Belgium24.eu - Consumentenrecht

Consumentenrecht tijdens het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie 

Het versterken van de consumentenbescherming is een hoofddoelstelling van het Belgische voorzitterschap. In overleg met de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie en de secretariaten van de Europese instellingen is de FOD Economie een drijvende kracht bij de organisatie van evenementen en discussies rond dat thema. De Algemene Directie Economische Reglementering, vertegenwoordigd door de dienst Consumenten en Ondernemingen van de FOD Economie, zal als expert aanwezig zijn rond projecten die de consumentenbescherming aanbelangen. 

De FOD Economie zal in het kader van zijn bevoegdheden de onderhandelingen op het niveau van de drie Europese instellingen (Raad, Commissie en Parlement) zo goed mogelijk begeleiden, zodat de besprekingen vlot kunnen verlopen en er op dat vlak vooruitgang kan worden geboekt. Daarbij is het van essentieel belang dat rekening wordt gehouden met de standpunten van alle belanghebbenden om oplossingen voor te stellen.

De FOD Economie heeft als missie om de voorwaarden te creëren voor een duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België en is verantwoordelijk voor het mededingingsbeleid. 

De Algemene Directie van de Economische Reglementering heeft als missie het creëren en onderhouden van een wettelijk en regelgevend kader dat de soepele werking van de goederen- en dienstenmarkt bevordert. 

De Afdeling Consument en Onderneming houdt zich bezig met wetgeving die bepalingen bevat ter bescherming van de consument op zowel nationaal als Europees niveau. Als onderdeel van het Belgische voorzitterschap zal de afdeling de Europese onderhandelingen leiden om bepalingen te vinden die alle Europese consumenten beschermen en die evenwichtig zijn zonder de bedrijven die ze moeten naleven in moeilijkheden te brengen. 

Doelstellingen van het Belgische voorzitterschap op het gebied van consumentenbescherming 

Het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie richt zich zowel op de organisatie van twee belangrijke evenementen als op de voortgang van drie richtlijnen. 

Evenementen 

De evenementen worden respectievelijk op 18 en 19 april 2024 in Brussel georganiseerd: 

• De Consumer Summit brengt de verschillende stakeholders (organisaties die consumenten en industrie vertegenwoordigen, beleidsmakers, academici,...) samen die tijdens workshops ideeën over verschillende thema’s zullen uitwisselen. 

• Bij de informele Raad van ministers van Consumentenzaken worden de ministers van alle Europese landen betrokken. Zij krijgen de gelegenheid om hun standpunten kenbaar te maken over toekomstige uitdagingen op het gebied van consumentenbescherming. 

Tijdens beide evenementen komen verschillende actuele thema’s aan bod, zoals de problematiek rond artificiële intelligentie of de Car-Pass. 

Voorgestelde wijzigingen in de wetgeving 

Wat de lopende onderhandelingen op Europees niveau betreft, hoopt het Belgische voorzitterschap om vooruitgang te boeken met drie voorstellen voor richtlijnen en wordt de intrekking van de ODR-verordening bestudeerd: 

• De “Right to Repair”-richtlijn, die consumenten in staat moet stellen om producten met gebreken gemakkelijker en goedkoper te repareren, waardoor ook afval kan worden verminderd en de reparatiesector kan worden gestimuleerd. Het huidige voorstel bevat nieuwe elementen, zoals een frequenter gebruik van reparaties tijdens de looptijd van de wettelijke garantie, een Europees platform voor het contact met reparateurs en het verstrekken van informatie over herstelmogelijkheden. Dt initiatief vormt een aanvulling op andere instrumenten die de doelstelling van duurzame consumptie van de Europese Green Deal nastreven, zoals Ecodesign. 

• Er wordt ook gewerkt aan een herziening van de Pakketreizenrichtlijn. Die richtlijn voorziet een brede bescherming voor reizigers met vooraf georganiseerde pakketreizen en pakketreizen op maat van de reiziger. De reisorganisator is verantwoordelijk voor de goede uitvoering van alle reisdiensten en is verplicht om insolventiebescherming te verkrijgen om betalingen door reizigers en hun repatriëring te garanderen. Het doel van de herziening van de Pakketreizenrichtlijn is de verdere verbetering van het niveau van consumentenbescherming, met name in het geval van een crisis in de reissector. Tegelijkertijd heeft die herziening tot doel om de werking van de interne markt in de sector pakketreizen te verbeteren.  

• Richtlijn 2013/11/EU betreffende alternatieve geschillenbeslechting (de “ADR-richtlijn”) is niet meer afgestemd op geschillen die voortvloeien uit nieuwe trends op de consumentenmarkt. Met dat nieuw voorstel wordt beoogd om de richtlijn te wijzigen om die beter af te stemmen op moderne consumentenmarkten. De voorgestelde wijzigingen hebben betrekking op meerdere punten, met name de uitbreiding van het toepassingsgebied, de aanpassing van de definities, de uitbreiding van de toegang tot ADR-entiteiten en ADR-procedures, de vermindering van rapportering door de ADR-entiteiten, de informatieverplichting en de uitbreiding van de bijstand aan consumenten. 

• De verordening ongeschillenbeschlechting (“ODR-verordening”) werd opgesteld met het oog op de oprichting van het Europees platform voor onlinegeschillenbeslechting (het “ODR-platform”), waar consumenten en ondernemers hun geschillen over onlineaankopen kunnen voorleggen aan ADR-entiteiten. Met gemiddeld 200 gevallen per jaar die worden voorgelegd aan het ODR-platform, wordt het voortbestaan van het instrument in vraag gesteld. Daarom werd voorgesteld om de ODR-verordening in te trekken, waardoor het ODR-platform wordt opgeheven en de verplichtingen van online-ondernemers in verband met het ODR-platform worden afgeschaft.