Table of Contents
Consumenten beschermen tegen onveilige en niet-conforme producten en een gelijk speelveld creëren voor marktdeelnemers. Dat is in een notendop de Europese verordening 2019/1020 over markttoezicht en conformiteit van producten, die sinds 16 juli 2021 van kracht is.
De verordening leidt tot nieuwe verplichtingen, zoals beschreven in artikel 4. Concreet moeten ondernemingen die bepaalde producten op de Europese markt brengen, een verantwoordelijke aanduiden. Die moet:
- de conformiteitsdocumentatie van de producten beschikbaar houden;
- samenwerken met markttoezichtautoriteiten;
- autoriteiten informeren wanneer zij vermoeden dat een product een risico inhoudt.
Opgelet!
Vanaf 13 december 2024 treedt Verordening (EU) 2023/988 inzake algemene productveiligheid in werking. Deze verordening bevat veel nieuwe eisen. Artikel 16 vereist dat elk onder deze verordening vallend product, alleen in de handel mag worden gebracht tenzij sprake is van een in de Unie gevestigde marktdeelnemer verantwoordelijk is voor de hierboven genoemde taken ten aanzien van dat product.
Naast de in artikel 4, lid 3, van Verordening (EU) 2019/1020 bedoelde taken, zal de verantwoordelijke voor producten regelmatig moeten controleren of het product overeenstemt met de in artikel 9, lid 2, van de Verordening (EU) 2023/988 bedoelde technische documentatie en of het product voldoet aan de eisen van dit artikel 9, leden 5, 6 en 7. Op verzoek van de markttoezichtautoriteiten moet de verantwoordelijke gedocumenteerd bewijs van de uitgevoerde controles.
Om welke producten gaat het?
Ondernemingen duiden een verantwoordelijke aan als het gaat om producten die onder één of meerdere van de volgende Europese wetgevingen vallen, zoals opgelijst in artikel 4, lid 5:
- speelgoed
- elektrische apparatuur
- radioapparatuur
- elektromagnetische compatibiliteit
- beperking van gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (“BGGS”)
- energiegerelateerde producten (“ecologisch ontwerp”)
- gastoestellen
- bouwproducten
- machines
- materieel voor gebruik buitenshuis (“geluidsemissies buitenshuis”)
- apparaten voor gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar kan heersen (ATEX)
- drukapparatuur
- drukvaten van eenvoudige vorm
- pyrotechnische artikelen
- pleziervaartuigen
- meetinstrumenten
- niet-automatische weegwerktuigen
- persoonlijke beschermingsmiddelen
- onbemande luchtvaartuigsystemen
Opgelet!
Vanaf 13 december 2024 moeten buiten de Unie gevestigde marktdeelnemers, in overeenstemming met artikel 16 van Verordening (EU) 2023/988 inzake algemene productveiligheid, een in de Unie gevestigde marktdeelnemer aanwijzen die verantwoordelijk is voor alle producten die binnen het toepassingsgebied van deze verordening vallen.
Dit zijn producten die bestemd zijn voor consumenten of waarvan redelijkerwijs mag worden verwacht dat het door consumenten kan worden gebruikt, ook al is het niet voor hen bestemd (ongeacht of zij nieuw, tweedehands, gerepareerd of gereviseerd zijn).
Voor Belgische bedrijven en importeurs die al jaren producten fysiek invoeren, verandert er in de praktijk heel weinig. Zij vielen al onder sectorspecifieke wetgeving.
Doet u een beroep op een in het Verenigd Koninkrijk gevestigde marktdeelnemer? Dan moet u nagaan of er voor die producten in de EU al een verantwoordelijke is en zo niet nagaan wat uw verplichtingen zijn en de nodige stappen ondernemen.
De nieuwe wetgeving heeft de grootste impact op b2c-verkoop waarbij het bedrijf zich buiten de EU bevindt en de consument in de EU. Vóór de verordening van kracht werd op 16 juli 2021wass er voor dat type b2c-verkoop geen enkele onderneming formeel verantwoordelijk voor de naleving van de regelgeving. Consumenten werden beschouwd als ”importeurs”, verantwoordelijk voor de naleving: ze worden verondersteld ervoor te zorgen dat wat ze online kopen bij leveranciers buiten de EU, voldoet aan de EU-regels. Dat is nu verleden tijd, aangezien de markttoezichtverordening vereist dat leveranciers van buiten de EU een vertegenwoordiger in de EU hebben en de fulfilmentdienstverlener (zie hieronder) verantwoordelijk stelt als er geen vertegenwoordiger is.
Welke marktdeelnemer kan verantwoordelijke zijn?
Een verantwoordelijke marktdeelnemer kan zijn:
- een in de EU gevestigde fabrikant;
- een importeur, wanneer de fabrikant niet in de EU is gevestigd;
- een gemachtigde die over een schriftelijk mandaat van de fabrikant beschikt waarin de gemachtigde wordt aangewezen om de in artikel 4, lid 3, vermelde taken namens de fabrikant te verrichten;
- een "fulfilment service provider", wanneer geen van bovengenoemde partijen in de EU is gevestigd.
Het begrip fulfilmentdienstverlener is nieuw in EU-wetgeving rond markttoezicht en verwijst naar een natuurlijke persoon of rechtspersoon die in het kader van een handelsactiviteit ten minste twee van de volgende diensten aanbiedt, zonder eigenaar te zijn van de betrokken producten:
- opslag
- verpakking
- adressering
- verzending
Let op, het gaat niet om postdiensten, pakketbezorgdiensten of andere postdiensten of vrachtvervoersdiensten. Fulfilmentdienstverleners slaan producten gewoonlijk op in de EU, zodat ze snel aan consumenten of andere eindgebruikers in de EU kunnen worden geleverd zodra ze online worden besteld. Zij verlenen dus diensten aan andere marktdeelnemers.
Alvorens in te stemmen met het verlenen van de fulfilmentdienst voor een product dat onder artikel 4 valt, moeten fulfilmentdienstverleners bij hun klant nagaan of er in de EU al een ander type marktdeelnemer voor dat product is. Zo niet, dan zijn zij de verantwoordelijke en moeten zij regelingen treffen met hun klanten om ervoor te zorgen dat zij, alvorens in te stemmen met het verlenen van de dienst, van de klant of rechtstreeks van de fabrikant de middelen ontvangen om aan de verplichtingen te voldoen.
Wie treedt op als verantwoordelijke?
Welke marktdeelnemer optreedt als verantwoordelijke hangt af van de toeleveringsketen. Via volgend schema kunt u dat makkelijk nagaan.
Schema "Wie treedt op als verantwoordelijke" (PDF, 80.61 KB)
Alle verantwoordelijken hebben dezelfde taken, welk type marktdeelnemer ze ook zijn. Wel kan het zijn dat een marktdeelnemer bijkomende taken heeft, zoals bepaald in sectorspecifieke wetgeving.
