Marktwerking in België en evolutie van de marges: een horizontale screening van de marktdiensten (2022)

De horizontale screening van sectoren geeft inzicht in de graad van concurrentie in de verschillende goederen- en dienstenmarkten in België. Ze verfijnt de kennis van de werking van de Belgische marktsectoren en maakt het mee mogelijk om marktverstoringen op te sporen die bijgevolg bijzondere aandacht van de overheid vereisen.

Marktverstoringen hebben gevolgen voor het niveau en het verloop van de consumptieprijzen maar ook voor het concurrentievermogen van de gehele Belgische economie. In deze turbulente tijden maakt dit instrument het mogelijk structurele trends over een mogelijk gebrek aan concurrentie in bepaalde sectoren aan het licht te brengen.

De huidige context van hoge inflatie, gekenmerkt door spanningen bij de productiekosten, doet ook de vraag rijzen naar de prijstransmissie binnen de verschillende sectoren van de Belgische economie. Het niveau en de evolutie van de marges in de verschillende sectoren moeten dus worden geanalyseerd.

Dit verslag bestaat uit twee delen: het terugkerende instrument om de werking van de markt door te lichten en een diepgaande analyse van de rentabiliteit, zowel historisch als wat betreft de gevolgen van de covidcrisis voor de marges van de verschillende sectoren.

Deel 1 Horizontale screening van de marktdiensten

In het eerste hoofdstuk van het verslag wordt het jaarlijks gerealiseerde screeningsinstrument van de marktwerking gepresenteerd. In totaal worden 573 sectoren geanalyseerd voor de periode 2016-2020. De 221 industriële sectoren en de 352 dienstensectoren worden afzonderlijk geanalyseerd.

Deel 2 Evolutie van de rendabiliteit van de verschillende marktsectoren van de Belgische economie

In het tweede hoofdstuk wordt de rentabiliteit van de verschillende sectoren geanalyseerd. Eerst wordt gekeken naar de evolutie van de winstgevendheid van de verschillende sectoren in het pre-COVID-19-decennium (2010-2019). Vervolgens wordt het effect van de covidcrisis (2020-2021) op de marges van de verschillende sectoren gemeten.

Helaas kan met de thans beschikbare gedetailleerde gegevens het jaar 2022 niet worden bestreken. In dit verslag kan echter wel worden nagegaan in hoeverre de sectoren al verzwakt waren voordat de huidige periode van druk op de productiekosten begon.

De resultaten in dit rapport vormen geen definitief oordeel maar een eerste stap in de analyse van de sectoren. Deze resultaten moeten derhalve met de nodige omzichtigheid worden geïnterpreteerd.

Deze screening wordt sinds 2014 jaarlijks gepubliceerd door het Prijzenobservatorium. Het methodologische kader werd ontwikkeld in 2011 in het kader van het project AGORA - MMS Monitoring of Markets and Sectors.