Registratie van de titels van intellectuele eigendom zonder wettelijke waarde

Waarschuwing aan de uitvinders en de scheppers voor bedrieglijke aanbiedingen voor de registratie van de titels van intellectuele eigendom zonder wettelijke waarde

Alvorens één of ander document te ondertekenen dat verondersteld wordt uw creatie nationaal of internationaal te beschermen en te betalen om dit document te verkrijgen, moet u er zich van vergewissen dat de persoon of instelling die u deze bescherming aanbiedt wettelijk gemachtigd is om het te doen.  

De Dienst voor de Intellectuele Eigendom wenst de aandacht van de uitvinders, van de octrooihouders of van aanvragers van octrooien, merken, tekeningen of modellen en van de scheppers in het algemeen, te vestigen op het feit dat privéondernemingen of verenigingen die beweren specialisten te zijn in intellectuele eigendom en die vaak gebruik maken van benamingen, afkortingen of emblemen met een officieel voorkomen (vlag van de Europese Unie, afkortingen gelijkend op de acroniemen van bepaalde internationale intergouvernementele organisaties of ©), actueel ondernemingen en particulieren benaderen om hen voor te stellen: 

• hetzij hun octrooien, merken, tekeningen of modellen, of hun aanvragen voor octrooien, merken, tekeningen of modellen in te schrijven in niet-officiële registers en publicaties,
• hetzij zich in te schrijven voor rechtstitels met als vermeend effect dat een uitvinding, een merk, een tekening of een model door het auteursrecht of het “copyright” beschermd wordt.

De Dienst voor de Intellectuele Eigendom wijst er op dat deze aanbiedingen geen enkel juridisch effect hebben ten aanzien van het intellectuele eigendomsrecht.

Immers:

• de publicatie en de inschrijving van de Belgische of Europese octrooiaanvragen en van de Belgische of Europese octrooien kunnen alleen wettige gevolgen hebben als ze zijn gedaan via respectievelijk de Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom en het Europees Octrooibureau. Bovendien, heeft de inschrijving van de Europese octrooien en de Europese octrooiaanvragen in het Europese octrooiregister ambtshalve plaats in toepassing van het Europees octrooiverdrag;
• het depot, de registratie, de vernieuwing van Benelux-merken, -tekeningen of -modellen kunnen alleen wettige gevolgen hebben als ze zijn gedaan via respectievelijk de Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom en het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom;
• in het algemeen, kunnen de industriële eigendomsrechten (octrooien, merken, tekeningen of modellen), enkel worden verworven na indiening of registratie bij de nationale of internationale autoriteiten die daartoe bevoegd zijn door een juridisch instrument dat kracht van wet heeft of door een verdrag. Deze autoriteiten zijn met name: de Dienst voor de Intellectuele Eigendom, het Europees Octrooibureau (EPO), het Internationaal Bureau van de Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom (WIPO), het Bureau ter harmonisatie van de Interne Markt (BHIM), het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE);
• de bescherming van een werk door het auteursrecht wordt verworven zonder formaliteiten, zodra twee wettelijke voorwaarden vervuld worden.
  • De eerste voorwaarde bestaat in de vormgeving, de materialisatie van de creatie met het oog op de mededeling ervan.
    Een idee kan niet als dusdanig worden beschermd. Het behoort tot het publiek domein.
  • De tweede voorwaarde berust op het originele karakter van de creatie, dat wil zeggen een voortbrengsel “met een eigen, oorspronkelijk karakter dat het persoonlijk stempel van de auteur draagt” (C.J. Benelux, 22 mei 1987, R.C.J.B., 1988, blz. 568. Zie ook Cass., 27 april 1989, Pas., 1989, blz.908).
    De vermelding van het teken “©” voor “copyright” (Engelse vertaling van auteursrecht) is een facultatief (niet-wettelijk) en ontradend teken. Dit teken wordt aangebracht om de aandacht van eenieder te vestigen op het feit dat het auteursrecht op de creatie waarop het vermeld is, kan worden opgeëist. Het teken © kan ook de identificatie van de auteur mogelijk maken en hem toelaten het vermoeden te genieten voorzien in artikel 6, lid 2 van de Belgische wet over het auteursrecht en de naburige rechten, dat bepaalt dat “tenzij het tegendeel is bewezen, wordt eenieder als auteur aangemerkt wiens naam of letterwoord waarmee hij te identificeren is als dusdanig op het werk wordt vermeld.” De vermelding van dit teken brengt geen extra bescherming ten gunste van de auteurs van de creatie met zich mee.

Het “copyright” of het teken ”©” vindt zijn oorsprong in de Verenigde Staten.

Het Amerikaanse systeem vereiste vroeger immers het vervullen van bepaalde formaliteiten om door het auteursrecht beschermd te worden. Het ging om het zogenoemde systeem van ”copyright” van verplichte registratie.

Sinds 1986 hebben de Verenigde Staten de Conventie van Bern geratificeerd die bepaalt dat het genot en de uitoefening van auteursrechten aan geen enkele formaliteit onderworpen zijn (artikel 5.2). De Verenigde Staten hebben zich dus aan deze eis moeten conformeren en hebben de voorafgaande registratie als beschermingsvoorwaarde van de werken door het auteursrecht afgeschaft.

Aangezien registers van octrooien, merken en tekeningen of modellen publiek zijn, maken sommige dienstverleners gebruik van de gegevens die ze bevatten om ongevraagde berichten, en zelfs schijnfacturen naar houders van rechten te versturen met het oog op publicatie, registratie of inschrijving in beroepsgidsen. Voor deze diensten worden soms overdreven prijzen aangerekend en ze houden geen verband met de officiële diensten voor registratie van octrooien, merken, tekeningen of modellen die door wettelijk gemachtigde publieke organismen worden verstrekt.

De Dienst voor de Intellectuele Eigendom vestigt uw aandacht op het feit dat deze praktijken in sommige gevallen als misleidend of onrechtmatig zouden kunnen worden bestempeld en daden zouden kunnen vormen die in strijd zijn met eerlijke handelsgebruiken. De Dienst geeft u de raad de grootste voorzichtigheid aan de dag te leggen alvorens enig document ter zake te ondertekenen. Indien u dergelijke brieven of facturen ontvangt, controleer dan zorgvuldig de juiste inhoud van het dienstenaanbod, onder andere de financiële voorwaarden, alsook de bron van dit aanbod. U vindt bovendien voorbeelden van dergelijke aanbiedingen en aanbevelingen met betrekking tot het onderzoek ervan op de website van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom en op de website van het Bureau voor Harmonisatie binnen de Interne Markt.

Hieronder vindt u, ter illustratie, een link naar de rechtelijke beslissing uitgesproken op 14 januari 2005 door het Hof van Beroep van Brussel, negende kamer, die deze soort van aanbiedingen veroordeelt.

R.G. 2003/AR/2192 et 2003/AR/2356 (PDF, 700.39 Kb) (PDF, 700.39 KB)

Elke persoon die meer informatie over dit onderwerp wil krijgen kan contact opnemen met de dienst op het volgend telefoonnummer: 02 277 52 88.