Table of Contents
Handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK
Sinds 1 januari 2021 speelt de preferentiële oorsprong een belangrijke rol bij de goederenstroom tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Er is een handels- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en het VK afgesproken die de preferentiële oorsprongsregels vastlegt. Producten moeten aan die regels voldoen om in aanmerking te komen voor de preferentiële invoertarieven. Die regels leggen het productieproces vast waaraan moet worden voldaan opdat de goederen de preferentiële oorsprong EU of VK kunnen verkrijgen.
Hierdoor zijn bepaalde producten die voor de Brexit rechtenvrij verhandeld konden worden tussen beide landen, na de Brexit onderworpen aan invoertarieven (omdat niet aan de oorsprongsregels is voldaan).
Oorsprongsregels
De basisregel geldt dat een product steeds zijn oorsprong behoudt totdat het voldoende bewerkt of verwerkt is. Om dat te verduidelijken worden er binnen elk vrijhandelsakkoord oorsprongsregels vastgelegd in een oorsprongsprotocol. Dat protocol is niet altijd hetzelfde in elk vrijhandelsakkoord. Het is daarom perfect mogelijk dat een product preferentiële oorsprong heeft bij uitvoer naar het ene land, maar niet bij uitvoer naar een ander land.
Volledig verkregen goederen
Bepaalde producten zijn volledig verkregen in één partnerland (de Europese Unie wordt gezien als één douaneterritorium en dus als één partnerland). Ze kunnen bijna altijd preferentiële tarieven genieten onder een vrijhandelsakkoord.
Sinds 1 januari 2021 worden volledig verkregen goederen in het Verenigd Koninkrijk of in de Europese Unie gezien als van preferentiële oorsprong bij uitvoer naar de andere partij. Hierdoor kunnen die goederen profiteren van tariefpreferenties.
Voldoende verwerkte of bewerkte producten
Om de preferentiële oorsprong te verkrijgen, moeten producten die niet geheel en al verkregen zijn in de EU of het VK een voldoende ver- of bewerking ondergaan. De lijst met oorsprongsregels die voorschrijven voor elk product welke handelingen een voldoende ver- of bewerking zijn, zijn bijgevoegd als bijlage bij het akkoord.
Het onlineportaal Access2Markets van de Europese Commissie biedt een instrument aan, ROSA genaamd (Rules of Origin Self Assessment), dat bedrijven kan helpen de oorsprongsregels te begrijpen en toe te passen met zelfbeoordeling.
Ontoereikende productie
Het vrijhandelsakkoord afgesloten tussen het VK en de EU vermeldt een lijst met handelingen die gezien worden als ontoereikende verwerkingen, bewerkingen. Die handelingen kunnen er nooit voor zorgen dat een product beschouwd wordt als van preferentiële oorsprong.
Cumulatie
Tot slot bestaan er verschillende versoepelingen op de oorsprongsregels zoals hierboven beschreven, waarvan cumulatie een van de belangrijkste is. Bij cumulatie spreken verschillende partnerlanden af om een versoepeling van de oorsprongsregels toe te laten voor verwerkingen van materialen van oorsprong uit een van de partnerlanden. Daarbij moet er niet worden voldaan aan de regels van voldoende verwerking of bewerking, maar moet er wel meer dan ontoereikende handelingen plaatsvinden.
In het vrijhandelsakkoord zijn 2 soorten cumulatie opgenomen tussen het VK en de EU. De eerste, bilaterale cumulatie, stelt dat producten uit het VK (EU) gebruikt mogen worden in de productie in de EU (VK) alsof ze van oorsprong zijn uit de EU (VK). De tweede, volledige bilaterale cumulatie, stelt dat de productiefasen die reeds gebeurd zijn in het VK (EU) meegerekend mogen worden bij verdere verwerking in de EU (VK).
Voorbeeld
In het volgende voorbeeld verkrijgen in het Verenigd Koninkrijk vervaardigde overhemden de preferentiële oorsprong van het VK door de toepassing van bilaterale cumulatie.
In de overeenkomst tussen de EU en het VK voorziet de preferentiële oorsprongsregel voor stoffen in verschillende alternatieve regels die leiden tot een combinatie van bewerkingen, waaronder de combinatie van spinnen + weven.
In ons voorbeeld vervaardigt een Belgische ondernemer een stof van natuurlijke vezels uit China. In het verdere handelsverkeer met het Verenigd Koninkrijk is de vervaardigde stof van preferentiële EU-oorsprong omdat aan de oorsprongsregel is voldaan. Zowel het spinnen als het weven werden in de EU uitgevoerd.
De Belgische ondernemer voert de stof uit naar het VK en stelt een certificaat van oorsprong op waarin hij een preferentiële EU-oorsprong aangeeft. De stof kan in het Verenigd Koninkrijk worden ingevoerd met gebruik van het preferentieel tarief.
In het Verenigd Koninkrijk vervaardigt een bedrijf overhemden van de ingevoerde stoffen. In de overeenkomst tussen de EU en het VK voorziet de preferentiële oorsprongsregel voor overhemden ook in een combinatie van bewerkingen.
Een van die mogelijkheden is het weven en de confectie (met inbegrip van het snijden van de stoffen).
Volgens de bilaterale cumulatiebepaling mag een onderneming die materiaal gebruikt van oorsprong uit de andere partij (partnerland van de overeenkomst), dat materiaal als van oorsprong uit eigen land beschouwen. In dat geval hoeft dat materiaal niet te voldoen aan de oorsprongsregel die van toepassing is op het eindproduct. Het volstaat dat de ondernemer op het materiaal bewerkingen uitvoert die verder gaan dan de zogenaamde minimumbewerkingen (die nooit oorsprong verlenen).
In het voorbeeld voert de ondernemer in het Verenigd Koninkrijk niet alle door de regel voorgeschreven bewerkingen/operaties uit. Hij knipt alleen de stoffen en zorgt voor de confectie. Dat zijn geen minimale/ ontoereikende bewerkingen. Zo verkrijgen de overhemden gemakkelijker de preferentiële oorsprong VK en kunnen ze in de EU worden ingevoerd met het preferentieel tarief.
In het kader van de totale cumulatie wordt rekening gehouden met de bewerkingen verricht in de partnerlanden die aan de betrokken cumulatie deelnemen. In zekere zin kan het productieproces worden gespreid. Niet van oorsprong zijnde materialen kunnen worden gebruikt omdat de cumulatie van bewerkingen het product de oorsprong verleent.
In het volgende voorbeeld verkrijgen in het Verenigd Koninkrijk vervaardigde overhemden de preferentiële VK-oorsprong door de toepassing van volledige cumulatie op bilaterale basis.
Een Belgisch bedrijf vervaardigt stoffen uit Chinese garens. Op grond van de overeenkomst tussen de EU en het VK worden die stoffen als niet van oorsprong beschouwd. Doordat de producten alleen geweven zijn, krijgen ze geen preferentiële oorsprong en komen ze dus niet in aanmerking voor een tariefpreferentie bij invoer in het Verenigd Koninkrijk.
De invoerder in het Verenigd Koninkrijk moet relevante informatie krijgen over de stof die hij heeft ingevoerd. De Belgische ondernemer levert een leveranciersverklaring af, waarin hij onder meer verklaart dat hij de stof uit Chinese garens heeft vervaardigd.
De ondernemer in het Verenigd Koninkrijk versnijdt vervolgens de stof en maakt er hemden van.
Op grond van de volledige-cumulatiebepaling (op bilaterale basis) kan hij rekening houden met de in de EU verrichte bewerkingen (het weven). De door de oorsprongsregel voorgeschreven combinatie van bewerkingen (weven + confectioneren, met inbegrip van het snijden van stoffen) wordt op het grondgebied van beide partijen bij de overeenkomst verricht. In het VK geproduceerde overhemden kunnen dus worden beschouwd als zijnde van oorsprong uit het VK en in aanmerking komen voor het preferentieel tarief wanneer zij in de EU worden ingevoerd.
