouding en opstellen van de jaarrekening in een andere munt dan de euro van 26 november 2008.

Voor de bepaling van de functionele valuta bij financieringsvennootschappen wordt verwezen naar het CBN-advies 2009/10 -Bepaling van de functionele valuta bij financieringsvennootschappen van 16 september 2009.

Bijkomende informatie over de procedure voor het aanvragen van een afwijking voor het voeren van de boekhouding en het opstellen van de jaarrekening in een andere munt dan de euro, vindt u in het CBN-advies 2011/12 -Afwijking inzake functionele valuta: praktische implicaties en procedure  van 4 mei 2011.

De Commissie van Boekhoudkundige Normen publiceert CBN-advies 2010/4 over de boekhoudkundige verwerking van de omrekeningsverschillen die kunnen ontstaan bij de omrekening van het kapitaal naar aanleiding van het verkrijgen van de afwijking inzake functionele valuta (advies van 21 april 2010).

Er wordt geen afwijking verleend voor een boekjaar dat al afgesloten is.

Regeling voor de diamantsector

Op 4 juli 2008 werd door de toenmalige bevoegde ministers een regeling uitgewerkt voor de diamantsector. Deze afwijking stelt individuele diamantvennootschappen in staat, onder bepaalde inhoudelijke en formele voorwaarden, tot het voeren van de boekhouding en het opstellen van de jaarrekening in Amerikaanse dollar (USD).

Die regeling geldt enkel voor zogeheten “erkende diamantvennootschappen”.

Individuele diamantvennootschappen kunnen ressorteren onder die regeling na aflevering aan de bevoegde minister (met kopie aan de Commissie voor Boekhoudkundige Normen) van een ingevuld modelformulier (dat enkel in het Nederlands bestaat):
attest voor erkende diamantvennootschap inzake toestemming USD boekhouding en jaarrekening (PDF, 363.18 KB)

Dat attest moet worden bevestigd door de commissaris van de betrokken vennootschap, of, bij afwezigheid van een commissaris, een accountant of een erkende boekhouder.

De toestemming heeft uitwerking met ingang van het boekjaar waarin dat attest wordt afgeleverd aan de bevoegde minister (met kopie aan de CBN) voor 4 opeenvolgende boekjaren.

De toestemming loopt bijgevolg van rechtswege af op het einde van het derde boekjaar volgend op het boekjaar waarin het attest werd voorgelegd.

De toestemming vervalt evenwel in ieder geval van rechtswege indien op enig moment gedurende de looptijd van de toestemming, de vennootschap niet langer voldoet aan de door de vennootschap in het attest bevestigde voorwaarden.

Welke minister is bevoegd?

De minister van Economie is bevoegd voor de aanvragen van ondernemingen die op de datum van afsluiting van het laatste boekjaar minstens twee van de volgende criteria overschrijden:

  • jaargemiddelde van het aantal werknemers: 50;
  • jaaromzet, exclusief de belasting over de toegevoegde waarde: 9 000 000 euro;
  • balanstotaal: 4 500 000 euro.

De minister van Justitie is bevoegd voor de aanvragen voor afwijkingen van het jaarrekeningenrecht van (internationale) vzw’s en (internationale) stichtingen.

De minister van Middenstand is bevoegd voor de aanvragen van de overige ondernemingen.

Waar dient u een aanvraag voor afwijking van de boekhoudkundige verplichtingen in?

Via het online platform

De toegang tot het online-platform verloopt via CSAM, de toegangspoort tot de onlinediensten van de overheid. De FOD voorziet een veilige toegang via eID, de itsme-app of sms. U kan een aanvraag indienen via dit platform
Gebruikt u het online-platform niet, dan kan u de aanvraag indienen per brief of per e-mail:

  • Per brief

    Het volledige dossier van de aanvraag, voldoende gemotiveerd, bestemd voor de minister van Economie of voor de minister van Middenstand dient u in bij:

    FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
    Algemene Directie Economische Reglementering
    Dienst Boekhoudrecht, Audit, Coöperaties, Corporate Governance
    Vooruitgangstraat 50
    1210 Brussel
  • Per e-mail

    Het dossier van de aanvraag kan ook elektronisch worden verstuurd naar auc@economie.fgov.be.

Een kopie van de aanvraag kan, om de procedure vlotter te laten verlopen, eveneens  worden gericht aan de Commissie voor Boekhoudkundige Normen via een aanvraagformulier op de website van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen of via onderstaand adres:

Voorzitter van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen
City Atrium - 8e verdieping
Ter attentie van de heer Jan Verhoeye
Vooruitgangstraat 50
1210 Brussel

De aanvraag moet vergezeld gaan van alle mogelijke documenten ter staving van het verzoek. De afwijking kan slechts verkregen worden indien aan de vereiste criteria voldaan is.

De minister of de afgevaardigde ambtenaar kan slechts een beslissing nemen na het advies van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen. Bij de eventuele toekenning van een afwijking kunnen bepaalde voorwaarden worden opgelegd en kan een bepaalde en verlengbare termijn worden gegeven. 

De verleende afwijking moet worden vermeld onder de waarderingsregels in de toelichting bij de jaarrekening.

Laatst bijgewerkt
9 maart 2023