De overgang van onze economie naar een duurzamer model dringt zich op in het licht van de klimaatdreiging en de uitputting van grondstoffen. Steeds talrijker zijn de ondernemingen die het potentieel van duurzame economische modellen ontdekken. Herstellen en delen, hergebruik van goederen, lokaal consumeren hebben alsmaar meer wind in de zeilen.
Aan die overgang hangt een prijskaartje. Er worden op Europees en Belgisch niveau, zowel federaal als gewestelijk, maatregelen genomen om de financiering ervan te verzekeren – ook op lange termijn.
Federaal niveau
De FOD Economie biedt twee maatregelen aan voor financiële ondersteuning en bescherming van innovatie: innovatiepremies en de Octrooicellen.
De FOD Financiën geeft erkenningen aan deeleconomieplatformen om particulieren die hun diensten via een erkend platform aanbieden de kans te geven een gunstig fiscaal regime te genieten.
De minister van Duurzame Ontwikkeling kan financiële steun verlenen aan organisaties die via hun projecten of activiteiten promotie maken voor duurzame ontwikkeling.
Zonder zelf rechtstreeks subsidies toe te kennen centraliseert het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO) de informatie over het wettelijk kader en het soort toekenning. Het FIDO verspreidt eveneens informatie over maatschappelijke verantwoord ondernemen (mvo) en over het nationaal actieplan "Ondernemingen en Mensenrechten".
Gewestelijk niveau
In België leveren de gewesten technische en financiële ondersteuning voor bedrijven waarvan het bedrijfsmodel berust op doeltreffend grondstoffengebruik, energie-efficiëntie, duurzame productie en consumptie.
Vlaams Gewest
Vlaanderen Circulair biedt een overzicht van methodes die in Vlaanderen ter beschikking staan om de circulaire economie aan te zwengelen: aanbestedingen, financieringen, opleidingen, instrumenten of adviezen.
Het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) stelt middelen ter beschikking van clusters om de kennis te vergroten overeenkomstig de prioriteiten van de overgang naar circulaire economie, industrie 4.0 en energie.
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werkt met een reeks financiële stimuli voor bedrijven in het raam van het Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie 2016-2020 (GPCE). Jaarlijks wordt de projectoproep "Be Circular" georganiseerd voor bedrijven en een Fonds Circulaire Economie is beschikbaar binnen het programma Finance Brussels.
hub.brussels centraliseert informatie over ondersteuning voor economische ontwikkeling en subsidies voor ondernemingen die bijdragen aan de duurzame economie.
Waals Gewest
De rol van het programma NEXT-Economie circulaire is
- ondernemers begeleiden bij hun project,
- hen financieren (via achtergestelde leningen en equity voor bedragen tot 1 miljoen euro) en
- veelbelovende branches en valorisatiemiddelen identificeren die het Waals Gewest ten goede komen met betrekking tot het doeltreffend beheer van grondstoffen, de kringloop van materiaalstromen en nieuwe economische modellen.
Easy’up en Easy Green, ondergebracht bij Sowalfin, zijn twee initiatieven die zeer kleine en middelgrote Waalse ondernemingen (zko/kmo) de kans geven hun vernieuwende projecten te financieren en hun energieverbruik te verlagen. Het aanbod van beide initiatieven gaat verder dan louter financiering.
Op Europees niveau
De Europese Commissie schat dat tot 2030 jaarlijks 180 miljard euro aan bijkomende investering noodzakelijk zal zijn om de EU in staat te stellen duurzaam te strijden tegen de klimaatverandering en de uitputting van grondstoffen en andere hulpmiddelen. Het Actieplan "Duurzame groei financieren" (8 maart 2018) is bedoeld om de financiële praktijken binnen de Unie te hervormen en kapitaalstromen te heroriënteren naar duurzame investeringen.
De Europese Investeringsbank (EIB) cofinanciert projecten met een positieve weerslag op duurzame economische groei, concurrentiekracht en werkgelegenheid
