Hinderpalen voor de digitalisering van Belgische kmo's

Digitale technologieën hebben een diepgaande invloed op tal van aspecten binnen een onderneming, van een dynamischer beleving voor de klant tot een krachtiger operationele efficiëntie. Zij maken het eveneens mogelijk de samenwerkingstools binnen elke organisatie te verbeteren, ongeacht haar omvang.

Alle ondernemingen stuiten op hindernissen op de weg naar digitalisering:

• te weinig budgettaire marge
• te weinig interne digitale vaardigheden
• te weinig betrokkenheid van het management
• moeilijkheden om de technologieën te begrijpen
• belemmeringen in de regelgeving, enz.

Die uitdagingen zijn bijzonder groot voor kleine en middelgrote ondernemingen, omdat zij over beperktere financiële middelen en personeel beschikken.

De gegevens in dit deel zijn afkomstig uit de Flash Eurobarometer 486 van september 2020. Die is gebaseerd op telefonische interviews met bedrijven met ten minste één werknemer in loondienst. Tussen 19 februari en 5 mei werden in totaal 12.313 kleine en middelgrote ondernemingen in de EU-27 bevraagd: 9.042 micro-ondernemingen (1-9 loontrekkenden), 2.636 kleine ondernemingen (10-49 loontrekkenden) en 503 middelgrote ondernemingen (50-249 loontrekkenden). Van 132 kmo's is de grootteklasse niet bekend. In België werden 490 kmo's bevraagd: 354 micro-ondernemingen, 119 kleine ondernemingen en 17 middelgrote. De interviews in België werden afgenomen tussen 19 februari en 3 maart 2020, net voor het begin van de COVID-19-crisis.

De Eurobaromater onderzocht bij de kmo's welke belemmeringen zij ondervinden in hun streven naar digitalisering, in het bijzonder:

• gebrek aan financiële middelen
• gebrek aan vaardigheden, onder meer bij het management
• gebrek aan informatie- en technologie-infrastructuur
• belemmeringen in de regelgeving
• problemen in verband met computerveiligheid
• onzekerheid over de toekomstige digitale normen

Andere indicatoren over de digitalisering van ondernemingen vindt u op de pagina's:

• Digitale technologieën bij Belgische kmo's
• Artificiële intelligentie en andere geavanceerde digitale technologieën
• E-commerce
• Digitale communicatie
• Cyberveiligheid bij Belgische kmo's
• Digitale vaardigheden – een genderspecifieke benadering
• Digitalisering van de Belgische kmo's – een internationale vergelijking

Hinderpalen voor de digitale transitie, een internationale vergelijking

In België verklaart 66 % van de bevraagde kmo's ten minste één belemmering voor hun digitaliseringsproces te ondervinden, wat iets meer is dan het gemiddelde van de EU27 (62 %). Bij onze buren lijken alleen kmo's in Nederland iets minder belemmeringen voor digitalisering te ondervinden (60 %); van de Franse, Duitse en Luxemburgse kmo's daarentegen verklaart bijna driekwart (74 %) met een of meer belemmeringen te worden geconfronteerd bij hun digitale evolutie. 

Soorten hindernissen

Belemmeringen van regelgevende aard en een gebrek aan vaardigheden zijn de meest voorkomende hinderpalen die Belgische kmo's belemmeren in hun digitaliseringsproces. Ongeveer een kwart van de kmo's heeft ermee te maken. Meer dan een vijfde van de kmo's vermeldt als hinderpalen ook interne weerstand tegen verandering, problemen met computerbeveiliging en de onzekerheid over toekomstige digitale normen.

Zeer kleine ondernemingen (1-9 werknemers) verklaren vooral te worden afgeremd door hinderpalen van regelgevende aard (2 9%). Daarnaast is een gebrek aan financiële middelen (21 %) een hinderpaal die ze vaker aanvoeren dan ondernemingen die meer werknemers in dienst hebben. Ze ondervinden eveneens meer problemen bij het omgaan met computerbeveiliging.

Grotere kmo's (50 tot 249 werknemers) hebben meer te lijden onder interne weerstand tegen verandering: vier op de tien hebben daarmee te maken; in ondernemingen met 1-9 werknemers (21 %) en 10-49 werknemers (24 %) is dat bijna de helft minder. Zij hebben ook meer te lijden onder het gebrek aan digitale infrastructuur dan bedrijven met minder dan 50 werknemers.

Het gebrek aan vaardigheden en de onzekerheid over toekomstige digitale normen zijn belemmeringen die kmo's in gelijke mate ervaren, ongeacht hun omvang.