U hebt een bericht ontvangen van een familielid of een kennis via WhatsApp. De persoon vertelt u dat hij in de penarie zit en vraagt om hem financieel te helpen.
Wees op uw hoede! Achter dit bericht kan een oplichter schuilgaan die zich voordoet als een bekende. U kunt het slachtoffer zijn van oplichting, meer bepaald van "whaling".
Hoe gaan oplichters te werk bij whaling?
De oplichter neemt de identiteit aan van een familielid, een vriend of een naaste. Hij stuurt u een bericht via Facebook Messenger, WhatsApp of een andere berichtendienst, of gewoon via e-mail of sms. De persoon geeft aan dat hij in moeilijkheden zit en hulp nodig heeft. Heel vaak zegt de persoon dat hij in het ziekenhuis ligt of in het buitenland gestrand is, dat hij zijn telefoon niet heeft en dat u dringend contact moet opnemen.
Als u hierop ingaat, dan legt de persoon (in werkelijkheid de oplichter) zijn situatie in detail uit. Hij vraag om dringend een geldsom voor te schieten om hem te helpen. U krijgt dan een rekeningnummer waarop u het bedrag kunt storten of een andere manier om het geld over te maken.
Bij dit soort oplichting speelt de oplichter in op zowel uw emoties (u laat een vriend toch niet in de steek?) als het feit dat u waarschijnlijk op dat moment niet in de buurt bent van de persoon wiens identiteit hij heeft gestolen.
Als u dat soort berichten vertrouwt en geld stort, dan hoort u niets meer van de oplichter en ziet u uw geld nooit meer terug!
6 tips om whaling te herkennen
Er zijn een aantal terugkerende elementen in dat soort oplichterij. Wees hier alert voor!
- De oplichter gebruikt de naam en de foto van iemand die u kent.
- Het telefoonnummer dat wordt gebruikt, is niet dat van de persoon die u kent.
- De boodschap die u krijgt is bedoeld om emoties los te weken en gaat altijd over financiële problemen.
- De kennis zegt telefonisch niet bereikbaar te zijn.
- Er wordt altijd gevraagd om dringend geld over te maken.
- De persoon aan wie u wordt gevraagd geld te betalen is niet noodzakelijk uw kennis. Het is een tussenpersoon.
Hoe kunt u voorkomen dat u in de val van whaling loopt?
- Neem de tijd om via een ander kanaal te achterhalen of het inderdaad een familielid/vriend/naaste is die u het bericht stuurde. Probeer hem te bellen op het nummer dat u normaal gebruikt.
- Betaal niets totdat u contact hebt gehad met uw familielid, vriend of naaste.
- Bel nooit naar een telefoonnummer dat u van een (valse) vriend in nood hebt gekregen. Het kan een duur nummer zijn dat uiteindelijk veel geld kost.
- Geef niet toe, ook bij aandringen of zelfs bedreigingen, en verbreek alle contact.
Slachtoffer van whaling? Wat kunt u doen?
- Verbreek onmiddellijk alle contact. Stop met reageren op berichten, e-mails, telefoontjes, enz. Elke vorm van contact leidt alleen maar tot problemen.
- Neem zo snel mogelijk contact op met uw bank. Uw bank zal de bank met het rekeningnummer van de fraudeurs vragen om het geld aan u terug te betalen. Ze zal ook proberen de overschrijving te blokkeren (als die heel recent is) of uw rekening blokkeren zodat de fraudeurs er geen geld meer van kunnen afhalen. Als de zwendel pas laat wordt ontdekt en het betaalde bedrag al door de oplichters is opgenomen of naar een rekening in het buitenland is overgemaakt, kunt u via uw bank niets meer terugkrijgen.
- Als u uw gepersonaliseerde beveiligingsgegevens hebt gegeven, neem dan contact op met Card Stop (078 170 170) of uw bank om uw betaalinstrumenten (bankkaart, banktoepassing of betaalapplicatie, enz.) te blokkeren.
- Dien een klacht in bij de lokale politie.
- Blijf op uw hoede: oplichters kunnen een tweede keer toeslaan door zich voor te doen als Interpol of een andere organisatie die u wil helpen.
- Als u het bericht per e-mail hebt ontvangen, stuur die e-mail dan door naar het Centrum voor Cybersecurity België (CCB) via verdacht@safeonweb.be. Het CCB controleert de links en bijlagen in de berichten en laat verdachte links blokkeren. Dat systeem beschermt minder oplettende internetgebruikers tegen dat soort valstrikken.