Waarschuwing aan de uitvinders en de scheppers voor bedrieglijke aanbiedingen inzake de registratie van de titels van intellectuele eigendom zonder wettelijke waarde
Alvorens een document te ondertekenen dat verondersteld wordt uw creatie nationaal of internationaal te beschermen en te betalen om dit document te verkrijgen, moet u zich ervan vergewissen dat de persoon of instelling die u deze bescherming aanbiedt wettelijk gemachtigd is om dat te doen.
De Dienst voor de Intellectuele Eigendom vestigt de aandacht van de uitvinders, van de octrooihouders of van aanvragers van octrooien, merken, tekeningen of modellen en van de scheppers in het algemeen op het feit dat privéondernemingen of verenigingen die beweren gespecialiseerd te zijn in de intellectuele eigendom en die vaak gebruik maken van benamingen, afkortingen of emblemen die officieel ogen (vlag van de Europese Unie, afkortingen gelijkend op de acroniemen van bepaalde internationale intergouvernementele organisaties of ©), ondernemingen en particulieren benaderen om hen voor te stellen:
- hetzij hun octrooien, merken, tekeningen of modellen, of hun aanvragen voor octrooien, merken, tekeningen of modellen in te schrijven in niet-officiële registers en publicaties,
- hetzij zich in te schrijven voor rechtstitels om zogezegd een uitvinding, een merk, een tekening of een model te beschermen door het auteursrecht of “copyright”.
De Dienst voor de Intellectuele Eigendom wijst er op dat deze aanbiedingen geen enkel juridisch gevolg hebben ten aanzien van het intellectuele eigendomsrecht.
Het teken “©” voor “copyright”
De vermelding van het teken “©” voor “copyright” (Engelse vertaling van auteursrecht) is een facultatief (niet-wettelijk) en ontradend teken. Het wordt aangebracht om de aandacht te vestigen op het feit dat het auteursrecht kan worden opgeëist op de creatie waarop het vermeld is. Het teken © kan ook de identificatie van de auteur mogelijk maken en hem toelaten het vermoeden te genieten voorzien in artikel XI.170, lid 2 van het Wetboek van economisch recht, dat bepaalt: “tenzij het tegendeel is bewezen, wordt eenieder als auteur aangemerkt wiens naam of letterwoord waarmee hij te identificeren is als dusdanig op het werk wordt vermeld”. De vermelding van dit teken geeft auteurs van de creatie geenszins extra bescherming.
Het “Copyright” of het ©-teken vindt zijn oorsprong in de Verenigde Staten.
Vroeger eiste het Amerikaanse systeem dat bepaalde formaliteiten werden vervuld om auteursrechtelijke bescherming te kunnen genieten. Het ging om het zogenaamde systeem van “copyright”. Dit was een systeem van verplichte registratie.
In 1986 hebben de Verenigde Staten echter de Conventie van Bern geratificeerd, die bepaalt dat het genot en de uitoefening van auteursrechten aan geen enkele formaliteit onderworpen kan zijn (artikel 5.2). De Verenigde Staten hebben zich moeten schikken naar deze eis en hebben zodoende de voorafgaande registratie als beschermingsvoorwaarde van het auteursrecht afgeschaft.
Schijnfacturen
Aangezien registers van octrooien, merken en tekeningen of modellen publiek zijn, maken sommige dienstverleners gebruik van de gegevens die deze bevatten om ongevraagde berichten en zelfs schijnfacturen naar houders van rechten te sturen, met het oog op de publicatie, registratie of inschrijving in beroepengidsen. Voor deze diensten worden soms exorbitante bedragen gevraagd, terwijl ze niets te maken hebben met officiële diensten voor registratie van octrooien, merken, tekeningen of modellen, die door wettelijk gemachtigde overheidsinstanties worden verstrekt.
De Dienst voor de Intellectuele Eigendom benadrukt dat deze praktijken in sommige gevallen als misleidend of onrechtmatig kunnen worden bestempeld en daden kunnen vormen die in strijd zijn met de eerlijke handelsgebruiken. De Dienst adviseert om de grootste voorzichtigheid aan de dag te leggen alvorens enig document van deze aard te ondertekenen.
Indien u dergelijke brieven of facturen ontvangt, kijk dan zorgvuldig de inhoud van het aanbod na, meer bepaald de financiële voorwaarden en ook waar dit aanbod vandaan komt. U vindt bovendien voorbeelden van dergelijke aanbiedingen en aanbevelingen, en hoe u die het beste controleert, op de website van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom en op de website van het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie.
Hieronder vindt u, ter illustratie, een link naar een arrest van 14 januari 2005 van het hof van beroep van Brussel, negende kamer, dat dit soort van aanbiedingen veroordeelt.
R.G. 2003/AR/2192 et 2003/AR/2356 (PDF, 700.39 KB)
Wenst u meer informatie over dit onderwerp? Contacteer de Dienst op het telefoonnummer +32 2 277 52 88.
Bevoegde officiële instanties
Belgische octrooien
De publicatie en inschrijving van Belgische of Europese octrooiaanvragen en Belgische of Europese octrooien kunnen enkel wettelijke gevolgen hebben wanneer ze gebeuren via:
- de Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom; en
- het Europees Octrooibureau.
Europese octrooien
Bovendien heeft de inschrijving van de Europese octrooien en de Europese octrooiaanvragen in het Europese octrooiregister ambtshalve plaats in toepassing van het Europees octrooiverdrag.
Benelux-merken, -tekeningen en -modellen
Het indienen, registreren en vernieuwen van Benelux-merken, -tekeningen of -modellen kan enkel wettige gevolgen hebben, wanneer deze gebeuren via respectievelijk de Belgische Dienst voor de Intellectuele Eigendom en het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom.
Auteursrecht
De auteursrechtelijke bescherming van een werk wordt verworven zonder formaliteiten, zodra twee wettelijke voorwaarden worden vervuld:
- De eerste voorwaarde is de vormgeving, de materialisatie van de creatie, met het oog op de mededeling ervan. Een idee kan immers niet als dusdanig worden beschermd. Een idee behoort tot het publiek domein.
- De tweede voorwaarde berust op het originele karakter van de creatie, wat wil zeggen dat de creatie een voortbrengsel moet zijn “met een eigen, oorspronkelijk karakter dat de persoonlijke stempel van de auteur draagt” (C.J. Benelux, 22 mei 1987, R.C.J.B., 1988, p. 568. Zie ook Cass., 27 april 1989, Pas., 1989, blz. 908.).
Industriële eigendomsrechten in het algemeen
In het algemeen kunnen de industriële eigendomsrechten (octrooien, merken, tekeningen of modellen) enkel worden verworven na indiening of registratie bij de nationale of internationale instanties, die daartoe gemachtigd zijn door een juridisch instrument dat kracht van wet heeft of door een verdrag. Deze instanties zijn met name:
