Monitoring van de conjunctuur in België

De dienst Conjunctuur en Sectorale Ontwikkelingen voert regelmatig een follow-up van de conjunctuur uit om de recente evolutie van de economische bedrijvigheid in België te bekijken via kwalitatieve en kwantitatieve indicatoren (zoals enquêtes).

Naast een overzicht, dat de belangrijkste recente waarnemingen samenvat, bestaat deze monitoring uit drie delen:

1. Het eerste deel omvat de conjuncturele ontwikkelingen van de Belgische economie. Dat gebeurt via de analyse van recente statistieken over de voornaamste economische indicatoren zoals het bbp, de tewerkstelling en de inflatie. De gebruikte gegevens zijn afkomstig van Statbel, de Nationale Bank van België, het Instituut voor de Nationale Rekeningen (INR), Eurostat en de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA).

Wat valt op in het conjunctuurverloop van de Belgische economie in het vierde kwartaal van 2024, vergeleken met een jaar eerder?

• Het bbp van België groeide met 1,1 %, enkel gestut door de binnenlandse vraag (exclusief voorraden).
• Diensten zijn de drijvende kracht achter de economische groei in België.
• De productie in de verwerkende nijverheid daalde, maar groeide in de bouwsector.
• De ondernemersdynamiek in België verminderde:  een daling van het aantal opgestarte bedrijven, mee stopzettingen en een stijging van het aantal faillissementen .
• De werkloosheidsgraad voor jongeren onder de 25 jaar en het totale werkloosheidscijfer verslechterden, maar het werkgelegenheidscijfer steeg.
• De inflatie (Harmonised Index of Consumer Prices - HICP) versnelde in het vierde kwartaal van 2024. Dat kwam  vooral door een vertraging in de prijsstijging van diensten.

2. Het tweede deel biedt een overzicht van de handelsbetrekkingen, zowel voor de voornaamste uitvoerproducten als van de uitvoer- en invoerpartners, met dank aan de gegevens van het Instituut voor de Nationale Rekeningen en de Nationale Bank van België (INR/NBB). 

Dit deel leert ons, onder meer, dat bijna twee derde van de Belgische goederenuitvoer naar andere Europese landen gaat, vooral naar de buurlanden van België. Buiten de Europese Unie zijn het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten de belangrijkste bestemmingen voor Belgische uitvoerproducten. België voert vooral chemische producten en minerale producten uit.

3. Het derde deel omvat de groeiprognoses op korte termijn voor België en voor de belangrijkste economische regio’s. Die worden weergegeven in een samenvattende tabel. Daartoe worden de gegevens van het Federaal Planbureau gebruikt voor België, terwijl de gegevens van internationale organisaties zoals het IMF gebruikt worden voor de andere economische regio’s.

De Belgische economische groei vertraagde in 2024. Er wordt verwacht dat de groei in 2025 herstelt, maar niet met hetzelfde tempo als in 2023. De inflatie is in 2024 verder afgenomen en zou dat ook in 2025 moeten blijven doen.

Economische context van België

België is van nature een kleine, open economie:

• “klein” met zijn bruto binnenlands product (bbp in lopende prijzen) van 614,5 miljard euro in 2024, goed voor 3,4 % van het bbp van de Europese Unie (EU27; 17.935,5 miljard euro) of 4,1 % van het bbp van de eurozone (15.152,8 miljard euro), en
• “open” door zijn openheidsgraad van 78,7 % (84,5 % in 2023).

Creatie van toegevoegde waarde in 2023

De Belgische economie kenmerkt zich, net als elke moderne geïndustrialiseerde economie, door het toenemende belang van diensten. In 2023 waren de commerciële diensten (waaronder handel en financiële activiteiten en verzekeringen) goed voor 64,1 % van de totale bruto toegevoegde waarde, tegenover 12,4 % voor de industrie en 5,4 % voor de bouwsector. Het resterende deel is verdeeld onder niet-commerciële diensten (14,5 %), energie (2,6 %), winning van delfstoffen (0,1 %) en landbouw (0,9 %).

Ondanks een relatief gering aandeel is de verwerkende nijverheid nog steeds essentieel voor de Belgische economie. Ze genereert niet alleen een belangrijk aandeel van de commerciële diensten, maar creëert daarenboven toegevoegde waarde door aan de buitenlandse vraag te voldoen dankzij de Belgische uitvoer.

Kernsectoren van de Belgische industrie

In 2023 waren de kernsectoren van de Belgische industrie:

• de farmaceutische industrie (22,5 % van de totale toegevoegde waarde van de industrie)
• de chemische industrie (15,8 %)
• de voedings- en drankenindustrie (11,8 %)
• de metallurgie en de vervaardiging van producten van metaal (10,2 %)