Table of Contents
België, een kleine open economie met bijna 11,8 miljoen inwoners, ligt in het hart van West-Europa. In 2023 bedroeg het bruto binnenlands product (bbp) 584,7 miljard euro. Door zijn openheid is handel essentieel voor België. 63,8 % van de Belgische uitvoer is bestemd voor de intra-Europese markt. De buurlanden van België zijn de belangrijkste handelspartners. Dat zijn Duitsland, Frankrijk en Nederland. De buitenlandse handel daalde bijzonder sterk in 2023, zowel voor de uitvoer als voor de invoer van goederen. De handelsbalans daalde en het tekort bedroeg bijna 5,2 miljard euro in 2023.
Groeimarkten
In 2023 voerden Belgische bedrijven vooral producten uit van de chemische industrie, maar ook minerale producten, voertuigen en transportmiddelen, machines en elektrische apparaten en onedele metalen.
In 2022 was de farmaceutische industrie de belangrijkste productiesector die toegevoegde waarde creëerde. Daarna volgden de chemische industrie en de voedingsmiddelen- en drankenindustrie.
Groei en bbp
De jaarlijkse groei van het bbp in België is vertraagd van 4,2 % in 2022 tot 1,3 % in 2023. In het derde kwartaal van 2024 groeide het Belgische bbp met 1,2 % jaar-op-jaar, hoger dan in het voorgaande kwartaal (0,9 %). Met een bijdrage van 1,6 procentpunt leverde de binnenlandse vraag exclusief voorraden de grootste bijdrage aan de economische groei in het derde kwartaal van 2024, terwijl de verandering in voorraden een grote rem vormde met 0,5 procentpunt. De netto-uitvoer leverde een bescheiden bijdrage van 0,1 procentpunt. Maar dat was niet te danken aan een sterke buitenlandse handel, aangezien zowel de uitvoer als de invoer nog steeds afnemen op jaarbasis, zij het in steeds mindere mate. Binnen de binnenlandse vraag wogen de investeringen van huishoudens in woningen en de bedrijfsinvesteringen op de groei van het bbp, met een negatieve bijdrage van respectievelijk -0,2 en -0,5 procentpunt.
Diensten zijn traditioneel de belangrijkste drijvende kracht achter de Belgische economische groei. In 2023 ondersteunden ze de groei van de economische activiteit volledig, en ze blijven dat bijna volledig doen in het derde kwartaal van 2024. De bouwsector ondersteunde de bbp-groei, zij het bescheiden, in het derde kwartaal van 2024 (0,1 procentpunt). De verwerkende industrie exclusief de bouwsector bleef daarentegen wegen op de economische groei in het derde kwartaal van 2024 en verminderde die met 0,1 procentpunt. Dit is de vijfde opeenvolgende negatieve bijdrage, per kwartaal, van deze sector.
Productie-index
In het derde kwartaal van 2024 veerde de productie in de industrie exclusief de bouw op met een stijging van 3,1 % jaar-op-jaar, na een daling van 2,1 % in het voorgaande kwartaal. De verwerkende industrie beëindigde zes opeenvolgende kwartalen van daling (jaar-op-jaar) met een stijging van 3,3 %. De productie van elektriciteit, gas, stoom en airconditioning steeg licht in het derde kwartaal van 2024 (+0,7 %), waarmee de daling een halt werd toegeroepen. De bouwsector daarentegen bleef dalen en noteerde zijn tweede opeenvolgende daling (-3 % jaar-op-jaar).
Ondernemersvertrouwen
In 2023 is het ondernemersvertrouwen in België opnieuw verslechterd, met een daling van 7,7 punten ten opzichte van 2022. Die neerwaartse trend is waarneembaar in alle sectoren, zij het in verschillende mate. Het is echter de verwerkende industrie die het vertrouwen het sterkst ziet dalen in 2023, als gevolg van de verslechtering van de werkgelegenheidsvooruitzichten en de daling van de verwachte vraag. Na de lichte opleving van het vertrouwen in het eerste en tweede kwartaal van 2024, sloeg de trend om in het derde kwartaal. In die periode bevond het vertrouwen zich al op een bijzonder laag niveau.
Demografie van het bedrijf
In 2023 is de bedrijvendemografie zwakker dan in 2022. De oprichting van nieuwe bedrijven daalde met 9,5 %, terwijl de sluiting van bedrijven met 12,5 % toenam. Een jaar later verergerde de zwakkere ondernemersdynamiek die al in het tweede kwartaal van 2024 werd waargenomen in het derde kwartaal van 2024, met 297 minder oprichtingen en 2.586 meer stopzettingen. Hoewel het nettosaldo van oprichtingen en opheffingen van bedrijven in het derde kwartaal van 2024 nog positief was, bleef het dalen tot 4.806 eenheden, of 2.883 minder dan in het overeenkomstige kwartaal van 2023.
Faillissementen
In totaal werden er in 2024 11.067 faillissementen geregistreerd in België, 8,0 % meer dan in 2023. De bouwsector (F) noteerde opnieuw het hoogste aantal faillissementen in 2024. De dienstensector (G-T), de grootste sector van de economie, is ook de sector waar het aantal faillissementen in absolute cijfers het sterkst is gestegen in 2024, vergeleken met het jaar voordien (+423 faillissementen).
In het vierde kwartaal van 2024 bleef het totale aantal faillissementen stijgen met 2,0 % jaar-op-jaar. Dat is het 13e opeenvolgende kwartaal met een jaar-op-jaar stijging van de faillissementen. De bouwsector (F) bleef het hoogste aantal faillissementen noteren in dit vierde kwartaal (674 faillissementen, 37 faillissementen meer dan in het overeenkomstige kwartaal van 2023), op de voet gevolgd door de handels- en reparatiesector (G) met 607 geregistreerde faillissementen, 46 faillissementen meer dan in het overeenkomstige kwartaal van 2023. De dienstensector (G-T) was goed voor 71,8 % van de geregistreerde faillissementen in het vierde kwartaal van 2024 (2.081 van de 2.900 faillissementen), en de bouwsector (F) voor 23,2 % van de faillissementen (674 van de 2.900 geregistreerde faillissementen).
Arbeidsmarkt
Over het geheel genomen liet 2023 een gunstige trend op de arbeidsmarkt zien: de arbeidsparticipatie (15-64-jarigen) steeg en zowel de totale werkloosheid als de werkloosheid voor jongeren tot 25 jaar daalde.
De stopzetting van de verslechtering van de totale werkloosheid die in het tweede kwartaal van 2024 werd waargenomen, zette zich niet door in het derde kwartaal van 2024. Toen bereikte de werkloosheid 5,7 %, een stijging met 0,3 procentpunt ten opzichte van dezelfde periode in 2023. Het werkloosheidscijfer voor jongeren onder de 25 jaar zette de verslechtering (jaar-op-jaar) verder die in het derde kwartaal van 2023 begon, en steeg van 17,0 % in het derde kwartaal van 2023 tot 18,1 % in het derde kwartaal van 2024.
De verbetering van de arbeidsparticipatie in het tweede kwartaal van 2024 (jaar-op-jaar) zette zich verder in het derde kwartaal van 2024, met een arbeidsparticipatie van 66,9 %, tegenover 66,8 % in dezelfde periode van 2023.
Inflatie
De inflatie (HICP) trekt weer aan en stijgt van 2,4 % in 2023 naar 4,3 % in 2024. De inflatie versnelt aanvankelijk in het eerste deel van het jaar, maar vertraagt in de tweede helft en komt uit op 4,6 % in het vierde kwartaal van 2024.
De inflatie van onbewerkte voedingsmiddelen is sterk gedaald, van 12,4 % in 2023 naar 2,6 % in 2024, met een kleine bijdrage aan de totale inflatie (0,1 procentpunt). De inflatie van bewerkte voedingsmiddelen is ook gedaald, van 12, 7 % in 2023 naar 5,6 % in 2024, met een bijdrage van 0,9 procentpunt aan de totale inflatie.
In de dienstensector daalde de inflatie geleidelijk over de verschillende kwartalen van 2024, om uiteindelijk uit te komen op 4,3 % voor heel 2024, tegenover 6,3 % in 2023. Van de vijf productgroepen droeg de dienstensector het meeste bij aan de totale inflatie in 2024 (+1,9 procentpunt).
Niet-energetische industriële producten hadden de laagste inflatie in 2024 (+1,7 %) en droegen 0,4 procentpunt bij aan de totale inflatie.
De inflatie van energieproducten bleef gedurende 2024 zeer volatiel en steeg van -6,9 % in het eerste kwartaal tot +13,5 % in het vierde kwartaal. Dat brengt het op 9,7 % in 2024, wat 1 procentpunt bijdraagt aan de totale inflatie. Zonder energie zou de inflatie in 2024 3,3 % zijn geweest in plaats van 4,3 %.
Groeivooruitzichten
In zijn publicatie van februari 2025 stelt het Federaal Planbureau dat de Belgische economische groei bedroeg 1 % voor 2024 en 1,2 % zou moeten bereiken voor 2025.
Na een groei van 3,2 % in 2024 voorspelt de bijgewerkte groeiprognose van het IMF van januari dat de wereldeconomie in 2025 en 2026 met 3,3 % zal groeien. Er wordt met name gewezen op een groeiende kloof tussen de Verenigde Staten en bepaalde landen in de eurozone.
