Ministeriële erkenning als bevoegde instantie Consumenten

Verenigingen ter verdediging van consumentenbelangen die collectieve acties willen instellen, hetzij tot staking hetzij tot herstel, kunnen de minister van Economie om erkenning vragen. Met die erkenning worden de verenigingen erkend als bevoegde instanties Consumenten.

Wat zijn de voorwaarden voor het verkrijgen van een erkenning?

Om erkend te worden als een bevoegde instantie , moeten verenigingen ter verdediging van de consumentenbelangen voldoen aan de volgende voorwaarden, zoals vermeld in artikel XVII.1, §1 van het Wetboek van Economisch Recht (WER):

1.  de rechtspersoon moet opgericht zijn naar Belgisch recht en kunnen aantonen dat hij vóór zijn verzoek tot erkenning twaalf maanden daadwerkelijk openbaar actief geweest is op het gebied van de bescherming van consumentenbelangen;
2. uit zijn statutair doel moet blijken dat hij een rechtmatig belang heeft bij de bescherming van consumentenbelangen, conform de bepalingen vermeld in artikel XVII.37 van het Wetboek van economisch recht;
3. hij mag geen winstoogmerk hebben;
4. hij is niet verwikkeld in een insolventieprocedure en is niet insolvent verklaard;
5. hij moet onafhankelijk zijn en niet beïnvloed worden door personen die geen consumenten zijn, met name ondernemingen, die een economisch belang hebben bij het instellen van een collectieve vordering, onder meer in geval van financiering door derden. Daartoe beschikt hij over procedures die dergelijke beïnvloeding voorkomen en die belangenconflicten tussen zijn eigen belangen, die van zijn financiers en de consumentenbelangen voorkomen; en
6. hij maakt in duidelijke en begrijpelijke taal openbaar, via passende middelen, in het bijzonder op zijn website,
   • informatie waaruit blijkt dat hij voldoet aan de onder 1° tot 5° genoemde criteria, alsmede;
   • informatie over zijn financieringsbronnen in het algemeen, zijn organisatie-, bestuurs- en lidmaatschapsstructuur, zijn statutair doel en zijn activiteiten.

Welke bewijzen moeten geleverd worden bij de aanvraag tot erkenning?

Om aan te tonen dat ze aan de voorwaarden voldoen, leggen de verenigingen voor consumentenbescherming relevante bewijsstukken over om hun verzoek om erkenning te staven, waaronder ten minste:

• hun maatschappelijke benaming en contactgegevens, waaronder het ondernemingsnummer;
• een kopie van het meest recente activiteitenverslag, waaruit blijkt dat de werkelijke activiteit van de verenigingen overeenstemmen met hun maatschappelijk doel en dat ze niet op duurzame wijze een economisch doel nastreven;
• een kopie van de meest recente versie van hun statuten (tenzij deze te vinden zijn via de Kruispuntbank van Ondernemingen);
• een kopie van hun laatste jaarrekening waaruit blijkt dat ze solvabel zijn en hoe ze worden gefinancierd;
• een gemotiveerd verzoekschrift waarbij de nadruk wordt gelegd op hun belang om erkend te worden in verband met de verdediging van consumentenbelangen en de bepalingen opgesomd in artikel XVII.37 WER waarvoor een collectieve rechtsvordering mogelijk is;
• enz.

Hoe de aanvraag tot erkenning indienen?

De erkenningsaanvragen, samen met de relevante documenten en een motivatie, kunnen naar de minister van Economie worden gestuurd:

• per post aan: FOD Economie, City Atrium
  Vooruitgangstraat 50, 1210 Brussel; of
• per e-mail naar: cons@economie.fgov.be.

Als aan de voorwaarden voldaan is, zal de minister de erkenning toekennen via een ministerieel besluit dat in het Belgisch Staatsblad wordt gepubliceerd.

Welke soort rechtsvordering tot herstel kunnen bevoegde instanties behandelen?

De erkenning als bevoegde Belgische instantie Consumenten laat toe om volgende verzoeken in te dienen: 

• verzoeken tot collectieve staking voor de Belgische rechtbanken;
• verzoeken tot collectief herstel voor de Belgische rechtbanken; 
• verzoeken tot collectieve staking voor de rechtbanken van andere lidstaten van de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte (grensoverschrijdende collectieve vordering);
• verzoeken tot collectief herstel voor de rechtbanken van andere lidstaten van de Europese Unie en de Europese Economische Ruimte (grensoverschrijdende collectieve vordering).