Buitenlandse handel

De Belgische uitvoer van goederen daalde met 15,2 % in 2023

Landen over de hele wereld zijn afhankelijk van import en export door de lucht, over zee en over de weg om goederen via hun grenzen naar andere landen te vervoeren. Handel houdt economieën bloeiend. Maar wat zegt dat over het concurrentievermogen en de onderhandelingsmacht van bepaalde landen?

Bijna alles om ons heen, van pennen tot telefoons, is afkomstig uit het buitenland als het niet in België is geproduceerd. Zelfs voor veel producten die in België worden gemaakt, worden onderdelen uit andere landen geïmporteerd. De lijst van geïmporteerde en geëxporteerde goederen is eindeloos en omvat onder andere kleding, auto's, voedsel, aardolie, elektronische producten en nog veel meer.

’s Werelds grootste uitvoerlanden in 2023

China voerde in 2023 de lijst van 's werelds grootste exporteurs aan met een marktaandeel van 15,7 %. Het land zag zijn exportaandeel in 2023 zelfs toenemen met +0,5 procentpunt. Die jaarlijkse, consistente groei onderstreept de sterke positie van China in de wereldhandel en zijn concurrentievermogen. De Verenigde Staten volgen als tweede grootste exporteur (met een marktaandeel van 9,4 %), gevolgd door Duitsland (7,9 %). Interessant is dat van de top 10 exporterende landen er twee uit Azië komen, twee uit Noord-Amerika en vier uit Europa.

In het algemeen kromp de wereldhandel in uitvoerwaarde met gemiddeld 9 % in 2023. Tegen de achtergrond van die vertraging op de wereldmarkt:

• daalde de export van België sterker dan gemiddeld, met een afname van 15,2 %.
• stond België op de 16e plaats in 2023 voor exportmarktaandeel, met een percentage van 1,8 %.
• daalde het marktaandeel van België in 2023 met -0,1 procentpunt – na een lichte stijging in 2021 en 2022 – terwijl het marktaandeel van de top 15 landen net toenam in 2023.

Dat geeft aan dat België meer moeite heeft om zijn concurrentiepositie in de wereldwijde exportmarkt te behouden, vooral in vergelijking met grotere economieën. Tegelijkertijd behouden andere Europese landen, zoals Duitsland, Nederland en Frankrijk, opvallend sterke exportposities.

Belgische invoer van goederen in 2023

De wereldwijde invoer van goederen kromp in 2023 met 10 %, terwijl de Belgische invoer over dezelfde periode met bijna 12 % daalde. De Belgische invoer in 2023 toont dus een overwegend dalende tendens, met negatieve evoluties in bijna alle productgroepen. Die waardedaling deed zich voor in alle productgroepen, met uitzondering van de groep “machines en vervoermaterieel”, die een stijging van 14 % kenden, en de groep “voeding en levende dieren”, die een toename van 2 % optekende.

Voor de invoer van goederen, zien we een vergelijkbare samenstelling van de taartdiagram als bij de export. Ondanks hun kleine aandeel kende de productgroep grondstoffen en transacties die niet elders zijn geclassificeerd de grootste terugval in 2023 met 37 %. Maar ook de invoer van minerale brandstoffen, goed voor 16 % van het totaal, nam sterk af in 2023, met 36 %. Daartegenover stonden machines en transportmiddelen, die 26 % van de invoer vertegenwoordigden en een groei van 14 % noteerden, en voedsel en levende dieren, die met een aandeel van 7 % een lichte stijging van 2 % lieten zien. Die cijfers tonen dus een gemengd beeld, waarbij vooral energiegerelateerde producten sterk afnamen voor België.

Belgische uit- en invoermarkten

België exporteerde en importeerde zijn producten voornamelijk naar de buurlanden: Duitsland, Frankrijk en Nederland. De productgroep “chemische en aanverwante producten” bevat echter een aanzienlijk aandeel dat naar landen buiten de EU wordt gezonden. Bij de chemische producten zijn vooral deze landen buiten de EU belangrijk:

• Verenigde Staten
• Verenigd Koninkrijk
• China

Daling van het aandeel hoogtechnologische producten in de Belgische uitvoer in 2023

In 2023 bedroeg het aandeel van hoogtechnologische producten in de totale export van België 15 %. Dat is een daling van drie procentpunt ten opzichte van 2022. De totale exportwaarde van die producten bedroeg 47,5 miljard dollar, wat 26 % lager was dan de 63,9 miljard dollar in 2022.

De vergelijking met buurlanden laat zien dat Duitsland, Nederland en Frankrijk een sterker aandeel in hoogtechnologische producten hebben in 2023. Duitsland zag een stijging van 19 % in 2022 naar 20 % van hun totale export, met een exportwaarde van $286,6 miljard in 2023. Nederland kende een stijging van 16 % naar 17 % en realiseerde een exportwaarde van $111,2 miljard. Ten slotte bleef Frankrijk stabiel op 17 %, met een exportwaarde van $96,8 miljard.

Handel in diensten verbetert licht

De Belgische handelsbalans voor diensten is in 2023 lichtjes verbeterd naar -6.385 miljoen euro terwijl die in 2022 nog zo’n -6.901 miljoen euro bedroeg. Een tekort betekent dat er meer geld uitstroomde dan instroomde en dat er met ander woorden een debit surplus geldt op de Belgische handelsbalans voor diensten. Het handelsbalanstekort wordt voornamelijk gedreven door de volgende categorieën:

• reisgerelateerde diensten: met een tekort van -13.139 miljoen euro, is dat verreweg de grootste negatieve bijdrage aan het totale dienstenbalanstekort.
• overige zakelijke diensten: -633 miljoen euro.
• onderhoud en reparatiediensten: -348 miljoen euro.
• vergoedingen voor het gebruik van intellectueel eigendom: -222 miljoen euro.

Aan de andere kant zijn er enkele categorieën die positieve saldi tonen en de negatieve impact gedeeltelijk compenseren. Dat is het geval voor:

• vervoersdiensten: +2.497 miljoen euro.
• telecommunicatie, computer- en informatiediensten: +1.190 miljoen euro.
• verwerkende diensten op input in eigendom van anderen: +2.156 miljoen euro.

In vergelijking met de buurlanden heeft België een veel kleinere dienstensector. Duitsland heeft in 2023 een tekort van 64.578 miljoen euro terwijl Frankrijk en Nederland aanzienlijke overschotten hebben op hun dienstenbalans, met respectievelijk 35.529 miljoen euro en 34.129 miljoen euro.

Onze belangrijkste handelspartners (credit) zijn Nederland, Frankrijk en de Verenigde Staten.