Overeenkomstig artikel 8:5 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) kunnen de coöperatieve vennootschappen de minister van Economie om een erkenning als “sociale onderneming” verzoeken.
Deze erkenning als sociale onderneming vervangt de kwalificatie van de “vennootschap met sociaal oogmerk” die niet langer kan worden toegevoegd aan de rechtsvorm van een vennootschap sinds 1 mei 2019 (datum van de inwerkingtreding van het WVV).
Vennootschappen met sociaal oogmerk die reeds vóór 1 mei 2019 bestonden, worden vermoed te zijn erkend als sociale onderneming, met dien verstande dat dit vermoeden onder bepaalde voorwaarden door de minister van Economie kan worden weerlegd (zie koninklijk besluit van 28 juni 2019 tot uitvoering van artikel 42, vierde lid, van de wet van 23 maart 2019 tot invoering van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen en tot vaststelling van verschillende bepalingen betreffende het vermoeden van erkenning als landbouwonderneming en als sociale onderneming).
Erkenningsvoorwaarden
De voorwaarden tot erkenning als sociale onderneming zijn de volgende (art. 8:5 van het WVV en art. 6 van het voornoemde koninklijk besluit van 28 juni 2019):
1° de vennootschap moet hoofdzakelijk tot doel hebben, in het algemeen belang, een positieve maatschappelijke impact te bewerkstelligen op de mens, het milieu of de samenleving ;
2° de statuten moeten het voorwerp van de vennootschap omschrijven waarbij uitdrukkelijk tot uiting komt dat dit voorwerp dienstig is om een positieve maatschappelijke impact op de mens, het milieu of de samenleving te bewerkstelligen;
3°elk vermogensvoordeel dat de vennootschap aan haar aandeelhouders uitkeert, in welke vorm dan ook, mag niet hoger zijn dan de rentevoet vastgesteld door de Koning in uitvoering van de wet van 20 juli 1955 houdende instelling van een Nationale Raad voor Coöperatie, het Sociaal Ondernemerschap en de Landbouwonderneming;
4° bij vereffening van de vennootschap is het vermogen dat overblijft na aanzuivering van het passief en terugbetaling van het door de aandeelhouders werkelijke gestorte en nog niet terugbetaalde bedrag op de aandelen, bestemd voor een bestemming die zo nauw mogelijk aansluit bij haar voorwerp.
5° bij uittreding moet de uittredende aandeelhouder maximum de nominale waarde van zijn werkelijke inbreng ontvangen;
6° het mandaat van bestuurder moet onbezoldigd zijn (tenzij de algemene vergadering van aandeelhouders beslist over een beperkte onkostenvergoeding of presentiegeld);
7° geen enkele aandeelhouder mag aan een stemming in de algemene vergadering deelnemen met meer dan een tiende van het aantal stemmen verbonden aan de vertegenwoordigde aandelen;
8° het bedrag van het dividend uit te keren aan de aandeelhouders kan slechts worden bepaald na bepaling van een bedrag dat de vennootschap voorbehoudt aan projecten of bestemmingen die nodig of dienstig zijn tot verwezenlijking van haar voorwerp;
9° het bestuursorgaan van de vennootschap moet jaarlijks een bijzonder verslag over het afgesloten boekjaar opstellen waarin het melding maakt van de wijze waarop het bestuursorgaan van de vennootschap toezicht houdt op de toepassing van de erkenningsvoorwaarden, van de activiteiten die de vennootschap heeft verricht ter verwezenlijking van haar voorwerp en van de middelen die de vennootschap hiervoor heeft ingezet.
Hoe een coöperatieve vennootschap laten erkennen alse en sociale onderneming?
U kunt uw aanvraag tot erkenning indienen bij de FOD Economie via een online platform, door de onderstaande stappen te doorlopen.
Stap 1: Volg een paar administratieve stappen om toegang te krijgen tot het platform
- Het platform is toegankelijk via CSAM, de toegangspoort tot de onlinediensten van de overheid. De FOD voorziet een veilige toegang via eID, de itsme-app of sms.
- Als u een vennootschap vertegenwoordigt, heeft u een account bij CSAM nodig.
- Kijk na of uw vennootschap reeds is geregistreerd bij CSAM en wie de toegangen beheert. Als het de eerste keer is dat uw organisatie van CSAM gebruikt maakt, moet een wettelijk vertegenwoordiger (gekend bij KBO) een hoofdtoegangsbeheerder aanwijzen (zichzelf of een collega).
- Als die formaliteiten in orde zijn, kan de toegangsbeheerder de rol ‘FOD ECONOMY FO APPLICANT’ toekennen aan medewerkers van de vennootschap. Daarmee krijgen ze toegang tot het onlineplatform.
Raadpleeg de uitgebreide handleiding om de toegang via CSAM in orde te brengen
Stap 2: Gebruik het online platform
Zodra u toegang hebt tot het platform, kunt u uw dossier opvolgen:
Hebt u nog vragen over het gebruik van het onlineplatform of ondervindt u moeilijkheden om toegang te krijgen tot CSAM, dan kunt u ons steeds contacteren via:
Stap 3: Als u geen gebruik maakt van het platform, kunt u het aanvraagformulier (DOCX, 19.75 KB) (aanvraag tot erkenning als sociale onderneming) downloaden. Stuur dit formulier, volledig ingevuld, samen met een exemplaar van de gecoördineerde statuten en het huishoudelijk reglement van uw coöperatieve vennootschap naar de Dienst Boekhoudrecht - Audit - Coöperaties van de FOD Economie. Deze aanvraag kan elektronisch worden verstuurd naar AUC@economie.fgov.be.
Uw dossier zal worden onderzocht om na te gaan of uw vennootschap voldoet aan de erkenningsvoorwaarden voor sociale ondernemingen bepaald in het koninklijk besluit van 28 juni 2019 tot vaststelling van de voorwaarden van de erkenning als landbouwonderneming en als sociale onderneming.
- Voldoet uw vennootschap aan de erkenningsvoorwaarden, dan ontvangt u een kopie van het ministerieel besluit tot erkenning van uw vennootschap, zodra dit in het Belgisch Staatsblad is verschenen, binnen twee tot drie maanden na de erkenningsaanvraag (indicatieve termijn).
- Als uw vennootschap niet voldoet aan de voorwaarden voor erkenning, ontvangt u een omstandig bericht van de FOD Economie waarin staat welke bepalingen van uw statuten en/of van uw huishoudelijk reglement onverenigbaar zijn met het verlenen van een erkenning.
Hoe lang duurt het om een beslissing te krijgen over een erkenningsaanvraag?
De dossiers betreffende de erkenningsaanvraag worden zo snel mogelijk behandeld. De aard van de erkenningsprocedure vereist echter dat er een ministerieel besluit wordt voorbereid en gepubliceerd, wat over het algemeen twee tot drie maanden in beslag neemt. De erkenning wordt dan verleend vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de datum van ontvangst van het volledige dossier.
Indien een aanpassing van de statuten nodig was om te kunnen worden erkend, zal deze erkenning worden verleend vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de datum van publicatie van de aangepaste statuten in het Belgisch Staatsblad.
Geldigheid van de erkenning
De vennootschappen die voldoen aan de erkenningsvoorwaarden van sociale onderneming worden voor onbepaalde duur erkend.
De ambtenaren van de FOD Economie gaan op regelmatige basis na of de coöperatieve vennootschappen erkend als sociale ondernemingen, aan de voorwaarden van de erkenning die hun is toegekend, blijven voldoen.
Deze controle wordt met name uitgevoerd aan de hand van een bijzonder verslag over de toepassing van de erkenningsvoorwaarden, de activiteiten die de vennootschap heeft verricht om haar doel te bereiken en de middelen die de vennootschap hiervoor heeft ingezet; dit verslag wordt elk jaar opgesteld door de erkende sociale ondernemingen. Dit bijzonder verslag moet binnen de zeven maanden na de datum van afsluiting van het boekjaar worden verstuurd naar de FOD Economie, behalve wanneer de vennootschap een jaarverslag opmaakt (in dat geval zal het bijzonder verslag in het jaarverslag worden ingevoegd).
Hun erkenning blijft dus geldig, zolang de coöperatieve vennootschappen voldoen aan de erkenningsvoorwaarden voor sociale ondernemingen bepaald in het koninklijk besluit van 28 juni 2019 tot vaststelling van de voorwaarden van de erkenning als landbouwonderneming en als sociale onderneming.
