Universele bankdienst

De digitalisering van bankdiensten gaat aan een sneltempo vooruit en wordt stilaan deel van onze consumptiegewoonten. Deze gedigitaliseerde bankdiensten zijn echter niet voor alle consumenten toegankelijk. De meest kwetsbare consumenten, die niet over de juiste apparatuur of over de geschikte drager beschikken, of onvoldoende kennis op dat gebied hebben, kunnen immers moeilijkheden ondervinden bij het beheren van hun geld.

De banksector en de regering zijn zich hiervan bewust, en ondertekenden een charter (PDF, 1.08 MB) waarin de principes en modaliteiten van een universele bankdienst worden gedefinieerd

Waaruit bestaat de universele bankdienst?

Een “universele bankdienst” is een betaalrekening in euro die deel uitmaakt van een pakket, bestemd voor elke (meerderjarige) consument in de zin van artikel I.1, 2° van het Wetboek van economisch recht.

Concreet betekent dit dat u met de universele bankdienst betalingen kunt verrichten en uw geld kunt beheren, zelfs als u moeite hebt met digitale kanalen. 

Waarop hebt u recht met de universele bankdienst?

De universele bankdienst geeft u toegang tot een minimaal dienstenaanbod, dat is inbegrepen in een “pakket”. U geniet van volgende diensten:

• minstens 60 manuele verrichtingen per jaar
• een debetkaart
• minstens 24 geldafhalingen in euro per jaar aan het automatisch loket van de bank
• afdrukken van rekeningafschriften in de bankeigen automaten in het kantoor, maandelijkse afhalingen van uittreksels aan het loket (indien de bank dat aanbiedt) of maandelijkse verzending ervan op uw verzoek
• de mogelijkheid van gratis domiciliëring, bij het bankkantoor, van facturen (energie, water, telecom...) en de mogelijkheid om gratis doorlopende betalingsopdrachten (bv. huur) in te stellen.

Banken kunnen ook opteren om dat minimumaanbod aan te vullen met extra diensten.

Wie heeft recht op de universele bankdienst?

Elke (meerderjarige) consument kan een universele bankdienst aanvragen.

Hebt u, om welke reden dan ook, geen toegang tot de online diensten die door banken worden aangeboden, dan kunt u vragen om gebruik te maken van die universele bankdienst.

Wie verleent de universele bankdienst?

Sinds 1 januari 2024 wordt de universele bankdienst aangeboden door twaalf banken:

• Argenta
• Axa
• Belfius
• Beobank
• BNP Paribas Fortis
• CBC banque
• KBC Bank
• CPH
• Crelan
• ING
• KBC Brussels
• VDK

Hoe vraagt u de universele bankdienst aan?

Wend u tot een bank uit bovenstaande lijst. Noteer dat wanneer u nog andere zichtrekeningen hebt bij andere banken, u uw aanvraag nog steeds kunt indienen bij een van deze banken die in deze lijst zijn opgenomen. 

Voor meer informatie over de procedures gaat uw naar uw bankkantoor of naar de website van uw bank. 

Er zijn geen voorwaarden verbonden aan de toegang tot de universele bankdienst. De bank hoeft dus niet te controleren of u recht hebt op die dienst. Dat is een standaardprocedure voor het openen van een bankrekening, toegesneden op de behoeften van niet-digitale consumenten.

Hoeveel kost de universele bankdienst?

De universele bankdienst wordt aangeboden aan een maximumtarief van 60 euro per jaar, dus 5 euro per maand, gedurende de looptijd van het charter, tot 30 juni 2024. Dat tarief kan met maximaal 6 euro per jaar stijgen tijdens deze looptijd, maar mag nooit het maximumtarief van 60 euro per jaar overschrijden.

Het eenheidstarief voor een bijkomende manuele verrichting mag niet meer dan 1 euro bedragen.

Indien u rekeningafschriften per post wenst te ontvangen, één keer per maand, zal de bank u kosten aanrekenen volgens een van de volgende drie formules:

• Maximaal forfaitair tarief van 5 euro per jaar + verzendkosten.
• Maandelijkse abonnementskosten aan het maximumtarief van 2,5 euro, inclusief verzendkosten.
• Maximale kosten van 1 euro per enveloppe+ verzendkosten.

Banken die de universele bankdienst aanbieden, maken de precieze inhoud van de aangeboden diensten en de tarieven bekend op hun website en in de kantoren via informatiedocumenten over de kosten.

Raadpleeg de lijst van tarieven van de universele bankdienst van elke bank.

Wat is het verschil tussen de universele bankdienst en de basisbankdienst?

Er zijn geen voorwaarden verbonden aan de toegang tot de universele bankdienst. Voor deze dienst is er geen beperking tot één enkele betaalrekening, noch een beperking van het op de rekeningen uitstaande bedrag. Bovendien kunnen er kredieten of andere diensten (zoals kredietkaarten) aan gekoppeld worden. Die dienst is bij uitstek geschikt voor niet-digitale consumenten.

De basisbankdienst is strikt bij wet geregeld. Het gaat om een daadwerkelijk recht op een betaalrekening voor consumenten, waarvan de toegang aan bepaalde voorwaarden is onderworpen. Een van die voorwaarden is dat u geen zichtrekening bij een andere bank hebt en niet meer dan 6.000 euro in totaal op uw rekeningen hebt staan. De zichtrekening die toegekend werd onder de basisbankdienst kan niet in het rood gaan. Die dienst is voornamelijk bedoeld voor personen voor wie het onmogelijk is om bij een bank een zichtrekening aan te houden.

Raadpleeg de pagina Basisbankdienst voor verdere toelichtingen.

Wenst u een probleem te melden of een klacht in te dienen?

Meld uw probleem of dien uw klacht in bij het contactpunt van de Algemene Directie Economische Inspectie.

U moet uw klacht ook indienen bij de bemiddelingsdienst van de kredietinstelling in kwestie. Indien er geen oplossing werd bereikt binnen een redelijke termijn, kunt u een beroep doen op de Ombudsdienst voor financiële diensten. Die behandelt de klacht met voorrang en brengt in geval van een geschil een advies uit dat bindend is voor de kredietinstelling. U kunt de Bemiddelingsdienst contacteren op het volgende adres:

Ombudsdienst voor financiële diensten
North Gate II
Koning Albert II-laan 8 bus 2
1000 Brussel
Tel. : +32 2 545 77 70
Fax : +32 2 545 77 79
E-mail: ombudsman@ombudsfin.be