De Europese Green Deal is een reeks beleidsinitiatieven die werden voorgesteld in december 2019 door de Europese Commissie om Europa klimaatneutraal te maken, dat wil zeggen de netto-uitstoot aan broeikasgassen tot nul reduceren tegen 2050. Het doel is om de economie van de EU duurzaam te maken door de klimaat- en milieuproblemen aan te grijpen als een kans om de energietransitie zo rechtvaardig en inclusief mogelijk te maken.
Om die Green Deal te implementeren benadrukt de Commissie dat het belangrijk is om het beleid te herzien inzake de schone-energievoorziening voor de volledige economie, inzake industrie, productie en consumptie, grote infrastructuurwerken, transport, voeding, landbouw, de bouw, fiscaliteit en sociale voorzieningen.
In maart 2020 nam de Commissie een Industriestrategie van de Unie aan die gericht is op het aangaan van de dubbele uitdaging: een groene en digitale transformatie. De volgende projecten ondersteunen het behalen van de strategische doelstellingen van die nieuwe industriestrategie van de Europese Unie:
- Uitwerken van een actieplan voor de toepassing van de regels van de eenheidsmarkt.
- Uitwerken van een kmo-strategie voor een duurzaam en digitaal Europa.
- Evalueren, herzien en indien nodig aanpassen van de mededingingsregels van de Unie vanaf 2021, inclusief de lopende evaluatie van de controle op concentraties van ondernemingen en de verificatie van harmonisering van de richtsnoeren met de staatssteun.
- Uitwerken van een actieplan voor intellectuele eigendom ter evaluatie van de nood aan een beter juridisch kader, een gegarandeerd slimme aanwending van intellectuele eigendom en een betere strijd tegen diefstal van intellectuele eigendom.
- Volgen van de Europese strategie inzake gegevens voor de ontwikkeling van een EU-gegevenseconomie, inclusief de lancering van gemeenschappelijke Europese dataruimten in specifieke sectoren en waardeketens.
- Bijwerken en versterken van het juridisch kader van de eenheidsmarkt voor digitale diensten dankzij de wet op digitale diensten.
- Uitwerken van een actieplan voor de kringloopeconomie dat eveneens is aangepast aan die strategie, met inbegrip van een nieuw kader voor een duurzaam-productbeleid.
- De middelen geven aan de consumenten om een actieve rol te spelen in de kringloopeconomie, dankzij betere informatie over de producten en verbeterde consumentenrechten.
- Uitwerken van een actieplan voor digitale vorming.
- Volgen van de 5G-communicatie en de aanbeveling over de cyberbeveiliging van 5G-netwerken.
- Uitwerken van een nieuwe farmaceutische strategie van de EU in 2020, met inbegrip van maatregelen om de voorzieningen veilig te stellen en de innovatie voor patiënten te waarborgen.
In haar actieplan voor intellectuele eigendom wijst de Commissie erop dat de Europese innovators de pioniers zijn op het gebied van groene technologie. Ze beschikken over grote portefeuilles van intellectuele eigendom in technologieën zoals de aanpassing aan klimaatverandering, de afvang en de opslag van koolstof, en de verwerking van water en afval. De Commissie benadrukt daarnaast dat de regelgeving op het gebied van IE moet beantwoorden aan de behoeften van de nieuwe groene economie. Dat actieplan is een initiatief dat voortvloeit uit de nieuwe Europese industriestrategie die bevestigt dat de EU nood heeft aan een intellectuele-eigendomsbeleid dat bijdraagt aan het behoud van de technologische soevereiniteit van Europa en ze versterkt.
Innovatie lijk onontbeerlijk om de energietransitie te waarborgen en te versnellen. In die context vormt intellectuele eigendom een stimulans voor innovatie en voor onderzoek en ontwikkeling van oplossingen waarmee de economie tegelijk competitief en koolstofarm wordt gemaakt tegen 2050. Het kader van intellectuele eigendom moet worden aangewend voor doelstellingen als een beter beheer van de productiekosten en een lagere energie-intensiteit van de productie- en consumptieprocessen. In die context hebben internationale instellingen op het gebied van intellectuele eigendom verschillende initiatieven ondernomen, complementair maar met hetzelfde doel voor ogen, inzake innovatie of groene technologie(ën). Hier vindt u een niet-exhaustieve lijst van die initiatieven.
Europees Octrooibureau (EOB)
In november 2018 bestempelde het EOB de klimaatverandering als een van de meest prangende problemen waarmee de planeet wordt geconfronteerd. Ze bedreigt ons milieu, onze bestaansmiddelen en onze economie. Innovatie kan oplossingen bieden om de uitdagingen van de klimaatverandering aan te gaan. De octrooien die het EOB aflevert waren de bron van talloze duurzame technologieën, waardoor de weg werd gebaand voor klimaatmigatie en -adaptatie. Het gaat met name om nieuwe ontwerpen van turbines die werden geïnspireerd door de natuur en energie besparen, baanbrekende manieren om schadelijke gassen op te slaan, en toestellen die die minder water verbruiken.
De octrooien zijn dus essentieel om investeringen in duurzame technologie aan te moedigen en om de verspreiding ervan op de wereldwijde markten te ondersteunen. Ook de informatie op de octrooien is cruciaal, want ze stelt de uitvinders in staat om gebruik te maken van bestaande technologieën en ze te verbeteren. Ze biedt onderzoekers de nodige middelen om nieuwe oplossingen te ontwikkelen om de klimaatverandering af te remmen en er rekening mee te houden. Het EOB ontwikkelde een classificatiesysteem voor octrooien, “YO2” genaamd, voor technologieën met betrekking tot klimaatmitigatie en -aanpassing, dat gratis informatie verstrekt aan de bevolking over de evolutie van groene technologie op wereldschaal. Door die specifieke classificatie voor technologieën ter bescherming van het klimaat (“YO2-octrooien”) kan er worden gezocht naar “groene” uitvindingen in de octrooiendatabank van Espacenet (https://www.epo.org/news-events/in-focus/classification.html).
Daarnaast is het EOB de samenwerking aangegaan met verscheidene instellingen om de innovatie in technologieën voor duurzame energie te bevorderen. Via zijn samenwerking met het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) worden uitvindingen geïdentificeerd en gemonitord die in staat zijn om bij te dragen aan de klimaatmitigatie. De samenwerking met het Internationaal Agentschap voor hernieuwbare energie (IRENA) is gericht op de brede verspreiding van informatie over “groene octrooien”. Recent hebben het EOB en het Internationaal Energieagentschap de handen in elkaar geslagen om reeks gezamenlijke studies te publiceren die bedoeld zijn om beleidsmakers en het publiek te informeren over technologische trends in sectoren die essentieel zijn voor de energietransitie en de klimaatmitigatie.
In 2009 hebben het EOB, het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en het Internationaal centrum voor handel en duurzame ontwikkeling (ICTSD) hun krachten gebundeld om de rol van octrooisystemen op het gebied van technologieën met betrekking tot klimaatverandering te bestuderen, om zo lessen te trekken die bijdragen tot een duidelijke dialoog.
Een eerste studie over octrooien en technologieën met schone energie werd gepubliceerd in 2010. Ze werd opgevolgd door drie studies aansluiten op de regionale schaal - gewijd aan Afrika (2013), aan Latijns-Amerika (2014), aan Europa (2015) - en die werden uitgevoerd door het EOB en de UNEP:
Het EOB publiceerde recent deze verslagen:
- Sustainable technologies: Building a better future with “green” patents”
- Climate change mitigation technologies in Europa - evidence from patent en economic data
- Battery innovation
Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom (WIPO)
De Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom (WIPO) draagt ook bij tot de verwezenlijking van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen door diensten te leveren aan haar lidstaten waardoor ze het systeem voor intellectuele eigendom kunnen aanwenden voor het bereiken van hun doelstellingen, zoals toegang tot betrouwbare en betaalbare energiediensten voor iedereen, de implementatie van een slagvaste infrastructuur en een duurzame industrialisatie, of de uitwerking van duurzame consumptie- en productiepatronen
Doelstelling 9 van de WIPO, Industrie, innovatie en infrastructuur, stelt zo een reeks programma’s, platforms, projecten en activiteiten voor die de lidstaten helpen om een omgeving te creëren waar innovatie en creativiteit kunnen floreren. Dat speelt een belangrijke rol in de perfectionering van geïntegreerde oplossingen als antwoord op de uitdagingen inzake duurzame ontwikkeling.
Bovendien is het Actieplan voor ontwikkeling van de WIPO erop gericht om de ontwikkelingsgerelateerde kwesties te integreren in het werk van de organisatie.
Dit zijn tot slot de initiatieven van de WIPO:
- De “Groene inventaris volgens de IPC" die werd geoptimaliseerd om gemakkelijkere informatie te kunnen opzoeken over octrooien met betrekking tot milieuvriendelijke technologieën, volgens een lijst met termen die werd ingevoerd door het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (UNFCCC)
- WIPO GREEN is een online technologisch uitwisselingsplatform dat leveranciers in contact brengt met gebruikers over de hele wereld. Het ondersteunt de wereldwijde inspanningen in de strijd tegen klimaatverandering door de aanbieders van milieuvriendelijke technologieën in contact te brengen met de vraag. Met zijn databank, netwerk en versnellingsprojecten verenigt het de belangrijkste spelers, als katalysator van innovatie en de verspreiding van groene technologie;
- De website van de WIPO stelt voor om webinars te volgen om meer te weten over de belangrijke rol van innovatie en intellectuele eigendom bij het bouwen aan een groene toekomst
Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie (EUIPO)
Het strategisch plan tegen 2025 van het EUIPO stoelt op drie krachtige elementen die de drijfveer van zijn werk en activiteiten voor de volgende vijf jaar vormen: een verbonden, doeltreffend en betrouwbaar IE-systeem voor de eenheidsmarkt, geavanceerde IE-diensten die gericht zijn op de klanten en op dynamische organisationele competenties, en voortreffelijke en innoverende werkomgeving. Het 3de strategische element, IE-innovatie, omvat initiatieven gericht op kmo’s, met name domeinnamen, pedagogische middelen waarmee intellectuele eigendom optimaal kan worden benut, en hulpmiddelen voor de handhaving van rechten.
