Veiligheid van persoonlijke beschermingsmiddelen

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zijn bestemd om degene die ze draagt een passende bescherming te bieden tegen gevaren bij welbepaalde activiteiten. Het zijn uitrustingen die dienen om u te beschermen tegen gevaren die uw gezondheid en/of veiligheid bedreigen.

Voorbeelden zijn werkhandschoenen, een (fiets)helm, knie- en polsbeschermers, een zonnebril, stofmaskers, veiligheidsschoenen, een veiligheidsbril, enz. …

Wanneer het dragen van PBM verplicht is, worden ze geleverd door de werkgever.

De werkgever moet de gevaren en risico’s voor de veiligheid of de gezondheid van de werknemer zoveel mogelijk voorkomen of beperken bij de bron.

(Amateur)sporters, doe-het-zelvers, en niet-professionele gebruikers beslissen zelf of ze de beschermingsmiddelen gebruiken. Die gebruikers hebben echter vaak niet de nodige kennis om de gevaren en risico’s in te schatten van hun activiteiten.

Bij de keuze voor bepaalde PBM zijn de volgende factoren belangrijk:

• de ernst van het gevaar;
• de frequentie van de blootstelling aan het gevaar;
• de kenmerken van de plaats waar de activiteit uitgevoerd wordt;
• de doeltreffendheid van de PBM.

Reglementering

De algemene bepalingen en veiligheidsvoorschriften voor PBM worden beschreven in het Wetboek economisch recht, boek IX betreffende de veiligheid van producten en diensten. Specifiekere eisen en procedures zijn verder uitgewerkt in de verordening 2016/425 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende persoonlijke beschermingsmiddelen en tot intrekking van richtlijn 89/686/EEG van de Raad. Die verordening is van toepassing sinds 21 april 2018.

De PBM die conform het opgeheven koninklijk besluit van 31 december 1992 betreffende het op de markt brengen van persoonlijke beschermingsmiddelen in de handel werden gebracht vóór 21 april 2019 (einde overgangsperiode), kunnen verder op de markt worden aangeboden.

De verordening is niet van toepassing op volgende persoonlijke beschermingsmiddelen:

• speciaal ontworpen voor gebruik door de strijdkrachten of bij de ordehandhaving;
• ontworpen voor gebruik ter zelfverdediging, met uitzondering van PBM die bedoeld zijn voor sportactiviteiten;
• ontworpen voor particulier gebruik ter bescherming tegen:
  1. weersomstandigheden die niet extreem van aard zijn;
  2. vocht en water tijdens het afwassen
• voor exclusief gebruik op zeeschepen of luchtvaartuigen die vallen onder de desbetreffende internationale verdragen die in de lidstaten van toepassing zijn;
• voor hoofd-, gezichts- of oogbescherming voor gebruikers, die valt onder reglement nr. 22 van de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties inzake uniforme voorschriften betreffende de goedkeuring van beschermende helmen en vizieren daarvan voor bestuurders en passagiers van motorfietsen en bromfietsen;
• de PBM die vallen onder een andere specifieke reglementering.

De Commissie heeft een gids voor de interpretatie van de verordening opgesteld alsook een document rond de interpretatie van artikel 47 van de verordening, de geldigheid van EG-typkeuringscertificaten en het op de markt plaatsen en producten in voorraad (alle drie in het Engels).

Verplichtingen van de fabrikant

Als fabrikant moet u ervoor zorgen dat de PBM die u op de markt brengt, voldoen aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen.

Bovendien moeten alle PBM die op de markt gebracht worden,

• traceerbaar zijn (zowel het product als de fabrikant),
• voorzien worden van de CE-markering en
• vergezeld zijn van de EU-conformiteitsverklaring (of een link) en de instructies in de taal van het taalgebied waar de PBM op de markt worden gebracht.

Afhankelijk van het type ontwerp moeten een aantal procedures doorlopen worden alvorens PBM op de markt mogen gebracht worden. De belangrijkste verschillen qua procedures zijn de volgende:

• PBM voor risicocategorie I:
  • de interne productiecontrole toepassen;
• PBM voor een andere risicocategorie dan I en III (risicocategorie II):
  • het product onderwerpen aan een EU-typeonderzoek door een aangemelde instantie gevolgd door conformiteit met het type op basis van interne productiecontrole.
• PBM voor risicocategorie III:
  • het product onderwerpen aan een EU-typeonderzoek door een aangemelde instantie gevolgd door conformiteit met het type ofwel op basis van interne productiecontrole plus productcontroles ofwel op basis van kwaliteitsborging van het productieproces

Verplichtingen voor de importeurs

Voor u een PBM in de handel brengt, moet de importeur erop toezien dat de fabrikant de conformiteitsbeoordelingsprocedure heeft uitgevoerd. Hij zorgt ervoor dat

• de fabrikant de technische documentatie heeft opgesteld, 
• de PBM voorzien zijn van de CE-markering,
• de PBM vergezeld gaan van de voorgeschreven documenten en dat de PBM traceerbaar zijn (zowel het product als de fabrikant).

Voort moeten importeurs:

• hun naam, geregistreerde handelsnaam of geregistreerde merk en het postadres op de PBM aanbrengen of, wanneer dit niet mogelijk is, op de verpakking ervan of in een bij de PBM gevoegd document.
• erop toezien dat de PBM vergezeld gaan van de instructies en andere informatie in de taal van het taalgebied waar zij de PBM op de markt brengen.
• zorgen voor zodanige opslag- en vervoersomstandigheden dat de conformiteit van de PBM niet in het gedrang komt;
• gedurende tien jaar nadat de PBM in de handel zijn gebracht een kopie van de EU-conformiteitsverklaring ter beschikking houden van de markttoezichtautoriteiten en ervoor zorgen dat de technische documentatie op verzoek aan die autoriteiten kan worden verstrekt.
• op een met redenen omkleed verzoek van een bevoegde nationale autoriteit aan die autoriteit alle benodigde informatie en documentatie verstrekken om de conformiteit van de PBM aan te tonen, in een taal die de autoriteit gemakkelijk kan begrijpen. Op verzoek van de iautoriteit verlenen zij medewerking aan alle genomen maatregelen ter uitschakeling van de risico's van de PBM die zij in de handel brengen.

Verplichtingen van distributeurs

Alvorens PBM op de markt aan te bieden, controleren distributeurs of

• ze voorzien zijn van de CE-markering,
• zevvergezeld gaan van de vereiste documenten en van de instructies en overige informatie in de taal van het taalgebied waar de PBM op de markt worden aangeboden.

Voorts moeten distributeurs:

• voor zodanige opslag- en vervoersomstandigheden zorgen dat de conformiteit van de PBM niet in het gedrang komt;
• op een met redenen omkleed verzoek van een bevoegde nationale autoriteit aan die autoriteit op papier of elektronisch alle benodigde informatie en documentatie verstrekken om de conformiteit van de PBM aan te tonen. Op verzoek van die autoriteit verlenen zij medewerking aan alle genomen maatregelen ter uitschakeling van de risico's van de PBM die zij op de markt aanbieden.

De details van de verplichtingen van de economische operatoren en de  conformiteitsprocedures kunt u terugvinden in de verordening 2016/425