Een beroepsvereniging is een vereniging die instaat voor de studie, de bescherming en de ontwikkeling van de beroepsbelangen van haar leden. Ze mag zelf geen beroep uitoefenen of handel drijven.
Nieuwe regels voor beroepsverenigingen
In 2019 wijzigde de wetgeving rond beroepsverenigingen. De rechtsvorm “beroepsvereniging” verdwijnt. Dat heeft gevolgen als u wijzigingen wil aanbrengen aan uw beroepsvereniging. Bovendien kan er sinds 1 mei 2019 geen beroepsvereniging meer worden opgericht.
De regels en verplichtingen zijn verschillend naargelang de situatie:
- U heeft een beroepsvereniging opgericht voor 1 mei 2019
- U heeft een vzw (opgericht voor of na 1 mei 2019) en u wil die als beroepsvereniging laten erkennen.
Beroepsvereniging opgericht voor 1 mei 2019
Wijziging van de zetel, benaming of samenstelling van het directiecomité wijzigen en ontbinding/vereffening
Als een statutenwijzing niet nodig is, blijft de dienst Intellectuele Beroepen en Wetgeving van de FOD Economie nog tot 31 december 2023 bevoegd.
U vraagt dergelijke wijzigingen aan met het formulier Verzoekschrift tot oprichting, wijziging of ontbinding van een beroepsvereniging (DOC, 192 KB).
Hoe dient u een aanvraag voor wijzigingen in?
- Vul het formulier elektronisch in. Een formulier dat u met de hand invult, zal om druktechnische redenen geweigerd worden.
- Plaats de tekst binnen de kaders.
- Plaats de handtekening(en) van de verantwoordelijke(n) op de blanco achterzijde van luik B, om de privacy te beschermen.
- Stuur het formulier in drievoud op via gewone post. Het is niet mogelijk om het formulier op te sturen via e-mail. U stuurt het formulier naar dit adres:
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
Algemene Directie K.M.O.-beleid
Dienst Intellectuele Beroepen en Wetgeving
T.a.v. Marita Windmolders
City Atrium, 4e verdieping
Vooruitgangstraat 50
1210 Brussel
HET FORMULIER DOWNLOADEN (DOC, 192 KB)
Wijziging van de statuten
Wanneer u de statuten van uw beroepsvereniging wijzigt, moet u ook de rechtsvorm van uw beroepsvereniging omzetten naar die van een vzw. Dat is verplicht voor alle statutenwijzigingen tot 31 december 2023.
Voor de omzetting van een beroepsvereniging naar een vzw is een statutenwijziging nodig. U moet rekening houden met twee aspecten:
- De statuten van de vzw moeten in overeenstemming zijn met het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. U vindt er meer informatie over in deze brochure van de Federale Overheidsdienst Justitie. De FOD Economie is niet bevoegd om na te gaan of de statuten in orde zijn en kan u geen bijkomend advies geven.
- Als u wil dat de omzetting naar een vzw erkend wordt als beroepsvereniging, moet u ervoor zorgen dat de statuten van de vzw de volgende elementen bevatten:
- de voorwaarden voor de in- en uittrede van de verschillende door de statuten erkende categorieën van leden; ieder lid heeft het recht te allen tijde de vereniging te verlaten; die kan, in voorkomend geval, slechts zijn vervallen en lopende bijdragen eisen;
- de voorwaarden waaraan de leden van het bestuursorgaan moeten voldoen en de duur van hun mandaat, dat niet langer mag zijn dan vier jaar en op elk ogenblik kan worden beëindigd door de algemene vergadering;
- de sancties die de vereniging in voorkomend geval oplegt bij niet-naleving van haar reglementen;
- de verbintenis om, samen met de tegenpartij, de middelen te zoeken om hetzij via verzoening, hetzij via arbitrage ieder geschil over de vereniging en haar werkomstandigheden te beslechten.
Om uw statuten te wijzigen, moet u het specifieke formulier voor vzw gebruiken dat u op de website van de FOD Justitie vindt. U vult het in en bezorgt het aan de griffie van de bevoegde ondernemingsrechtbank. Geef daarbij aan dat het om de omzetting van beroepsvereniging naar een vzw gaat zodat het ondernemingsnummer hetzelfde blijft. Meer informatie vindt u op de website van de FOD Justitie.
Wat de jaarrekeningen betreft, moet uw beroepsvereniging als ze zich nog niet vrijwillig heeft omgevormd tot een vzw, voor de openbaarmaking van de jaarrekening de regels uit het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) volgen. Hoe vzw’s hun boekhouding moeten voeren en hun jaarrekening opstellen en neerleggen hangt af van hun grootte. U vindt deze informatie bij de Commissie voor Boekhoudkundige Normen. Indien uw beroepsvereniging aan de criteria van een kleine vzw voldoet, kan u een vereenvoudigde boekhouding voeren, door gebruik te maken van dit schema. U moet een getypt document neerleggen bij de griffie van uw ondernemingsrechtbank met vermelding van de naam, rechtsvorm, het adres van de zetel en het ondernemingsnummer. De neerlegging is gratis. Het is nog niet mogelijk om de jaarrekening online neer te leggen.
In het kader van de erkenning als beroepsvereniging wordt de FOD Economie automatisch op de hoogte gebracht van de omvorming naar een vzw. De FOD Economie controleert dan of uw statuten de vier elementen bevat. Als dat zo is, schrijft de FOD Economie de erkenning als beroepsvereniging in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Als dat niet het geval is, verwittigt de FOD Economie u en moet u uw statuten in die zin aanpassen zodat de erkenning als beroepsvereniging kan ingeschreven worden in de Kruispuntbank van Ondernemingen.
Nadat u uw beroepsvereniging heeft omgevormd tot een vzw, is onze dienst niet meer bevoegd voor uw aanvragen tot wijziging zoals de wijziging van de zetel, van de naam of van de samenstelling van het directiecomité. U moet daarvoor het specifieke formulier voor vzw op de website van de FOD Justitie gebruiken. U moet die formulieren bezorgen aan de griffie van de ondernemingsrechtbank die ze zal laten publiceren in het Belgisch Staatsblad.
Vanaf 1 januari 2024 wordt uw beroepsvereniging van rechtswege omgezet naar een vzw als u dat voordien nog niet zelf gedaan heeft. U moet binnen een termijn van zes maanden (dus ten laatste op 30 juni 2024) een algemene vergadering bijeenroepen om uw statuten aan te passen. Doet u dat niet, dan zijn de bestuurders hoofdelijk en persoonlijk aansprakelijk voor schade ten gevolge van de niet-nakoming van die verplichting.
U heeft een vzw en wil die als beroepsvereniging laten erkennen
De rechtsvorm “beroepsvereniging” verdwijnt als gevolg van het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen. Sinds 1 mei 2019 kunnen daardoor geen nieuwe beroepsverenigingen meer worden opgericht.
Wel is het mogelijk een vzw te laten erkennen als “vzw erkend als beroepsvereniging” of als “federatie van beroepsverenigingen”.
Dien daarvoor een aanvraag in bij de dienst Intellectuele Beroepen en Wetgeving van de FOD Economie.
Door die erkenning geniet de vzw van het voordeel dat het statuut van beroepsvereniging met zich meebrengt.
Voor alle wijzigingen zoals de wijziging van de zetel, van de naam of van de samenstelling van het directiecomité, moet u het specifieke formulier voor vzw op de website van de FOD Justitie gebruiken.
Aan welke voorwaarden moet uw vzw voldoen om een aanvraag tot erkenning in te dienen?
Uw vzw moet uitsluitend opgericht zijn voor de studie, de bescherming en de ontwikkeling van de beroepsbelangen van haar leden.
Daarnaast moeten de statuten van de vzw het volgende vermelden:
- de voorwaarden voor de in- en uittrede van de verschillende door de statuten erkende categorieën van leden; ieder lid heeft het recht te allen tijde de vereniging te verlaten; die kan, in voorkomend geval, slechts zijn vervallen en lopende bijdragen eisen;
- de voorwaarden waaraan de leden van het bestuursorgaan moeten voldoen en de duur van hun mandaat, dat niet langer mag zijn dan vier jaar en op elk ogenblik kan worden beëindigd door de algemene vergadering;
- de sancties die de vereniging in voorkomend geval oplegt bij niet-naleving van haar reglementen;
- de verbintenis om, samen met de tegenpartij, de middelen te zoeken om hetzij via verzoening, hetzij via arbitrage ieder geschil over de vereniging en haar werkvoorwaarden te beslechten.
Hoe dient u een aanvraag voor erkenning van uw vzw in?
Dien uw aanvraag in met de volgende gegevens:
- de naam en het ondernemingsnummer van de vzw;
- een verklaring dat de vzw geen enkel ander beroep, ambacht of activiteit uitoefent dan toegestaan door artikel 9:24, § 2, van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen;
- als de vzw minstens een jaar actief is op het moment van de aanvraag:
een activiteitenverslag of een ander document toe waaruit blijkt dat haar werking overeenstemt met artikel 9:24, § 2, van hetzelfde wetboek.
Stuur de aanvraag voor erkenning als beroepsvereniging
- ofwel via e-mail: bv-up@economie.fgov.be
- ofwel per brief naar:
FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie
Algemene Directie K.M.O.-beleid
Dienst Intellectuele Beroepen en Wetgeving
T.a.v. Marita Windmolders
City Atrium, 4e verdieping
Vooruitgangstraat 50
1210 Brussel
U krijgt binnen de vijf dagen na ontvangst van de aanvraag een ontvangstbevestiging.
Hoe lang duurt de behandeling van mijn aanvraag?
Als de aanvraag volledig is, wordt de beslissing over uw erkenning als beroepsvereniging genomen binnen de dertig dagen na ontvangst. Als er binnen die periode geen beslissing valt, wordt uw vzw automatisch erkend als beroepsvereniging.
Als de aanvraag onvolledig is, krijgt u binnen de vijftien dagen na ontvangst de vraag om uw dossier aan te vullen. U heeft hierna vijftien dagen om de aanvraag te vervolledigen. Als u niet binnen die termijn van vijftien dagen antwoordt, ontvangt u een herinnering en krijgt u opnieuw vijftien dagen tijd om te reageren. Als u geen gevolg geeft aan die herinnering, wordt de aanvraag geweigerd.
Wanneer wordt de erkenning als beroepsvereniging ingetrokken?
De erkenning als beroepsvereniging wordt ingetrokken in de volgende drie gevallen:
- De vzw voldoet niet langer aan de erkenningsvoorwaarden.
- De vzw verzoekt uitdrukkelijk om de intrekking.
- De vzw is ontbonden.
