Garantieregels voor digitale inhoud en digitale diensten

Heeft u online een videospel gekocht of heeft u een abonnement op een video-op-aanvraag-platform? Heeft u een gebrek opgemerkt? U kunt gebruik maken van de wettelijke garantie.

Dezelfde garantieregels als die voor goederen zijn nu van toepassing op digitale inhoud en diensten. Door die verruiming van de conformiteitsgarantie worden de rechten van de consument verder versterkt.

Die garantieregels zijn opgenomen in Richtlijn 2019/770, betreffende bepaalde aspecten van overeenkomsten voor de levering van digitale inhoud en digitale diensten. De regels zijn van toepassing in alle Europese lidstaten en zijn in België omgezet in het Burgerlijk Wetboek (art. 1701/1 en volgende).

Deze nieuwe regels zijn van toepassing op de levering van digitale inhoud of digitale diensten die plaatsvindt vanaf 1 juni 2022, dus op overeenkomsten voor onbepaalde of bepaalde duur die waren gesloten vóór deze datum, met uitzondering van de artikelen 1701/16 en 1701/17 van het Burgerlijk Wetboek die enkel van toepassing zijn op overeenkomsten die na die datum worden gesloten. 

Wat valt er onder digitale inhoud en diensten?

De digitale inhoud omvat onder andere:

• computerprogramma's,
• applicaties,
• videobestanden,
• audiobestanden,
• muziekbestanden,
• digitale spellen,
• e-boeken,
• andere e-publicaties.

Digitale diensten omvatten:

• streamingdiensten voor films of muziek,
• cloudopslagdiensten (cloud computing),
•  sociale media.

Op welke digitale inhoud en diensten is de wettelijke garantie van toepassing?

Onder deze wettelijke garantie vallen:

• de digitale inhoud en digitale diensten waarvoor de consument een prijs betaalt;
• de digitale inhoud en digitale diensten geleverd in ruil voor persoonsgegevens;
• digitale inhoud geleverd op een materiële gegevensdrager (zoals dvd, cd, USB-sticks).

De goederen met digitale elementen (zoals een smartphone, computer, smart-tv, …) vallen wel nog altijd onder de wettelijke garantieregels voor goederen,ook wat betreft de digitale inhoud en digitale diensten die erin verwerkt zijn in of ermee onderling verbonden zijn.

Wat zijn de conformiteitsverplichtingen van de leverancier van digitale inhoud en diensten?

De leverancier is verplicht de consument digitale inhoud en diensten te bieden in overeenstemming met de contractvoorwaarden.

Een digitale inhoud of digitale dienst moet aan bepaalde conformiteitsvereisten voldoen, zoals het geval is voor goederen. Het gaat daarbij om zowel subjectieve (bepaald in de overeenkomst) als objectieve conformiteitsvereisten.

Een digitale inhoud of digitale dienst moet:

• wat betreft de beschrijving, hoeveelheid en kwaliteit, functionaliteit, compatibiliteit, interoperabiliteit en andere kenmerken, voldoen aan de overeenkomst;
• geschikt zijn voor elk bijzonder door de consument gewenst gebruik;
• worden geleverd samen met alle toebehoren, instructies, met inbegrip van installatie-instructies, en klantenservice, als vereist in de overeenkomst;
• van updates zijn voorzien als bepaald in de overeenkomst;
• geschikt zijn voor de doeleinden waarvoor digitale inhoud of digitale diensten van hetzelfde type gewoonlijk zouden worden gebruikt;
• beschikken over de hoeveelheid, kwaliteit en prestatiekenmerken, - onder meer met betrekking tot functionaliteit, compatibiliteit, toegankelijkheid, continuïteit en veiligheid - waarover digitale inhoud of digitale diensten van hetzelfde type gewoonlijk beschikken en die de consument gezien de aard van de digitale inhoud of digitale dienst redelijkerwijs mag verwachten, en rekening houdend met publieke mededelingen die zijn gedaan door of namens de handelaar of andere personen in eerdere schakels van de overeenkomstenketen, in het bijzonder in reclameboodschappen of op etikettering;
• in voorkomend geval, samen met andere toebehoren en instructies die de consument redelijkerwijs mag verwachten, worden geleverd;
• overeenstemmen met de proefversie of de preview van de digitale inhoud of digitale dienst die door de handelaar ter beschikking werd gesteld voordat de overeenkomst werd gesloten.

De handelaar zorgt ervoor:

• de consument te informeren over de updates, waaronder beveiligingsupdates, die nodig zijn om de conformiteit van de digitale inhoud en digitale dienst te behouden;
• de updates te leveren, gedurende de periode die de consument redelijkerwijs kan verwachten of gedurende de periode die de koopovereenkomst voorziet, waarbij er sprake kan zijn van een continue levering. De consument is dan wel zelf verantwoordelijk om die updates te installeren zoals aangegeven. Als dat niet gebeurt dan is de verkoper niet aansprakelijk voor conformiteitsgebreken die daardoor ontstaan.

Elk conformiteitsgebrek dat het gevolg is van de verkeerde integratie van de digitale inhoud of digitale dienst in de digitale omgeving van de consument wordt beschouwd als een conformiteitsgebrek van de digitale inhoud of digitale dienst. Dat geldt zowel voor integratie door de handelaar als door de consument op basis van foutieve instructies.

Wat is de garantietermijn voor digitale inhoud en diensten?

De garantietermijn geldt in principe 2 jaar vanaf de levering van digitale inhoud en diensten.

Die termijn geldt voor digitale inhoud en diensten die via één enkele leveringstransactie (of een reeks afzonderlijke leveringstransacties) zijn verworven, zoals downloadbare e-boeken, de aankoop van films online of het downloaden van muziekbestanden. De garantie kan echter in bepaalde gevallen worden uitgebreid, met name wanneer de overeenkomst voorziet in de continue levering van digitale inhoud en diensten gedurende een periode (bv. abonnement op streaming- of clouddiensten gedurende een bepaalde tijd van enkele maanden of jaren, lidmaatschap van een platform voor sociale media voor onbepaalde tijd).

Bewijslast in geval van een enkele leveringstransactie (of reeks van afzonderlijke leveringstransacties)

Gedurende het eerste jaar wordt het gebrek vermoed te hebben bestaan vanaf de levering van de digitale inhoud of de digitale dienst. Gedurende het eerste jaar, wordt het gebrek verondersteld; het is aan de handelaar om het bewijs te leveren dat het gebrek ontstaan is door een fout of bepaald gebruik van de consument. Na 1 jaar kan de handelaar de consument vragen om het bewijs te leveren dat het gebrek reeds bestond bij de levering.

Bewijslast in geval van continue levering gedurende een periode

De handelaar is aansprakelijk voor een conformiteitsgebrek dat zich voordoet of kenbaar wordt in de periode waarin de digitale inhoud of digitale dienst volgens de overeenkomst moet worden geleverd.

Tijdens de volledige duur van de overeenkomst rust de bewijslast over de conformiteit van de digitale inhoud of digitale dienst op de handelaar.

Opschorting en einde van de garantietermijn bij non-conformiteit

Zowel bij een eenmalige levering als bij een doorlopende levering van digitale inhoud en diensten gedurende een periode, wordt de garantie opgeschort gedurende de tijd die nodig is om de digitale inhoud of dienst conform te laten maken met de voorschriften, of in geval van onderhandelingen tussen de handelaar en de consument met het oog op een minnelijke schikking.

Na afloop van de garantietermijn is het stelsel van verborgen gebreken  van toepassing (art. 1641 en volgende van het Burgerlijke Wetboek).

Welke beroepsmogelijkheden heeft de consument bij een conformiteitsgebrek?

Eerst en vooral moet de digitale inhoud of digitale dienst uiteraard geleverd worden. Wanneer dat na een eerste aanmaning door de consument nog steeds niet het geval is, kan de consument de overeenkomst ontbinden.

Op het ogenblik dat een conformiteitsgebrek wordt vastgesteld, heeft de consument het recht om de digitale inhoud of digitale dienst conform te laten maken, tenzij dat onmogelijk is of voor de handelaar onevenredige kosten met zich meebrengt. Dat moet binnen een redelijke termijn na kennisgeving gebeuren, alsook kosteloos en zonder ernstige overlast.

Wanneer dat geen optie is, kan de consument:

• een prijsvermindering eisen: ze moet evenredig zijn aan de verminderde waarde van of de periode met niet-conforme levering van de digitale inhoud of digitale dienst;
• een ontbinding eisen van de overeenkomst: enkel indien het conformiteitsgebrek niet gering is.

Wat gebeurt er bij updates van digitale inhoud en digitale diensten?

Vaak ondergaan digitale inhoud of digitale diensten na sluiting van de overeenkomst nog wijzigingen (bepaalde updates of upgrades). Dat wordt nu strikt wettelijk omkaderd.

Wanneer in de overeenkomst is bepaald dat de digitale inhoud of digitale dienst gedurende een bepaalde periode aan de consument wordt geleverd of ter beschikking gesteld, mag de handelaar de digitale inhoud of digitale dienst niet meer wijzigen dan nodig is om de conformiteit van de digitale inhoud of digitale dienst te handhaven. De handelaar moet voldoen aan de volgende voorwaarden:

1. De overeenkomst staat dergelijke wijzigingen toe en geeft er een gegronde reden voor;
2. De update wordt aangebracht zonder extra kosten voor de consument;
3. De consument is op duidelijke en begrijpelijke wijze van de update in kennis gesteld;
4. Indien de update meer dan alleen geringe negatieve gevolgen heeft voor het gebruik van of de toegang tot de digitale inhoud of digitale dienst, moet de consument binnen een redelijke termijn van tevoren op een duurzame gegevensdrager in kennis gesteld worden van de kenmerken en het tijdstip van de wijziging. De consument heeft het recht om de overeenkomst te ontbinden of de mogelijkheid om de digitale inhoud of digitale dienst zonder wijziging te behouden.