Europees octrooi met eenheidswerking

Wat is een Europees octrooi met eenheidswerking?

Het Europees octrooi met eenheidswerking is geen vervanging van de “klassieke” Europese octrooien of van de nationale octrooien. Het vormt een aanvulling op die beschermingssystemen.

Een Europees octrooi met eenheidswerking is een Europees octrooi dat werd verleend door het Europees Octrooibureau (EOB), in overeenstemming met de regels en procedures ingevoerd door het Verdrag inzake de verlening van Europese octrooien (Europees Octrooiverdrag, EOV), en waaraan eenheidswerking wordt toegekend, na de verlening, voor het grondgebied van de deelnemende lidstaten indien de octrooihouder daarom vraagt.

Gezien de uniforme aard is de eenheidsbescherming alleen mogelijk indien het Europees octrooi voldoet aan twee voorwaarden: enerzijds moet het verleend zijn in alle lidstaten die deelnemen aan de nauwere samenwerking op het gebied van de eenheidsoctrooibescherming en anderzijds moet het octrooi in elk van die lidstaten met dezelfde conclusies zijn verleend. Als wordt voldaan aan de voorwaarden om de eenheidswerking toe te kennen, registreert het EOB de eenheidswerking voor het desbetreffende Europese octrooi. Het octrooi garandeert dan een uniforme bescherming en heeft in alle deelnemende lidstaten identieke gevolgen. Het kan enkel worden beperkt, overgedragen, herroepen of vervallen ten aanzien van alle lidstaten die deelnemen aan de nauwere samenwerking. Het kan het voorwerp uitmaken van een licentieovereenkomst voor het geheel of een deel van het grondgebied van de deelnemende lidstaten.

Het Europees octrooi met eenheidswerking wordt beheerd door het EOB, dat belast is met de uitvoering van verschillende administratieve taken: het beheer van de verzoeken om eenheidswerking, het bijhouden van het register van eenheidsbescherming, het innen van de instandhoudingstaksen, de registratie van licenties van rechtswege, de publicatie van vertalingen, het beheer van de compensatieregeling voor de vertaalkosten enz.

Een Leidraad over het eenheidsoctrooi (in het Engels, Frans en Duits) is beschikbaar op de website van het EOB. Het Europees Octrooibureau stelt ook een voortdurend bijgewerkt dashboard voor eenheidsoctrooibescherming ter beschikking, dat allerlei informatie geeft over de verschillende aspecten van het eenheidsoctrooi.

Wat is de reikwijdte van de toegekende bescherming?

Een Europees octrooi met eenheidswerking heeft alleen eenheidswerking in de deelnemende lidstaten waar het eengemaakt octrooigerecht een exclusieve bevoegdheid heeft voor de Europese octrooien met eenheidswerking op de registratiedatum van de eenheidswerking door het EOB. Dat betekent dat, ook al nemen er op dit moment 25 lidstaten van de Europese Unie deel aan het eenheidssysteem, een octrooi waarvoor de eenheidswerking wordt ingeschreven vanaf het begin niet geldig zal zijn op de 25 desbetreffende grondgebieden aangezien sommige lidstaten de Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht nog niet hebben bekrachtigd. Om te weten welke lidstaten de Overeenkomst hebben bekrachtigd kunt u de website van de Raad van de Europese Unie raadplegen.

De territoriale dekking van een specifiek Europees octrooi met eenheidswerking zal dezelfde blijven tijdens de volledige levensduur van dit octrooi en zal niet worden uitgebreid naar andere lidstaten die de Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht bekrachtigen na de inschrijving van de eenheidswerking door het EOB. Er zullen dus meerdere “generaties” van het Europees octrooi met eenheidswerking bestaan gelet op het verloop van de bekrachtigingen van de Overeenkomst. Het register van eenheidsbescherming moet dus worden geraadpleegd om de exacte territoriale draagwijdte te kennen van een specifiek Europees octrooi met eenheidswerking.

De eenheidsbescherming kan worden gecombineerd met die van het “klassiek” Europees octrooi: het is bijvoorbeeld mogelijk om een Europees octrooi met eenheidswerking te verkrijgen en om het Europees octrooi ook te laten valideren in de lidstaten die partij zijn bij het EOV waarvan het grondgebied niet wordt gedekt door het eenheidssysteem, ofwel omdat ze geen lid zijn van de Europese Unie, ofwel omdat het gaat om lidstaten van de Europese Unie die niet deelnemen aan de nauwere samenwerking op het gebied van de eenheidsoctrooibescherming, ofwel omdat die lidstaten van de Europese Unie deelnemen aan de nauwere samenwerking maar de Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht nog niet hebben bekrachtigd of zich er nog niet bij hebben aangesloten.

Wat houdt de eenheidsbescherming in?

Het Europees octrooi met eenheidswerking stelt de octrooihouder in staat op het grondgebied van de lidstaten die deelnemen aan de nauwere samenwerking, de volgende handelingen te verbieden:

• Directe inbreuk (Artikel 25 van de Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht):
  • geoctrooieerd product:
    • het vervaardigen, aanbieden, in de handel brengen of gebruiken van een product waarop het octrooi betrekking heeft
    • het met dat doel invoeren of in voorraad hebben van het product 
  • geoctrooieerde werkwijze:
    • het toepassen van de werkwijze waarop het octrooi betrekking heeft
    • het aanbieden van die werkwijze voor toepassing, indien de derde weet of behoorde te weten dat toepassing van de werkwijze zonder toestemming van de octrooihouder verboden is
  • product dat is vervaardigd volgens een geoctrooieerde werkwijze:
    • het aanbieden, in de handel brengen of gebruiken van een product dat rechtstreeks is vervaardigd volgens een werkwijze waarop het octrooi betrekking heeft
    • het met dat doel invoeren of in voorraad hebben van een product dat rechtstreeks is vervaardigd volgens een werkwijze waarop het octrooi betrekking heeft.
• Indirecte inbreuk (Artikel 26 van de Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht):
  • aanbieden van middelen:
    • aanbieden of leveren, op het grondgebied van de overeenkomstsluitende lidstaten waar het octrooi uitwerking heeft, aan een andere persoon dan degene die gerechtigd is de geoctrooieerde uitvinding toe te passen, van middelen die een wezenlijk bestanddeel van de uitvinding betreffen, voor de toepassing van die uitvinding op dat grondgebied, indien de derde weet of behoorde te weten dat deze middelen voor die toepassing geschikt en bestemd zijn.

Bepaalde handelingen worden niet beschouwd als inbreuken (Artikel 27 van de Overeenkomst betreffende een eengemaakt octrooigerecht):

De voordelen van de eenheidsbescherming

Het Europees octrooi met eenheidswerking biedt de gebruikers een nieuwe economische mogelijkheid tot bescherming door een octrooi. Het vormt een alternatief voor het Europees octrooi zonder eenheidswerking (hierna het “klassiek” Europees octrooi genoemd) dat afzonderlijk moet worden gevalideerd en in stand gehouden in elk land waar de octrooihouder bescherming van zijn uitvinding wenst te verkrijgen.

Het verzoek om eenheidswerking is gratis: er hoeft geen enkele indieningstaks, onderzoekstaks of inschrijvingstaks betaald te worden bij het EOB.

Het voordeel van dit Europees octrooi met eenheidswerking bestaat ook in de vereenvoudiging van de administratieve stappen voor het verkrijgen en in stand houden van de bescherming: de octrooihouder dient één aanvraag in bij het EOB, dat dienst doet als enige loket en op gecentraliseerde wijze de eenheidsbescherming en de betaling van de bijbehorende taksen beheert. De formaliteiten en daaraan verbonden kosten zijn aanzienlijk lichter in vergelijking met het huidige, gefragmenteerde systeem van Europese octrooien, waarbij verschillende jaartaksen moeten worden betaald bij de nationale octrooidiensten, die allemaal andere administratieve praktijken hanteren.

De vereenvoudiging betreft ook de octrooi-informatie. Het register van eenheidsbescherming stelt de gebruikers in staat om op een gecentraliseerde manier informatie te verzamelen over de juridische situatie wat betreft de overdracht van eenheidsoctrooien en van licenties. Het draagt zo bij tot het creëren van een doeltreffende markt voor de overdracht van technologie in de deelnemende lidstaten.

Tot slot is het Europees octrooi met eenheidswerking onderworpen aan de exclusieve bevoegdheid van het eengemaakt octrooigerecht (Unified Patent Court, UPC), dat een uniform en gespecialiseerd kader biedt voor octrooigeschillen op Europese schaal. Ook hier gaat het om een belangrijke vereenvoudiging. Op dit moment hebben de nationale jurisdicties de exclusieve bevoegdheid om uitspraken te doen over octrooigeschillen. Het is dus soms nodig om parallelle vorderingen in te stellen in verschillende lidstaten en de genomen beslissingen zijn alleen geldig op het grondgebied van de lidstaat waar de jurisdictie gevestigd is. De implementatie van de octrooibescherming kan dus duur en ingewikkeld blijken te zijn, met bovendien een risico op verschillen tussen de beslissingen genomen op nationaal niveau.

Ontdek de voordelen van de eenheidsbescherming op video.

Hoe kan een octrooi met eenheidswerking worden verkregen?

Het systeem van het Europees octrooi met eenheidswerking brengt geen wijziging aan aan de procedure voor de aanvraag van een Europees octrooi, het onderzoek van de octrooiaanvragen door het EOB of de formaliteiten voor de verlening door het EOB. Het verschil situeert zich enkel na de verlening van het octrooi.

De fase voorafgaand aan de verlening van het octrooi is dus deze die van toepassing is op de ‘klassieke’ Europese octrooien: de aanvrager dient een aanvraag voor een Europees octrooi in bij het EOB om een Europees octrooi te verkrijgen voor een deel of voor alle lidstaten die partij zijn bij het EOV. Het EOB onderzoekt die aanvraag in overeenstemming met het EOV en verleent een Europees octrooi indien de aanvraag voldoet aan alle inhoudelijke en formele voorschriften betreffende de octrooieerbaarheid.

Na de verlening van een Europees octrooi kan een afzonderlijke procedure worden opgestart bij het EOB om een eenheidsoctrooi te verkrijgen. De houder van het Europees octrooi moet, ten laatste een maand na de publicatie van de verlening van het Europees octrooi in het Europees Octrooiblad, een aanvraag tot eenheidswerking indienen, vergezeld van de gepaste vertaling tijdens de overgangsperiode. De Europese octrooien worden nog steeds verleend in het Engels, het Frans of het Duits.

Het moet worden benadrukt dat de toekenning van de eenheidswerking een actie vereist van de houder van het Europese octrooi, die een formele aanvraag moet indienen bij het EOB om de toegekende eenheidswerking te verkrijgen. In het geval van meerdere octrooihouders moet het verzoek om eenheidswerking worden ingediend door de tussenpersoon van de gemeenschappelijke vertegenwoordiger bedoeld in regel 151 van het EOV.