Table of Contents
Licentie of overdracht
Wat is een licentie? Wat is een overdracht?
Software wordt onder bepaalde voorwaarden beschermd door het auteursrecht. Om een computerprogramma te mogen gebruiken, moet u dan ook beschikken over een licentie of een overdracht van rechten. De licentie is met andere woorden de toelating om de software te gebruiken. In het geval van een overdracht van rechten, beschikken de auteurs van de software niet langer over de overgedragen rechten.
Vaak steekt de licentie in de doos waarin de software wordt verkocht. Koopt u de software online, dan verschijnt de licentie vaak in een venster dat zich opent voordat de installatie kan worden opgestart. De gebruiker moet zijn toestemming geven door het aanvaardingsvakje aan te vinken.
In de licentie worden de gebruiksvoorwaarden van een computerprogramma gepreciseerd.
U vindt er over het algemeen:
- een opsomming van de gebruiksrechten die aan de gebruiker worden verleend: wat deze mag doen met de software (bv. de software gebruiken, de software installeren op een of meerdere computers, updates verkrijgen gedurende een welbepaalde tijd, enz.);
- een opsomming van de gebruiksbeperkingen (bv. een verbod om kopieën te maken van de software en die te verspreiden);
- de voorwaarden voor het toegestane gebruik (bv. de prijs, een verbod om de software te wijzigen);
- een eventuele garantie;
- enz.
Let wel, het is niet omdat de licentie bepaalde handelingen niet expliciet verbiedt, dat de gebruiker de toestemming krijgt om de software te kopiëren. (Zo kan het gebeuren dat in de licentie niet wordt vermeld dat het verboden is om reproducties van de software te maken.) Het is in feite net andersom: wat niet uitdrukkelijk is toegestaan in de licentie, is verboden!
Als er geen licentie is
Als er geen licentie wordt meegeleverd met de software, betekent dit dan dat de gebruiker er om het even wat mee kan doen?
Nee, integendeel! Indien op geen enkele wijze wordt vermeld wat u met het programma kunt doen, betekent dat eigenlijk dat u er niets mee mag doen; u mag het zelfs niet gebruiken.
Wat mag ik doen met een licentie?
Over het algemeen zijn de licenties bij software voor het grote publiek vrij restrictief en verlenen ze slechts de hieronder vermelde rechten. Wel zijn niet alle licenties gelijklopend en is het dus van belang om de tekst ervan aandachtig te lezen om een beeld te krijgen van de exacte reikwijdte van wat is toegestaan. In elk geval beschikt de gebruiker over bepaalde minimale rechten:
De software gebruiken
Een licentie geeft de licentiehouder het recht om het computerprogramma te gebruiken. Hij mag het computerprogramma dus installeren op zijn computer en het gebruiken voor de doeleinden waarvoor het bestemd is (tekstverwerking, rekenprogramma, beheer van e-mails, enz.).
Vaak legt een licentie ook gebruiksbeperkingen op. Zo kan bijvoorbeeld enkel toestemming gegeven zijn om het computerprogramma voor privédoeleinden te gebruiken.
Als hij dat kan, mag de gebruiker ook de fouten in een computerprogramma corrigeren (“debugging”) en kleine onderhoudshandelingen stellen, indien dit noodzakelijk is om het computerprogramma te gebruiken. Soms houdt de verkoper van de licentie op een computerprogramma zich evenwel het alleenrecht op onderhoudshandelingen voor en verbiedt hij de gebruiker dat zelf te doen.
Een reservekopie van de software maken
Indien bij de verkoop geen reservekopie wordt geleverd, dan heeft de gebruiker het recht om er zelf één enkele te maken.
De software weggeven of doorverkopen
Het auteursrecht verbiedt niet dat u een computerprogramma doorverkoopt of een gekocht exemplaar aan een derde geeft. Wel kan u dan geen kopie voor uzelf houden, noch op een computer, noch op een externe drager.
Wat mag ik niet doen?
De software kopiëren
Het is verboden om een computerprogramma te kopiëren wanneer die handeling niet uitdrukkelijk is toegestaan in de licentie. Dat verbod heeft betrekking op alle kopieën, los van hun drager (dvd, harde schijf, USB-stick, diskette, enz.).
Met uitzondering van open source software verbieden de auteurs van software doorgaans dat men die kopieert. Dit verklaart waarom een licentie vaak slechts geldig is voor één computer of waarom het aantal werkstations wordt gespecificeerd in de licentie. Voor de installatie van een programma op meerdere computers is immers vereist dat men er meerdere kopieën van maakt.
Wel mag u zonder toestemming - en indien het technisch mogelijk is - één enkele reservekopie maken.
De software verspreiden
Open source software uitgezonderd, staan licenties gewoonlijk niet toe om exemplaren van een programma te verspreiden, ook niet als dat gratis gebeurt. U mag dus geen kopieën van de software maken om die weg te geven of te verkopen, zelfs niet aan vrienden.
Uiteraard mag u de software ook niet op zo'n manier op het internet plaatsen, dat anderen die kunnen downloaden of gebruiken.
