Iemand die u online hebt ontmoet, vraagt plotseling om geld (vriendschapsfraude)

U gaat op zoek naar een partner, een vriend of een luisterend oor op het internet. Iemand neemt contact met u op. U leert die persoon beter kennen en het klikt tussen u twee. Dagen gaan voorbij en plotseling vraagt die persoon om geld om een vliegticket te kopen om u in levenden lijve te ontmoeten.

Pas op: het kan om vriendschapsfraude gaan!

Hoe gaan oplichters te werk bij vrienschapsfraude?

Vriendschapsfraude (of datingfraude) kan vele vormen aannemen, maar het principe is altijd hetzelfde: oplichters proberen uw vertrouwen te winnen, spelen in op uw emoties en ze verleiden u om u geld afhandig te maken.

De oplichter zoekt zijn slachtoffers vaak op datingsites en dating-apps zoals Tinder, maar hij gebruikt ook e-mail, chat of sociale media, en vooral Facebook, om in contact met u te komen. De eerste kennismaking verloopt soms zelfs via telefoon.

Hij creëert een vals profiel. Hij kan een fictieve naam gebruiken of de identiteit van een echt persoon hebben aangenomen. Zijn streefdoel: een vertrouwensband met u opbouwen.

Meestal verklaart de oplichter op korte tijd zijn liefde en probeert hij u te overtuigen om hem te contacteren via een ander communicatiekanaal dan datgene waarin de eerste kennismaking tot stand kwam. Al snel begint hij te vragen om geschenken, persoonlijke informatie en vooral geld. Hij gebruikt daarbij verschillende smoesjes: hij vraagt geld om naar België te kunnen reizen om u te ontmoeten, om voor de achterblijvende familie te zorgen, om de ziekenhuiskosten van een van zijn kinderen te betalen, om een schuld af te betalen, om schoolgeld of gerechtskosten te betalen, enz. Alle redenen zijn goed om centen te ontfutselen. En dan, na enkele stortingen, is deze persoon van de radar verdwenen.

Hoe herkent u vriendschapsfraude?

Als iemand die u niet kent met je probeert te chatten op internet, kan er sprake zijn van vriendschapsfraude. Er zijn een aantal waarschuwingssignalen die u extra alert moeten maken.

• De persoon zal vaak eerst proberen om een vertrouwensband met u op te bouwen.
• Vervolgens zal hij inspelen op uw emoties en u om geld vragen (bijvoorbeeld om een vliegtuigticket te betalen om u te komen bezoeken of een voorschot om de medische kosten te dekken van een ziek familielid).
• Wanneer u concreet een afspraak tracht te maken voor een ontmoeting, is altijd wel een excuus om niet naar België te komen (procedurekosten, ziek familielid, onverwachte problemen, …).
• Alle obstakels die een ontmoeting in de weg staan, kunnen worden opgelost met geld. Het kan daarbij gaan om een betaling via overschrijving, cheque, kredietkaart of een transfer van cash of virtueel geld (cryptogeld).
• Let op de manier waarop de persoon zich uitdrukt. Vaak beweren oplichters dat ze Belg zijn en dat hun moedertaal Nederlands of Frans is. Ze maken echter vaak taalfouten.

5 tips om uzelf te beschermen tegen vriendschapsfraude

1. Ga de echtheid van het profiel na

• Vertrouw niet blindelings op (te) mooie profielen van mensen die toenadering zoeken via datingsites of datingapplicaties of die je vriendschaps- of volgverzoeken versturen via sociale media. Vaak zijn die profielen fake.
• Vraag de persoon om informatie om erachter te komen met wie u te maken hebt. Importeer de profielfoto in Google images om te zien of die foto ook in andere profielen voorkomt. Ga ook na of de persoon een profiel heeft op andere sociale media (Facebook of LinkedIn). Een recent aangemaakt profiel, weinig vrienden, ... dat zijn allemaal aanwijzingen die kunnen duiden op een vals profiel.

2. Vertrouw niet zomaar iedereen

• Vraag de persoon die contact met u opneemt voldoende informatie om zijn achtergrond te controleren. Als die persoon geen antwoord geeft op eenvoudige, onschuldige vragen zoals waar hij woont of wat hij doet voor de kost, blijf dan doorvragen tot u een antwoord krijgt. Zo hebt u meer elementen in handen om de echtheid van de beweringen te controleren. Als die persoon beweert een functie of belangrijke baan te hebben in een groot bedrijf, kunt u dat controleren op het professionele sociale netwerk LinkedIn of op de website van het bedrijf in kwestie.

3. Geef geen persoonlijke informatie

• Breng uzelf of uw identiteit niet in gevaar. Geef niet te snel uw vertrouwen en houd persoonlijke informatie voor uzelf. En om erachter te komen wie er achter een profiel zit, gaat er niets boven een persoonlijke ontmoeting.

4. Wees op je hoede voor “zielige” verhalen

• Laat u niet meeslepen door de dramatische verhalen die de persoon vertelt. Hij zal op uw gevoelens spelen om geld te ontfutselen. Vraag waarom die persoon (die u nauwelijks kent) u om financiële steun vraagt en niet een familielid of vriend.

5. Stort geen geld

• Geld sturen naar iemand die u nog nooit persoonlijk hebt ontmoet is geen goed idee. Zelfs als die persoon aandringt of belooft het geld terug te betalen, weiger steeds om geld te sturen. Want dat geld ziet u sowieso nooit terug. En als u één keer toegeeft, zullen er steeds meer verzoeken om geld volgen.

Slachtoffer van vriendschapsfraude? Wat kunt u doen?

• Verbreek onmiddellijk alle contact. Stop met reageren op berichten, e-mails, telefoontjes, enz. Elke vorm van contact leidt alleen maar tot problemen.
• Noteer alle informatie die u voorhanden hebt zoals de naam van het profiel, het telefoonnummer of de alias op de datingsite.
• Praat met uw familie, vrienden en kennissen. Schaamte is nergens voor nodig: u bent niet de enige die op die manier is opgelicht. Door erover te praten, helpt u niet alleen uzelf, maar verhindert u ook dat andere mensen het slachtoffer worden van dezelfde frauduleuze praktijken.
• Dien een klacht in bij de lokale politie als u persoonlijke informatie hebt gegeven (adres, kopieën van u identiteitskaart of paspoort, enz.) Met dat soort informatie kunnen scammers uw identiteit stelen en andere mensen misleiden.
• Als u andere persoonlijke informatie hebt gedeeld, verander dan onmiddellijk uw wachtwoorden en pincode van uw ID-kaart.
• Vermoed u dat er geld in uw naam afgehaald kan worden, dan meldt u dat best direct bij uw bank of kredietkaartmaatschappij.
• Als u uw gepersonaliseerde beveiligingsgegevens hebt gegeven, neem dan contact op met Card Stop (078 170 170) of uw bank om uw betaalinstrumenten (bankkaart, banktoepassing of betaalapplicatie, enz.) te blokkeren.
• Wees op uw hoede: oplichters kunnen een tweede keer toeslaan door zich voor te doen als Interpol of een andere organisatie en aan te bieden u te helpen het verloren geld terug te krijgen.