Er zijn twee vormen van communautaire bescherming mogelijk voor tekeningen en modellen: het ingeschreven Gemeenschapsmodel en het niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel.
In de twee gevallen geldt de bescherming voor het gehele grondgebied van de Europese Unie. De bescherming kan dus niet geografisch beperkt worden tot een aantal lidstaten. De beschermingszone wordt ook groter bij elke uitbreiding van de Europese Unie.
Het Gemeenschapsmodel heeft in elke lidstaat dezelfde rechtsgevolgen.
- ingeschreven Gemeenschapstekeningen of -modellen worden gedurende 5 jaar beschermd. Die termijn is vier maal hernieuwbaar. De bescherming wordt verkregen na een registratie bij het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO).
De beschermingsomvang en de beschermingsvoorwaarden lijken vrij sterk op die van het tekeningen- of modellenrecht van de Benelux.
- Zoals de naam te kennen geeft, genieten niet-ingeschreven Gemeenschapstekeningen of modellen bescherming zonder enige vorm van depot, voor zover zij voldoen aan de beschermingsvoorwaarden.
Het nadeel van dit systeem is dat, zonder inschrijving, de houder van het recht moeilijkheden kan ondervinden om het bewijs te leveren van het bestaan van een tekeningen- of modellenrecht. Bovendien is de beschermingsduur in dit geval beperkt tot drie jaar en is de omvang van de toegekende rechten minder ruim. De houder van de tekening of het model kan zich enkel verzetten tegen de exploitatie van identieke tekeningen of modellen, als het aangevochten gebruik het resultaat is van een opzettelijke kopie van de niet-ingeschreven tekening of het niet-ingeschreven model, met andere woorden als de maker te kwader trouw heeft gehandeld, omdat hij weet had van het bestaan van de eerdere tekening of het eerdere model.
Het communautaire tekeningen- en modellenrecht wordt geregeld door Verordening nr. 6/2002/EG van 12 december 2001 betreffende gemeenschapsmodellen.
