Meer dan 2,1 miljoen Belgen liepen het risico op armoede of uitsluiting in 2023
In 2023 telde België 2,1 miljoen personen met een risico op armoede of sociale uitsluiting, dat is een aandeel van 18,6 % van de totale bevolking. Ter vergelijking, dat aandeel bedroeg in Frankrijk 21,3 %, in Duitsland 20,4 % en in Nederland 17 %. Uit de evolutie op jaarbasis van die cijfers blijkt dat Nederland en Duitsland een stijging registreerden ten opzichte van 2022, respectievelijk van +0,5 procentpunt en +0,2 procentpunt. België en Frankrijk noteerden een vermindering van respectievelijk -0,1 procentpunt en -0,6 pp.
Volgens Statbel treft monetaire armoede in België het vaakst:
- mensen die wonen in dichtbevolkte gebieden (19,5 %)
- laagopgeleiden (23,7 %)
- werklozen (41,5 %)
- huurders (26,3 %)
- eenoudergezinnen (25,6 %)
- mensen ouder dan 65 jaar (15,8 %)
De werkgelegenheid blijft een belangrijke factor voor de armoedebestrijding, zoals blijkt uit cijfers voor werkenden met een armoederisico (4,7 % ) in België in 2023. Desondanks steeg het tarief ten opzichte van 2022 (3,6 %). Die is te verklaren door een minder significante stijging van het beschikbare inkomen van werkenden in vergelijking met werklozen, gepensioneerden en niet-actieven. Terwijl de salarissen en toelagen van ambtenaren in 2022 verschillende keren automatisch zijn geïndexeerd, hebben de salarissen in de particuliere sector niet altijd gelijke tred gehouden. Dat betekent dat door het uitstel van de loonindexering een deel van de werknemers onder de armoedegrens zit, die (onder andere) is gestegen door de indexering van de uitkeringen (Statbel 2024).
België op de 13e plaats van 170 landen op de wereldwijde sociale vooruitgangsindex in 2023
Volgens de wereldwijde sociale vooruitgangsindex van de ngo The Social Progress Imperative is de wereld in 2023 als geheel achteruitgegaan in termen van sociale vooruitgang. Dat is de eerste keer. In totaal kenden 61 landen in 2023 een significante achteruitgang in hun sociale vooruitgang en 77 landen zijn gestagneerd. Slechts 32 landen boekten echte vooruitgang.
Daardoor leven vier op de vijf mensen in de wereld in een land waar de sociale vooruitgang stagneert of achteruitgaat. De wereldwijde sociale vooruitgangsindex is met 0,31 punten gedaald tussen 2022 en 2023. Die daling is voornamelijk te wijten aan de verslechtering van de scores in de volgende domeinen:
- gezondheid (-1,7 punten): daling als gevolg van de toename van de sterfte onder 15-50-jarigen en de verslechtering van de levensverwachting als gevolg van de coronapandemie.
- toegang tot informatie en communicatie (-2,2 punten): voor het eerst is er een achteruitgang te zien, grotendeels door de daling van de persvrijheid.
- rechten en inspraak (-0,51 punten): wereldwijd blijven de rechten achteruitgaan (-6,49 punten sinds 2011).
België stond in 2023 op de 13e plaats van de 170 landen. Onze sterke punten liggen in de kwaliteit van de gezondheidszorg en in de sociale gelijkheid bij de bescherming van rechten en vrijheden. De studie benadrukt ook onze zwakke punten:
- de povere waterkwaliteit
- het gevoel van onveiligheid
- blootstelling aan lood
- ongelijkheid in toegang tot macht
- het aantal niet-schoolgaande kinderen
- het aantal mensen met minstens een middelbareschooldiploma
- de gebrekkige toegang tot online overheidstools
