Efficiënt gebruik van hulpbronnen betekent dat de beperkte hulpbronnen van de aarde duurzaam worden gebruikt, zodat zowel huidige als toekomstige generaties in hun behoeften kunnen voorzien.
We zijn afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen - metalen, mineralen, brandstoffen, water, land, hout, vruchtbare grond, schone lucht en biodiversiteit - voor onze overleving. Ze zijn allemaal belangrijke inputs die onze economie draaiende houden.
Het is perfect mogelijk om meer waarde te produceren met minder inputs, om onze milieu-impact te verminderen en om op een intelligentere manier te consumeren. We kunnen efficiëntere alternatieven gebruiken in plaats van veel van de huidige bronnen.
Wat kan duurzamer grondstoffenbeheer uw bedrijf bieden?
Het efficiënter gebruik van hulpbronnen is van cruciaal belang voor het veiligstellen van groei en banen in Europa. Het biedt grote economische kansen, verlaagt de kosten en verhoogt het concurrentievermogen.
Daarvoor moeten we nieuwe wegen vinden in alle stappen van de waardeketen:
- het beheer van grondstoffenvoorraden verbeteren,
- inputs verminderen,
- productieprocessen, management en bedrijfsstrategieën optimaliseren,
- logistiek verbeteren,
- consumptiepatronen wijzigen en
- verspilling minimaliseren.
We moeten ook nieuwe producten en diensten ontwikkelen.
Hulpbronnenefficiëntie helpt om
- technologische innovatie te stimuleren;
- de werkgelegenheid in de bloeiende sector van de “groene technologie” te verhogen;
- nieuwe exportmarkten te openen en
- de consument duurzamere producten aan te bieden.
Hoe kan uw bedrijf duurzamer produceren?
Grondstoffenbeheer kan bestaan uit het terughalen van de grondstoffen of door andere grondstoffen te kiezen die minder kritiek zijn. Bijvoorbeeld:
- slimmere inzameling van meer producten en materialen;
- intelligente en innovatieve sorteertechnieken;
- limiteren van downcycling door effectievere recyclingtechnieken zodat de kwaliteit van het recyclaat zo min mogelijk afneemt. Bijvoorbeeld, we zien vandaag dat plastic dat gebruikt is in verpakkingen voor voedsel, na recycling niet langer dienst doet als verpakkingsmateriaal, maar als grondstof voor bijvoorbeeld plastic vuilnisbakken. Om grondstoffen langer in omloop te houden, is het daarom beter om zo lang mogelijk producten van een gelijkwaardige kwaliteit te produceren met secundaire grondstoffen;
- ecodesign: ontwerpen rekening houdend met een volgend gebruik. Dit komt neer op het vermijden van afval door preventie. De volledige levenscyclus van een product of proces wordt bekeken en de zwaarste gevolgen voor het milieu worden het eerst aangepakt. Ecodesign kan plaatsvinden door een product te herontwerpen of door de markt te herbekijken en bij te sturen. Het duurzame ontwerpen van producten creëert vanaf het begin van een productcyclus een aanzet tot langer gebruik of hergebruik van producten, materialen en grondstoffen;
- vervangen van kritieke materialen door andere materialen (substitutie);
- overbodig maken van kritieke materialen door een heel ander productontwerp;
- andere verdienmodellen;
- deeleconomie;
- opknappen (“refurbishment”) en verregaand herstellen (“remanufacturing”) van gebruikte goederen.
Samenwerking op Europees en nationaal niveau
Als de Europese samenleving een duurzaam gebruik van grondstoffen wil verwezenlijken, zullen zowel bedrijven als consumenten moeten worden gemobiliseerd.
Daarom heeft de Europese Unie in 2011 een “Stappenplan voor efficiënt hulpbronnengebruik in Europa” gelanceerd. Het stappenplan schetst hoe we de Europese economie tegen 2050 kunnen omvormen tot een duurzame economie. Er worden manieren voorgesteld om de hulpbronnenproductiviteit te verhogen en de economische groei los te koppelen van het gebruik van hulpbronnen en de gevolgen voor het milieu. Het benadrukt ook hoe verschillende beleidsdomeinen daarbij met elkaar verband houden en op elkaar voortbouwen.
Voortbouwend hierop werd het 2018 Circular Economy Package voorgesteld.
In België werkt de FOD Economie samen met andere Belgische overheidsinstanties en het middenveld om het economische systeem duurzamer te maken en de juiste prikkels en signalen voor producenten en consumenten te voorzien.
