Table of Contents
Het doel van een risicoanalyse is het kunnen aantonen dat alle gevaren zijn geïdentificeerd, dat de daaruit voortvloeiende risico's zijn beoordeeld en op welke manier een niet-aanvaardbaar risico aanvaardbaar werd gemaakt met preventiemaatregelen.
De FOD Economie heeft vastgesteld dat de risicoanalyses die voor de uitbating van een dienst worden gemaakt, niet altijd beantwoorden aan de wettelijke vereisten.
We wensen te verduidelijken wat een risicoanalyse zou moeten zijn, alsook de inhoud ervan en welke elementen erin aanwezig moeten zijn.
Het kader van de risicoanalyse
De opmaak van een risicoanalyse is wettelijk vereist vóór de dienst ter beschikking wordt gesteld van het publiek. Het gaat dan o.a. om de speelterreinen, actieve en extreme ontspanningsevenementen, attractietoestellen en kermistoestellen.
Met de risicoanalyse moet de dienstverlener (uitbater of organisator) aantonen dat zijn dienst voldoet aan de algemene veiligheidsverplichting bepaald in artikel IX.2 van het Wetboek economisch recht.
De risicoanalyse moet worden uitgevoerd voor de uitbating van de dienst, inclusief voor de desbetreffende gevaren van de gebruikte producten, zoals bijv. de speeltoestellen, die niet in overeenstemming zijn met een Europese norm.
Verloop van een risicoanalyse
Een risicoanalyse bestaat uit drie luiken:
- het identificeren van de gevaren die tijdens het activiteit aanwezig zijn;
- het vaststellen en nader bepalen van de overeenkomstige risico's voor de veiligheid van de gebruikers en derden tijdens het activiteit;
- het evalueren van die risico's.
Voor alle risico’s die niet aanvaardbaar zijn, moeten preventiemaatregelen genomen worden. De restrisico’s worden vervolgens gerevalueerd. Die cyclus moet herhaald worden tot dat alle risico’s aanvaardbaar worden geacht.
De resultaten van de risicoanalyse alsook de preventiemaatregelen worden opgenomen in een rapport.
Rapport van de risicoanalyse
In de introductie van de risicoanalyse (algemeen deel) moeten ten minste volgende elementen opgenomen zijn:
- het document geeft duidelijk aan dat het om een risicoanalyse gaat. Het woord “risicoanalyse” moet duidelijk gebruikt worden in het rapport. Andere woorden zoals “ingebruikstellingskeuring” of dergelijke zijn niet aanvaardbaar;
- de juiste en volledige vermelding van de gebruikte reglementering die van toepassing is op de gecontroleerde dienst;
- een duidelijke beschrijving van de dienst waarop de risicoanalyse werd uitgevoerd: het type dienst, een korte beschrijving van de dienst en de volledige identificatie van elk toestel, het adres waar die dienst plaatsvindt en de naam van de uitbater;
- voor tijdelijke en/of rondreizende diensten, zoals uitbating van sommige actieve of extreme ontspanningsevenementen: de datum/periode waarop/waarin die dienst wordt aangeboden. Voor kermissen is deze vermelding overbodig omdat een risicoanalyse in principe slechts eenmalig wordt uitgevoerd;
- datum waarop de risicoanalyse werd uitgevoerd.
Indien normen werden gebruikt voor de uitvoering van de risicoanalyse, moeten die vermeld worden met hun versie.
Het besluit van de risicoanalyse wordt tevens duidelijk vermeld.
Het is aan te raden dat de identificatie van de firma of de persoon die de risicoanalyse heeft uitgevoerd, vermeld staan in de risicoanalyse.
Identificatie van de gevaren
Voor bepaalde diensten bevat de desbetreffende reglementering een lijst van gevaren.
Voor de speelterreinen, attractietoestellen en kermistoestellen moet de risicoanalyse minstens rekening houden met de gevaren opgenomen in hun desbetreffende reglementering, indien ze tijdens het gebruik ervan aanwezig zijn.
Het identificeren van gevaren kan uitgevoerd worden bv. met een checklist.
- Speelterreinen: de gevaren opgenomen in bijlage van het koninklijk besluit van 28 maart 2001 betreffende de uitbating van speelterreinen.
- Uitbating van attractietoestellen: de gevaren opgenomen in punt 2 van bijlage van het koninklijk besluit van 10 juni 2001 betreffende de uitbating van attractietoestellen.
- Uitbating van kermistoestellen: de gevaren opgenomen in punt 2 van bijlage II van het koninklijk besluit van 18 juni 2003 betreffende de uitbating van kermistoestellen.
Voor actieve en extreme ontspanningsevenementen neemt de desbetreffende reglementering geen lijst met gevaren op. Het rapport van de risicoanalyse moet vermelden wat juist gecontroleerd werd en op welk type gevaren.
Indien van toepassing, moet bij de risicoanalyse ook rekening gehouden worden met de gebruiksinstructies van de fabrikant. Indien van die instructies afgeweken wordt, moet dat opgenomen worden in de risicoanalyse en uitvoerig gerechtvaardigd worden.
Indien de controleurs van de FOD Economie bepaalde gevaren vaststellen op het terrein die niet opgenomen zijn in de risicoanalyse, kunnen zij de risicoanalyse weigeren.
Het bepalen van de overeenkomstige risico’s
Voor elk aanwezig gevaar (hoe klein ook) moet het (de) overeenkomstige risico(‘s) voor de veiligheid van de gebruikers en derden, bepaald worden.
Het risico moet duidelijk en ondubbelzinnig omschreven worden.
Evaluatie van het risico
Er bestaan verschillende methodes om risicoanalyses uit te voeren.
De dienstverlener of het tussenkomende organisme die/dat de risicoanalyse uitvoert is vrij in het kiezen van een bepaalde methode.
De gebruikte methode voor de risicoanalyse moet in het document vermeld worden.
Volgende elementen zijn belangrijk:
- de gebruikte evaluatieschaal;
- de gebruikte waarden voor de verschillende parameters zoals bijv. waarschijnlijkheid, ernst, de blootstelling, met vermelding van de legende (schaal);
- de gebruikte waarden en het eindresultaat voor het risico moeten correct en realistisch zijn;
- indien het risico onaanvaardbaar is: de genomen preventiemaatregelen;
- en de re-evaluatie van het risico na het nemen van de preventiemaatregelen.