Wanneer een werk door het auteursrecht wordt beschermd, is het niet toegestaan om:
- reproducties van het werk te maken, ook niet gedeeltelijk;
- het werk te wijzigen of fragmenten ervan in een ander werk te verwerken;
- het werk te verspreiden of aan het publiek mee te delen, zoals:
- kopieën verspreiden, zelfs wanneer dit gratis gebeurt;
- muziek laten horen of een film laten zien in het openbaar;
- een werk op het internet plaatsen;
- een toneelstuk vertolken in het openbaar;
- playbacken in het openbaar;
- muziek spelen in karaokevorm;
- een werk verhuren.
Die handelingen (het gaat hier slechts om een onvolledige lijst van voorbeelden) mag men niet stellen zonder voorafgaande toestemming van de houders van het auteursrecht en de naburige rechten.
Wat het auteursrecht niet verbiedt
Het auteursrecht verhindert in het algemeen niet dat werken voor privédoeleinden worden gebruikt. Het gaat om handelingen als:
- een werk gebruiken binnen de familiekring;
- een werk kopiëren voor privédoeleinden;
- een werk dat publiekelijk is tentoongesteld voor privégebruik fotograferen;
- een boek, cd, dvd of stripalbum aan een vriend uitlenen;
- een werk (en dus geen kopie) doorverkopen.
Ten slotte zijn er omstandigheden waarin bepaalde gebruiken van werken ook buiten de privésfeer zijn toegestaan, bijvoorbeeld in het onderwijs, voor mensen met een handicap, voor bibliotheken, enz. Dat zijn de uitzonderingen op het auteursrecht.
Het auteursrecht beschermt geen ideeën
Hoewel men een werk niet zonder toestemming mag kopiëren, is het wel steeds toegelaten om het idee dat aan de basis van een werk ligt over te nemen.