De Europese Unie (EU) wil haar verbruik van primaire energie tegen 2020 met 20 % verminderen en heeft om dat doel te bereiken richtlijn 2012/27/EG uitgevaardigd met betrekking tot energie-efficiëntie.
In toepassing van de richtlijn inzake energie-efficiëntie heeft België:
- in 2013 als indicatieve nationale doelstelling inzake energie-efficiëntie een vermindering van het energieverbruik met 18 % vastgelegd (volgens de basismodellering Primes 2007) (art. 3);
- maatregelen genomen om de efficiëntie van het energieverbruik te vergroten in verschillende gebieden: gebouwen, de aankoop van goederen en diensten, het eindgebruik van energie, opname van het verbruik en facturatie ...
Ter herinnering: in België zijn de bevoegdheden inzake energie verdeeld over de federale staat en de gewesten. Het overleg tussen de verschillende overheden gebeurt in de overleggroep ENOVER (CONCERE in het Frans), waarbinnen de werkgroep ENOVER Energie-efficiëntie actief is. De doelstelling van die werkgroep is het vastleggen van een Belgisch standpunt inzake de Europese en internationale energie-efficiëntie, dat in overeenstemming is met de gewestelijke en federale overheden.
Maatregelen inzake energiebesparing op federaal niveau
Renovatie van openbare gebouwen (artikel 5 EED)
De Regie der Gebouwen heeft alternatieve maatregelen genomen om jaarlijks een energiebesparing te realiseren die equivalent is aan de 3 % renovatieverplichting. Door te kiezen voor een alternatieve aanpak heeft de federale overheid verschillende instrumenten ter beschikking gesteld (combinatie van investeringen, rationaliseringen en gedragswijzigingen). Zo zijn verschillende federale actoren betrokken bij de uitvoering: de Regie der Gebouwen en de gebruikers van de federale overheidsgebouwen die met name verenigd zijn in het EMAS-netwerk.
Duurzame aankopen door federale openbare instanties (artikel 6 EED)
Het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling is de motor achter het beleid voor duurzame ontwikkeling in België. Het stelt om de 5 jaar een Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling op, waarin de te ondernemen acties en maatregelen op federaal niveau vervat zitten om te voldoen aan de internationale en Europese verplichtingen en de doelstellingen van de federale langetermijnvisie voor duurzame ontwikkeling. Ook werkt het een "gids voor duurzame aankopen" uit, die aanwijzingen geeft over het opnemen van duurzaamheidscriteria in de specificaties van de regering in het kader van de wetgeving op de overheidsopdrachten.
De regering moedigt energiebesparende investeringen aan
Belastingvermindering (federale fiscale maatregelen) voor energiebesparende investeringen door:
Een maatregel van de FOD Financiën in samenwerking met de gewestelijke ministers en de federale minister die energie onder hun bevoegdheden hebben.
Energie-efficiëntiepotentieel van gas- en elektriciteitsinfrastructuur (artikel 15)
Ieder jaar stelt de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas een verslag op, dat ze voorlegt aan de Europese Commissie. Ze analyseert en evalueert daarin het energie-efficiëntiepotentieel van de gas- en elektriciteitsinfrastructuur, en in het bijzonder de transmissie, de distributie, het beheer van de netbelasting en de interoperabiliteit evenals de aansluiting op installaties voor energieopwekking.
Energiediensten (artikel 18 EED)
Een energiedienst is het fysieke voordeel, het nut of het goed dat het resultaat is van een combinatie van een energie met een energie-efficiënte technologie of een actie die zowel exploitatie, onderhoud en controle nodig voor de levering van de dienst kan omvatten. Die dienst wordt geleverd op basis van een overeenkomst en waarvan is aangetoond dat het in normale omstandigheden leidt tot
- een controleerbare en meetbare of een in te schatten verbetering van de energie-efficiëntie
- of van besparingen op primaire energie.
Energy Service Companies (ESCO's) zijn ondernemingen die energiediensten leveren. De opdracht van een ESCO is het onderzoeken en uitvoeren van energiebesparingsprojecten in ondernemingen. Ze financiert die investering zelf. Dankzij die investering daalt het energieverbruik en daardoor ook de energiefactuur. Vervolgens betaalt de onderneming haar nieuwe installatie met een deel van die besparingen. Wanneer de installatie betaald is, wordt de onderneming volledig eigenaar van de installatie en geniet zij verder van de energiebesparing en van de gedaalde energiefactuur.
Bij het afsluiten van een energieprestatiecontract (EPC) worden die energiebesparingen gepreciseerd.
Voor meer informatie over de Belgische ESCO-markt en haar werkzaamheden kunt u terecht op de website van de Belgian ESCO Association (Belesco).
Lijst van de aanbieders van energiediensten (PDF, 73.54 KB)
Project in het kader van de financiële ondersteuning
Belfius stelt als staatsbank het programma "Smart Cities and Sustainable Developments" voor, in samenwerking met de Europese Investeringsbank. Het project laat zien hoe steden en gemeenten kunnen ontwikkelen tot “smart cities” en hoe de slimme en duurzame projecten gefinancierd kunnen worden.
Maatregelen van energiebesparing op gewestelijk niveau
Voor de maatregelen van energiebesparing van de gewesten raadpleegt u de websites van:
- Vlaamse Gewest: www.energiesparen.be
- Brussels Hoofdstedelijk Gewest: www.environnement.brussels
- Waalse Gewest: energie.wallonie.be
Statistieken over energie-efficiëntie
De Algemene Directie Energie van de FOD Economie neemt deel aan het Europees project Odyssee-Mure, dat gewijd is aan de ontwikkeling en de verspreiding van energie-indicatoren.
Het project wil voor de lidstaten van de EU en Noorwegen een volledige follow-up leveren van de tendensen voor energieverbruik en energie-efficiëntie, en een evaluatie van de beleidsmaatregelen van energie-efficiëntie per sector.
De energie-indicatoren voor België zijn te vinden op de website van Odyssee-Mure.
De indicatoren inzake duurzame ontwikkeling zijn te vinden op de website van het Federaal Planbureau.
