De ondernemingen en de geavanceerde digitale technieken

Geavanceerde technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI), 3D-printing, Big Data ... doen geleidelijk hun intrede in de bedrijfswereld.

Artificiële intelligentie

Als het gaat om de belangrijkste kunstmatige intelligentietechnieken die bedrijven in 2023 gebruiken, springt er in België geen enkele duidelijk uit. Toch lijken geschreven taalanalyse, machine learning en de automatisering van verschillende werkstromen of hulpmiddelen bij het nemen van beslissingen het populairst te zijn bij bedrijven, hoewel dit enigszins varieert afhankelijk van hun grootte

Wat het gebruik van die technologieën door Belgische bedrijven betreft, gebruikt 13,8 % van hen minstens één AI-technologie in 2023. Er is een duidelijke correlatie tussen het gebruik van AI en de bedrijfsgrootte: 47,9 % van de grote bedrijven gebruikt AI, tegenover slechts 10,6 % van de kleine bedrijven. De algemene score van België ligt boven het EU-gemiddelde, maar we staan achter tegenover  Nederland en Luxemburg. Wat grote bedrijven betreft, ligt ons land echter voor op onze buurlanden.

Wat de doeleinden van AI-technologieën betreft, gebruiken Belgische bedrijven ze het vaakst om de ICT-beveiliging te versterken en productieprocessen te organiseren.

Het gebrek aan deskundigheid in een bedrijf blijkt de belangrijkste belemmering te zijn voor het gebruik van AI. Kosten, incompatibiliteit met bestaande apparatuur, software en systemen en de beschikbaarheid en kwaliteit van de nodige gegevens zijn eveneens belemmeringen voor het gebruik van AI in bedrijven in België. Slechts weinigen zeggen dat ze het niet gebruiken omdat het niet nuttig zou zijn.

Internet of Things

Meer dan een kwart van de bedrijven in België maakt gebruik van Internet of Things (IoT)-apparaten. De prestaties van België op deze indicator liggen dicht bij het Europese gemiddelde en liggen voor op de meeste van zijn buurlanden.

3D-printing

In 2020 maakte 6,2 % van de bedrijven in België gebruik van 3D-printing. Het gebruik van die technologie is sterk gecorreleerd met de grootte van de onderneming, aangezien 2 1% van de grote ondernemingen er gebruik van maakt, tegenover slechts 5 % van de kleine ondernemingen.

Als we de sectoren nader bekijken, zien we dat de reparatie van computers en andere communicatieapparatuur en de productie van diverse producten en apparatuur de grootste gebruikers zijn van 3D-printing, met respectievelijk 42,9 % en 25,5 % van de bedrijven die het gebruiken.

Robotica

Als het gaat om het gebruik van robots door bedrijven, moeten we onderscheid maken tussen industriële robots en dienstrobots.

Een industriële robot is een programmeerbaar systeem met verschillende vrijheidsgraden voor het uitvoeren van een verscheidenheid aan taken in verschillende industrieën: lassen, verven, assemblage, inspecties in gevoelige gebieden, lasersnijden, enz.

Een dienstrobot daarentegen is geprogrammeerd om mensen te helpen bij hun werk door repetitieve taken te automatiseren: schoonmaakrobot, bezorgingsrobot, bewakingsrobot, enz.

Grote bedrijven, die ook over meer middelen beschikken, maken het meest gebruik van robotica. Tussen 2020 en 2022 steeg het gebruik van industriële of dienstrobots door grote bedrijven met 5,9 procentpunten. Voor alle bedrijfsgroottes samen worden industriële robots het meest gebruikt.

In 2022 zijn de redenen die onze bedrijven, ongeacht hun grootte, het meest noemen voor het gebruik van robotica:

• de garantie van hoge precisie of gestandaardiseerde kwaliteit van processen en/of geproduceerde goederen en diensten;
• de verbetering van de veiligheid op de werkplek;
• de hoge arbeidskosten. 

Het is ook interessant om op te merken dat iets meer dan 30 % van de grote bedrijven robots gebruikt om een andere reden dan belasting- of overheidsprikkels. Zij gebruiken deze technologie vooral vanwege een echte toegevoegde waarde.

Kijken we naar de bedrijfssectoren, dan zien we dat de productie en de fabricage van IT-producten en andere apparatuur bovenaan de lijst staan van sectoren die het meest gebruikmaken van industriële of dienstrobots.

Cloud computing

Cloudcomputing-diensten zijn IT-diensten die worden geleverd en gehost met behulp van externe servers.

In 2023 heeft meer dan de helft van de Belgische bedrijven cloudcomputing-diensten aangekocht (51,7 %). Die indicator is gekoppeld aan de grootte van het bedrijf: 47,1 % van de kleine bedrijven heeft deze aankoop gedaan, tegenover 88,2% van de grote bedrijven, een percentage dat bijna verdubbeld is.

Als we meer specifiek kijken naar de soorten cloudcomputing-diensten die bedrijven in 2023 afnemen, dan is de top vijf van meest afgenomen diensten als volgt:

• e-mail service (45,5 %)
• bestandsopslag (43,9 %)
• kantoorsoftware (38,8 %)
• toepassingen voor beveiligingssoftware (38,2 %)
• hosting van bedrijfsdatabases (32,3 %)

Als we de bedrijfssectoren nader bekijken, heeft de aankoop van Cloudcomputing-diensten in 2023 vooral betrekking op industriële activiteiten die verband houden met de energiesector (raffinage, elektriciteit, gas, enz.) en IT (informatie- en communicatietechnologieën, reparatie van apparatuur).

Analyse van data

35,5 % van de Belgische bedrijven analyseert gegevens uit alle bronnen. Ons land ligt hiermee ver voor op het Europese gemiddelde. Als we gegevensbronnen vergelijken, zien we dat Belgische bedrijven prioriteit geven aan het analyseren van gegevens over transacties (verkoopgegevens, betalingsgegevens, enz.), gevolgd door klantgegevens (aankoopinformatie, locatie, voorkeuren, meningen van klanten, zoekopdrachten, enz.).

Digitale intensiteit van bedrijven

De digitale intensiteit van bedrijven wordt gemeten aan de hand van het gebruik dat ze maken van 12 technologieën, afhankelijk van hun grootte. De 12 technologieën zijn:  

1. het gebruik van internet voor zakelijke doeleinden door meer dan 50 % van het personeel
2. het in dienst hebben van ICT-specialisten
3. een vaste internetverbindingssnelheid van minstens 30 Mb/s
4. organisatie van vergaderingen op afstand
5. medewerkers bewust maken van hun verplichtingen op het gebied van ICT-beveiliging
6. opleiding van personeel om ICT-vaardigheden te ontwikkelen
7. gebruik van ten minste drie ICT-beveiligingsmaatregelen
8. verstrekken van document(en) over ICT-beveiligingsmaatregelen, -praktijken of -procedures
9. toegang op afstand voor personeel tot een van de volgende zaken: e-mail, documenten, applicaties
10. gebruik van industriële of dienstrobots
11. gebruik van een computernetwerk voor verkoop (minstens 1 %)
12. online verkoop is goed voor minstens 1 % van de totale verkoop en b2c online verkoop vertegenwoordigt minstens 10 % van de online verkoop

Er zijn vier verschillende niveaus van digitale intensiteit, die als volgt worden gemeten:

• het zeer lage niveau komt overeen met bedrijven die tussen 0 en 3 van de hierboven genoemde technologieën gebruiken
• het lage niveau komt overeen met bedrijven die tussen 4 en 6 gebruiken
• het hoge niveau komt overeen met bedrijven die tussen 7 en 9 gebruiken
• het zeer hoge niveau komt overeen met bedrijven die tussen 10 en 12 gebruiken
• het niveau "laag of hoger" omvat de laatste drie niveaus, van laag tot zeer hoog.

24,7 % van de Belgische bedrijven heeft een zeer lage digitale intensiteit, 32,7 % heeft een lage intensiteit, 32,9 % heeft een hoge intensiteit en 9,7 % heeft een zeer hoge intensiteit. In België heeft meer dan driekwart van de bedrijven een lage tot zeer hoge digitale intensiteit. Er is een sterke correlatie tussen de mate van digitale intensiteit van bedrijven en hun grootte. Terwijl de meerderheid van de kleine bedrijven een zeer lage tot lage digitale intensiteit heeft (62,6 %), heeft 86,9 % van de grote bedrijven een hoge tot zeer hoge digitale intensiteit.